Nederland ICT heeft in overleg met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) de ICT Haalbaarheidstoets omgedoopt tot ICT Markttoets. De oude naam van het meetinstrument voor projecten bij overheidsorganisaties dekte de lading niet volledig. De nieuwe naam moet duidelijk maken waarvoor de toets staat, aldus de branchevereniging. Nederland ICT hoopt daarnaast op meer toetsing van projecten in de toekomst. De eerste ‘ICT Markttoetsen’ zijn inmiddels een feit.
De ICT Haalbaarheidstoets werd in 2007 geïntroduceerd om de kwaliteit van ict-projecten bij overheidsorganisaties te verbeteren, door in een vroegtijdig stadium de markt te betrekken bij de plannen voor een project. Eind mei heeft de branchevereniging in samenspraak met het ministerie van BZK de naam ICT Haalbaarheidstoets gewijzigd naar ICT Markttoets, een naam die de lading van de toets beter dekt. Het concept van de toets blijft ongewijzigd.
Volgens Floor Lekkerkerker, projectleider bij Nederland ICT, doet de oude naam vermoeden dat er wordt getoetst of een project in zijn geheel haalbaar is en dat klopt volgens haar niet. Er wordt bij een ICT Markttoets door de markt gediscussieerd over specifieke aspecten met betrekking tot de haalbaarheid van een project of programma. De ICT Markttoets is een pre-competitieve, transparante, marktconsulatie waarvoor alle ict-partijen, lid van Nederland ICT of niet, zich kunnen intekenen. Zowel het mkb als grootzakelijke bedrijven kunnen meedoen, mits ze bij de doelgroep passen van het project dat wordt getoetst. Vooraf wordt een aantal vragen door de vragende overheidsorganisatie, met hulp van Nederland ICT, zorgvuldig geformuleerd. Tijdens de workshop wordt de markt bevraagd om hun gezamenlijke mening omtrent een aantal onderdelen van het voorgenomen ict-project of programma.
Spannend project
In verschillende rondes en groepen discussieert de markt tijdens zo’n ICT Markttoets vier uur lang over de voorbereide vragen. Bijvoorbeeld over risico’s, de architectuur, de mogelijkheid tot het gebruik van standaardcomponenten, scoping, vergelijkbare oplossingen, de tijdsplanning of de meest werkbare indeling in percelen.
De toets is een instrument dat verplicht gebruikt moet worden bij overheidsprojecten boven de twintig miljoen euro. Volgens Nederland ICT kunnen ook projecten onder dat bedrag worden getoetst. Zodra er het woordje ‘spannend’ in een project voorkomt, door complexiteit vanwege bijvoorbeeld de keten of een te maken innovatieslag, kunnen projecten zich beter laten toetsen, aldus Lekkerkerker.
De kennis van de markt wordt via een fysieke bijeenkomst bevraagd. De opgestelde vragen worden vooraf gedeeld op de website van Nederland ICT. Zo staan de vraagstellingen van de Markttoets MedMij en die van Digitaal 2017, evenals alle rapporten van de toetsen, op de website www.ictmarkttoets.nl.
In totaal zijn er ongeveer twintig marktpartijen welkom bij een Markttoets. Er zijn drie tafels bestaande uit zeven marktpartijen, één persoon van de opdracht om eventuele vragen te beantwoorden en een facilitator om het gesprek te leiden.
Correcties en uitloop
Jaarlijks worden er ongeveer zes tot zeven ICT Markttoetsen uitgevoerd. Volgens Lekkerkerker zouden dit er, als het aan Nederland ICT lag, minimaal twintig kunnen zijn. Ook gemeenten en uitvoeringsorganisaties zouden meer van het initiatief gebruik kunnen maken. De toets is weliswaar niet gratis, maar volgens de projectleider van de branchevereniging staat de kostprijs niet in verhouding tot de bedragen die worden uitgegeven aan correcties, projecten die uitlopen of terugtrekkingen. ‘Het is een kleine moeite om marktkennis te betrekken bij een project. Idealiter doet een overheidsorganisatie zijn eigen marktverkenning, en houdt vervolgens een ICT Markttoets.’
Bij de toets zijn meer marktpartijen betrokken. Het antwoord op de vragen is dan ook niet van individuele partijen maar is ‘het antwoord van de markt’. Meer vanuit het algemene belang dan vanuit het individuele belang dus. De aanbevelingen kunnen volgens de branchevereniging een overheidsaanbesteding verbeteren, de markt vergroten, de kloof tussen markt en overheid in een vroegtijdig stadium overbruggen, een strategie succesvoller laten zijn, een concept beter laten aansluiten op markt en klant of soms een onnodige of onmogelijke aanbesteding voorkomen.
Digitaal 2017
Aanstaande donderdag 22 juni vindt de ICT Markttoets Digitaal 2017 plaats. Dit programma van het ministerie van BZK stimuleert overheden om zich goed voor te bereiden op de wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer. Hierbij krijgen burgers en bedrijven het recht om ‘berichten’ altijd elektronisch naar een bestuursorgaan te verzenden waar dat ook schriftelijk kan. Op de website van Nederland ICT is meer informatie en de mogelijkheid voor marktpartijen om zich in te schrijven voor de ICT Markttoets.
Een ICT Haalbaarheidstoets cq. ICT Markttoets? De vereniging IT-aannemers die bepaalde leden samen met “de klant” laten discussiëren over de grote projecten waar ze later al of niet een offerte voor willen uitbrengen?
Ik dacht dat marktafspraken, zowel in Nederland als Europees, via mededingingswetgeving verboden was.