De gemeenteraad van de stad Groningen vreest dat de beoogde it-uitbesteding negatieve gevolgen heeft voor personeel, kwaliteit van dienstverlening en privacy van burgers. De reactie volgt op het plan van wethouder Ton Schroor (D66) om ict-diensten voor digitale werkplekken, applicatiebeheer, netwerk en telefonie, de hosting en de gebruikersondersteuning uit te besteden aan één leverancier.
Het gaat om een contract van 66 miljoen euro, voor een periode van zes jaar. Dit moet leiden tot een besparing van vijf miljoen euro in 2022.
Dit melden het Dagblad van het Noorden en RTV Noord.
In een brief delen it’ers van de gemeente de zorgen. Volgens hen gaat de dienstverlening met de uurtje-factuurtje-instelling van een externe leverancier ten koste van inspanningen die de it-afdeling van Groningen nu levert, onder meer bij evenementen als Noorderslag en Eurosonic. Ook schrijven ze dat de kosten van de overgang onderschat worden, evenals het huidige niveau van dienstverlening, terwijl de beoogde besparing niet gehaald zal worden.
De SP steunt de it-afdeling en noemt de uitbesteding een ‘botte bezuiniging die 144 medewerkers hun baan zal kosten’. Ook CDA, ChristenUnie, Partij voor de Dieren en lokale partijen Stadspartij en 100% Groningen gaven kritiek.
Enorme risico’s
In het Dagblad van het Noorden uitten deskundigen eerder kritiek op het plan. ‘De gemeente kiest ervoor om met één marktpartij in zee te gaan voor het hele pakket. Dan neem je enorme risico’s. Als het niet goed loopt, krijg je ingewikkelde juridische procedures, hoe goed je alles ook in contracten vastlegt. Je kunt beter de risico’s spreiden door het ict-pakket op te delen en daar verschillende partijen voor te zoeken die meer gespecialiseerd zijn in de diverse onderdelen. Dat is ook de les van de commissie Elias’, aldus Stephan Corvers, adviseur in it-aanbestedingen bij lokale en internationale overheden.
Corvers komt tot deze conclusie na een onderzoek van Anne Rainville, verbonden aan de Maastricht School of Management, die een economische analyse verrichte van de aanbesteding. Dit onderzoek is ook opgestuurd naar de Rekenkamercommissie van Groningen.
De aanpak van Groningen wijkt af van wat gebruikelijk is voor dit soort aanbestedingen, zo blijkt uit het onderzoek van Rainville. De opdracht is groter en meer geconcentreerd dan vrijwel alle eerdere ict-aanbestedingen in Nederland.
‘Dit beperkt de marktconcurrentie en zal resulteren in hogere kosten en meer risico. Het vermindert de voordelen voor de gemeente en daarmee voor de belastingbetaler’, zo stelt de onderzoekster.
Wethouder Schroor brengt hier tegenin dat slechts een deel van de ict wordt uitbesteed en dat deskundigen zijn ingeschakeld om het project te begeleiden. Hij stelt ook dat meerdere marktpartijen interesse hebben, maar kan niet aangeven om welke leveranciers het gaat. Ten slotte meent de wethouder dat het in zee gaan met slechts één leverancier juist de bestuurbaarheid en continuïteit ten goede komt.
Ondanks de ruime kritiek stelt het college van B&W (VVD, PvdA, D66 en GroenLinks) te vertrouwen op de adviezen van externe deskundigen. Uiteindelijk beslist het college over het project.
Schrappen
In januari werd bekend dat de gemeente Groningen vanaf 2018 zijn ict in handen legt van één outsourcingspartner. Ook werd toen duidelijk dat dit leidt tot het schrappen van 64 voltijdsbanen. De betrokken medewerkers kunnen een beroep doen op een sociaal plan. Ook andere werknemers van de afdeling I&A mogen van het sociaal plan gebruik maken. In totaal gaat het om 145 medewerkers.
