Het hoge stroomverbruik van datacenters is een blijvend aandachtspunt. Ondanks de efficiëntieverbetering en vergroening steeg het elektriciteitsverbruik ervan de afgelopen zeven jaar wereldwijd met ongeveer de helft. Dat stelt Martien Visser, lector energietransitie & netwerken bij Hanzehogeschool Groningen.
Martien Visser meldde dit in zijn presentatie vanmorgen tijdens de drukbezochte Green Data Center Conference en Fiber Vakdag in Jaarbeurs Utrecht. Vooral cryptomining slokt veel energie op. Bovendien is het internetverkeer in de periode 2015-2022 met zeshonderd procent toegenomen. De workloads van datacenters steeg 340 procent, zo blijkt uit cijfers van het Internationale Energie Agentschap (IEA).
Ook in Nederland neemt het stroomverbruik van de ict-sector fors toe, aldus het CBS. De datacenters nemen daarvan het merendeel voor hun rekening. Ze verbruiken ongeveer 4 TWh, wat energietechnisch gelijk is aan ruim 0,4 miljard kubieke meter gas/warmte. Visser noemde de benutting van restwarmte interessant, mede door gebrek aan alternatieven in de warmtesector. Biomassa raakt immers uit de gratie.
Volgens Visser wordt het verbruik van datacenters gedeeltelijk of mogelijk zelfs geheel gecompenseerd door besparingen elders. Dit geldt met name voor de (overheids)dienstverlening. CBS-cijfers laten zien dat het verbruik door de sector dienstverlening sinds 2018 is gedaald.
Visser zei verder dat er op gebied van elektriciteit veel positiefs gebeurt. Binnenkort is de helft van alle stroom hernieuwbaar. In 2030 zal bovendien 85 procent uit zon en wind komen. Met name het aantal windturbines op zee gaat zeer sterk groeien. Ook ziet hij kansen voor vraagsturing. Denk aan batterijen, power-to-heat, electrolysers en backupcentrales.
Artificiële intelligentie
Ook artificiële intelligentie (ai) slurpt energie, stelt datawetenschapper Alex de Vries in het wetenschappelijke blad Joule, meldde de NOS. Mocht de vraag naar ai in het huidige tempo blijven groeien, dan verbruikt ai volgens De Vries’ berekeningen in 2027 net zoveel energie als heel Nederland. Voor het trainen van ai zijn grote hoeveelheden data nodig, wat veel energie kost. Als Google de zoekresultaten net als concurrent Bing zou genereren met ai, kost dat jaarlijks 29,2 terawattuur aan energie, berekende De Vries. Dat is evenveel als heel Ierland verbruikt.
Wat betreft het verhaal achter de cijfers is een workload toename van 340% niet alleen aan AI of cryptomining toe te wijzen. Centraliseren van workloads in energie-efficiënte datacentra heeft tenslotte ook zijn impact gehad. Want op de opmerking over de (overheids)dienstverlening valt nog wat af te dingen als je het probleem verplaatst zoals de toename van 600% in het internetverkeer doet vermoeden. Vroeger fietste je naar de videotheek voor een sandwich op zondag, tegenwoordig stream je dit.
Wat betreft de Jevons-paradox zal lector energietransitie & netwerken begrijpen dat een vraagsturing in technologische verbeteringen lastig in te schatten is. Want vroeger duurde het downloaden van een film (~700MB) zo’n 60 minuten en nu (~1GB) nog maar 60 seconden. Maak het goedkoper en toegankelijker en er zal meer gebruik van gemaakt worden.