Exact 35 jaar geleden werd Nederland als eerste land in Europa aangesloten op het publieke internet. Dit gebeurde in het Centrum Wiskunde & Informatica (CWI) in Amsterdam. Op 17 november 1988 kreeg systeembeheerder Piet Beertema een mail, waarmee officiële toegang tot het open computernetwerk van het internet werd verkregen.
Het CWI was de eerste instelling buiten Noord-Amerika met een aansluiting op NSFnet, het academisch computernetwerk dat later uitgroeide tot het publieke internet. Aan de aansluiting ging jarenlange voorbereiding vooraf. Het CWI was al het centrale knooppunt voor het Europese netwerk EUnet. Door de goede contacten in de netwerkwereld lukte het de Amsterdamse pioniers om toegang tot NSFnet te regelen.
Naast Beertema waren vooral Teus Hagen en Steven Pemberton de pioniers die het internet naar Europa haalden. Laatstgenoemde vertelde later dat ze op dat moment niet hadden beseft dat het totstandbrengen van de verbinding zo’n historisch moment was. Hagen vertelde later dat privacy en veiligheid op de tweede plaats werd gesteld en dat ze het anders zouden hebben aangepakt nu deze thema’s zo’n grote rol spelen.
Arpanet
Tot 1988 was het internet een Noord-Amerikaanse militaire bedoening. Het zogeheten Arpanet werd vanaf eind jaren 60 ontwikkeld door het Amerikaanse ministerie van defensie. Korte tijd later werden ook Amerikaanse universiteiten aangesloten. In de loop van de jaren 80 werd Arpanet gesplitst in het afgeschermde militaire deel Milnet en het academische NSFnet, dat uiteindelijk dus een verbinding kreeg naar het CWI in Amsterdam.
Vandaag de dag loopt een deel van het Europese internetverkeer nog steeds via het CWI in het Amsterdam Science Park. Het is het grootste en snelste internetknooppunt ter wereld. Het CWI registreerde in de begintijd ook .nl-domeinnamen. Vanaf 1991 konden mensen via het www het internet op. Pemberton was mede-ontwikkelaar van html, de code waarop nu meer dan een miljard websites werken.
Dit was de opmaat van Nederland als Digital Gateway To Europe en onze uitermate goede digitale infrastructuur en hoogwaardige digitale economie op land. Maar om die positie te bestendigen moet onze regering vandaag de dag wel de strijd aan met zowel Scandinavische als zuidelijke Europese landen (en in praktijk de EC) om nog nieuwe aanlandingen van transcontinentale internetkabels naar Nederland te krijgen (en liefst hier ook met EU-subsidie, uiteraard). Dit ter vervanging van de grotendeels legacy zeekabels die na ruim 20 jaar opgeruimd kunnen worden, maar ook om toekomstbestendige resilient verbindingen met de andere continenten te krijgen.
Naar mijn mening klopt het niet dat het CWI de eerste niet-US aansluiting was. In 1973 werd NORSAR als eerste niet-US aansluiting opgenomen in Arpanet. En in 1974 was het Londense UCL (University College of London) ook onderdeel geworden van het Arpanet. Nu zou NORSAR misschien (op dat moment) nog als een militaire aansluiting kunnen worden gezien omdat er deels militaire onderzoeksgebieden bij zitten waardoor ze dan in het MILnet zouden blijven, maar UCL is zeker een universiteitsnetwerk dat niet in MILnet heeft gezeten.