Volgens de gemeente is de aanbesteding een van de afspraken uit het huidige coalitieakkoord, dat in 2014 werd gesloten. Ze liet daarna een extern onderzoek uitvoeren naar hoe de ict-voorziening voor de gemeente het best is te organiseren. Vervolgens is besloten om via een Europese aanbestedingsprocedure een externe partner te zoeken die de generieke ict-voorzieningen vanaf 2018 uitvoert.
Leuke kreten: flexibiliteit, innovatief, (en waarom niet ook nog toekomstbestendig?) en dat voor minder geld. In de praktijk is commercieel uitbesteden altijd duurder, minder flexibel en het bemoeilijkt innovatie juist.
Leuke kreten: flexibiliteit, innovatief, (en waarom niet ook nog toekomstbestendig?) en dat voor minder geld. In de praktijk is commercieel uitbesteden altijd duurder, minder flexibel en het bemoeilijkt innovatie juist.
Gemeenten zijn al langer opzoek naar een ‘flexibele arbeidsschil’ met het idee van uitbesteding als we kijken naar aantal ingehuurde beleidsmedewerkers voor de innovatie in al die gemeentelijke lachspiegelpaleizen. Niet zelden is er sprake van een belangenverstrengeling bij externe adviseurs doordat ze intern de besluitvorming beïnvloeden. Hoewel het niet allemaal Farizeeërs zijn hebben de meesten helaas het ‘uurtje-factuurtje’ model van een inspanningsverplichting in plaats van de resultaatverplichting. De beoogde structurele bezuiniging die de gemeente Groningen denkt te halen is gewoon een niet onderbouwd bedrag, zoiets als de gehoopte winst op grondexploïtaties.
@Pa Ve Ke
Bingo!
Precies dit punt was dus de strekking van rapport Elias, het scheve salarishuis waar bestuurlijke incompetentie beloond wordt.
Let wel dat ik uitbesteding niet per definitie afwijs alleen mijn vraagtekens zet bij de wijze waarop dit nu gedaan wordt. Het woord dat ik telkens mis is efficiëntie wat je naar de burger dus uit kunt drukken in zowel tijd of geld. Maar misschien is dit te innovatief voor bestuurders die elk gevoel voor de realiteit kwijt zijn geraakt. Getallen als 144 ambtenaren die straks wat anders moeten gaan doen – of op de boekhouding onder de post wachtgeld geboekt worden – raken me namelijk niet als het werkelijke cijfer uitgedrukt in FTE veel kleiner is.
@Louis
Luisteren naar de kalkoen in een discussie over het kerstdiner?
Zolang de interne ICT niet weet zichzelf te verkopen in het verhaal dat het goedkoper moet maar de kosten/baten niet inzichtelijk zijn dan worden ze geroosterd.
Dat de beoogde bezuiniging een verlies wordt van €15 miljoen komt de rekenkamer pas achter als ze alle bonnetjes hebben. Gemeente Groningen kan namelijk beter eerst de governance op orde brengen voordat ze hun chaos buiten de deur zetten.
@P.J. Westerhof
Een nul-meting waarop?
Weinig gemeenten weten de werkelijke kosten van hun processen, wettelijk gezien heel discutabel als retributies en leges alleen maar kostendekkend mogen zijn. Heb ooit dit soort metingen gedaan middels ‘simlane’ analyses waaruit bleek dat de personele wachttijd het grootste knelpunt was in de efficiëntie maar aanbrengen van verbeteringen bestuurlijk gevoelig lag omdat de ‘head count’de KPI is voor de interne status van belangrijkheid.
@Jos
Welke verandering als we kijken naar de realiteit van de trivaliteitswet van Parkinson?
Als burger zie ik ondanks de 20 jaar beloften over efficiëntie met automatisering alleen maar een stijging in de gemeentelijke lasten terwijl de dienstverlening alleen maar afneemt. Slagvaardig acteren met de dichtgetimmerde coalitieakkoorden klinkt als oude communistische denkbeeld van een plan economie, dit soort begrotingen bleken niet te kloppen met de resultaten.
