‘Hulpsystemen bij autorijden nog gevaarlijk’

Noodremsystemen, adaptive cruise control en andere elektronische ondersteuning bij het autorijden leveren vaak meer risico op dan bedoeld. Dergelijke systemen zijn nog niet uitontwikkeld, bestuurders hebben er onvoldoende kennis van en de eisen die de overheid aan auto’s stelt, sluiten niet goed aan bij de huidige generatie rijhulpsystemen. Dat concludeert de Onderzoeksraad voor Veiligheid na tweeënhalf jaar onderzoek.

Rijhulpsystemen, zoals cruise control die zich automatisch aanpast aan de verkeerssituatie, werken nieuwe verkeersveiligheidsrisico’s in de hand. Deze risico’s worden onvoldoende onderkend en beheerst, schrijft de raad, een zelfstandig bestuursorgaan dat op eigen initiatief onderzoek doet naar veiligheidsvraagstukken. Gisteren presenteerde de organisatie haar eindrapport over verkeersveiligheid en automatisering in het wegverkeer.

Alertheid

Een van de risico’s van rijhulpsystemen is de afnemende alertheid bij de bestuurder, aldus de onderzoekers. De bestuurder moet het proces in de gaten houden en ingrijpen wanneer nodig. Maar automatisering maakt juist minder alert. Je gaat vertrouwen op de systemen, maar wordt op jezelf teruggeworpen als er iets misgaat. Bij de levering van een nieuwe auto krijg je bovendien te weinig informatie over de werking en beperking van de rijhulpsystemen.

Daarnaast heeft de overheid onvoldoende toezicht op de werking van nieuwe systemen, menen de onderzoekers. Hierdoor zou het onduidelijk zijn of de systemen daadwerkelijk doen waarvoor ze zijn bedoeld en wat hun effect op de verkeersveiligheid is. Dit komt deels doordat de politie de gegevens na een ongeval meestal niet kan uitlezen. ‘Door te leren van ongevallen, incidenten en gebruikerservaringen kunnen innovaties de verkeersveiligheid aantoonbaar verbeteren’, staat in het rapport.

Wetgeving

De wetgeving laat ook te wensen over, schrijft de raad. ‘Er is wel nieuwe wetgeving in ontwikkeling voor de toekomstige zelfrijdende auto, maar heel beperkt voor de huidige generatie rijhulpsystemen.’ Het zou ‘echt nog verre toekomst’ zijn voordat auto’s helemaal autonoom de weg op mogen. 

Volgens de raad is ongeveer de helft van de nieuwe auto’s voorzien van rijhulpsystemen, in het jargon Advanced Driver Assistance Systems (ADAS) genoemd. Doordat de systemen werken op basis van eigen waarneming en eigen beslissingen, beschouwen de onderzoekers auto’s als rijdende computers.