Mijn kernwoord in deze discussie is efficiëntie welke betreffende kosten en tijd precies passen op jouw commentaar. Uit de kwaliteitsdriehoek van sneller, goedkoper en betrouwbaarder kun je er maar 2 kiezen. Voor wat betreft de overheid ondertussen een dillemma als we kijken naar de evaluatie van de wet Paarse Krokodil, de koe in kont kijken van controle achteraf blijkt opportuun.
@’flexibele arbeidsschil’ ? : HRM-stokpaardje, seminars zitten al jaren vol, voor de resultaten hoef je maar te kijken naar het debacle rond ZZP, DBA, etc.
Het zou een oplossing moeten zijn voor tijdelijk gebrek aan specialisme of capaciteit.
Sinds het geen lijnverantwoordelijkheid meer is is het hollend bergafwaarts gegaan.
En doordat de regie doorgaans ergens is blijven liggen komen overbetaalde HRMers er nog steeds mee weg.
Opvallend is dat men de IT–afdeling per definitie als ‘cost center’ ziet, maar dat nooit doet t.a.v. de HRM-afdeling.
Iets wat Cie Elias verzuimde aan te stippen.
@’beoogde structurele bezuiniging’ : het gaat hier feitelijk niet om de natte vinger bezuiniging, het gaat om een politiek besluit waar later een financiële onderbouwing aan geplakt wordt. Zoals overigens al decennia zeer gebruikelijk bij overheid en bedrijfsleven t.a.v. privatisering/uitbesteding.
@’Bingo!’ : niet dus, zoals vele onderzoeken hebben aangetoond betreft het ‘stukje (te) duur’ niet zozeer IT alswel IT-*advies*, juridische en HRM-diensten.
En daarnaast dat deze expertise buitenshuis gezocht wordt – objectiviteitsstreven? – in plaats van bij voorhanden interne medewerkers.
Kijk bijv. even naar de laatste stand van het enorme aantal extern ingehuurde communicatie-adviseurs bij politie.
Net zoals bij het eerdere punt heeft dit dus te maken met (ontbreken van) regie, niet met een scheef salarishuis. Dat huis staat al decennia scheef. En daarvan werd bij de afvloeiingsgolf (“Word ZZPer!”) door zowel overheid als bedrijfsleven dankbaar misbruik gemaakt.
@’Luisteren naar de kalkoen’ : opnieuw de ICT-afdeling als de facto cost center en de HRM-afdeling als de facto profit center. Beiden worden zelden objectief onderbouwd.
Dat ICT-afdelingen structureel te goedkoop zijn blijkt eenvoudigweg door de schadekosten van ICT-gerelateerde voorvallen, van Windows*, tot datalekken, tot WannaCry
Overigens in meerderheid veroorzaakt door ‘achtergebleven bewustzijn’ bij medewerkers op alle niveaus, vooral bestuurders. Dit is ook waar de GDPR zich gaat wreken.
Een structurele oplossing hiervoor gaat de middelen van de meeste organisaties te boven.
Actuele parallel : electrische auto’s zijn niet te duur, brandstofauto’s zijn te goedkoop vanwege het wegmoffelen/afschuiven van maatschappelijke kosten.
@nul-meting : essentieel bij voorgenomen uitbesteding. Zou een selectie-criterium moeten zijn. Beiden zelden het geval, waarmee een retransitie moeizaam zoniet onmogelijk wordt en in ieder geval zeer duur.
Ook hier een gebrek aan regievaardigheden. ‘Gelukkig’ maar dat Groningen deze vaardigheden onderweg gaat opdoen.
@’trivaliteitswet van Parkinson’ : twijfelachtig of die hier van toepassing is.
Pijnpunt is eerder dat B&W zélf over de uitbesteding gaat, niet de Gemeenteraad.
We kennen genoeg voorbeelden van wethouders die wegens ‘bewezen bestuurlijke vaardigheden’ zoals grote projecten en uitbestedingen tijdig elders burgemeester werden. Waarna bleek dat het verlaten – goed in de verf zittende – schip onder water zo lek was als een mandje.