Dit najaar wil het ministerie van Economische Zaken en Koninkrijksrelaties (EZK) na een forse vertraging de 3,5-GHz-band veilen. Volgens NLdigital bestaat er echter nog onzekerheid over de beschikbaarheid van deze frequentieruimte die essentieel is voor een volledige uitrol van 5G in Nederland. De branchevereniging spoort de betrokken minister aan om hierover zo snel mogelijk duidelijkheid te scheppen.
‘Een snelle en goede uitrol van 5G is niet alleen van belang voor onze sector, maar voor de digitale ambities van heel Nederland’, zegt Lotte de Bruijn, directeur van NLdigital. ‘Helaas loopt Nederland nu internationaal al achter. Het is belangrijk dat de aankomende veiling zorgvuldig gebeurt en voldoende zekerheid biedt voor deelnemende partijen. We kunnen het ons niet veroorloven nog meer vertraging op te lopen.’
Volgens NLdigital zijn er drie losse eindjes die zorgen voor onzekerheid: de verhuizing van satellietbedrijf Inmarsat, de lokale vergunninghouders en de mogelijke spectrum-herallocatie. Met betrekking tot Inmarsat, dat bedrijf gebruikt nu nog een belangrijk deel van de 3,5-GHz-band voor nood-, spoed- en veiligheidscommunicatie. Minister Adriaansens van EZK liet afgelopen februari weten dat dit struikelblok was weggehaald. Het kabinet betaalt de kosten van de verhuizing van de C-Band-ontvanger die Inmarsat in Burum heeft staan. Die verhuizing naar Griekenland zou op 1 januari volgend jaar gerealiseerd moeten zijn.
NLdigital heeft hier een hard hoofd in. Volgens de branchevereniging gaat het om een advies om de activiteiten van dit bedrijf te verhuizen naar Griekenland, zodat de benodigde ruimte in Nederland vrijkomt, en zijn de vergunningen hiervoor nog niet verleend. Daardoor bestaat er een reële kans dat Inmarsat ook na de veiling nog langer moet beschikken over delen van de 3,5-Ghz en dat de 5G-aanbieders moeten wachten tot ze de gehele band in gebruik kunnen nemen.
Losse eindjes
Verder zijn er nog enkele lokale partijen met vergunningen voor bijvoorbeeld bedrijfsnetwerken en cameranetwerken die lopen tot 1 september 2026. Deze vergunninghouders zitten deels op frequenties die vanaf december 2023, na de veiling, bestemd zijn voor landelijke mobiele netwerken. De minister geeft aan dat migratie van deze gebruikers naar andere banden een uitdaging wordt. Daardoor kunnen 5G-providers na de veiling tegen beperkingen aan kunnen lopen om de gewonnen frequenties in gebruik te nemen. Ook kunnen zij last krijgen van storingen in de buurt van deze lokale netwerken, meent NLdigital.
Het derde losse eindje betreft de zogeheten spectrum-herallocatie waar mogelijk na 2030 sprake van is. Mocht deze schuif in frequentieruimte doorgaan dan worden telecomoperators opgezadeld met een kostbare en complexe operatie. Er moet straks geboden worden op gebruiksrechten tot 2040, terwijl er tijdens die looptijd mogelijk weer geschoven gaat worden in frequentieruimte. Bedrijven weten dan niet precies waarop ze bieden, aldus NLdigital.
Wegnemen
De branchevereniging roept de minister dan ook op deze onzekerheden nog voor de veiling weg te nemen. In een verklaring stelt NLdigital dat Adriaansens ‘zich moet inspannen om de vergunning voor de verhuizing van Inmarsat op tijd rond te krijgen, en zittende lokale vergunninghouders maximaal moet faciliteren om over te stappen op andere banden.’ Ook vindt zij dat de overheid 5G-aanbieders de garantie behoort te geven dat de geveilde frequentievergunningen voor de volledige periode vaststaan.
Overigens is er niet alleen kritiek te horen vanuit de hoek van de branchevereniging. Een aantal frequentie-experts meldde eerder dit jaar dat de geplande veiling van de frequentieband rond 3,5-GHz onvoldoende rekening houdt met kleine aanbieders van private 5G-netwerken. De voorwaarden van de veiling zijn in hun ogen vooral gunstig voor de grote landelijke telecomaanbieders.
Als het dan weer uitgesteld wordt die 3,5 Ghz veiling, wat betekend dat voor de 26 GHz mm Wave band veiling? Welk jaar zal dat worden?
De branchevereniging is dus voor “onteigening” van branchegenoten met een onzekere doorlooptijd van de uitvoering, terwijl men ook niet precies weet wat de potentiële spectrum herallocatie (schuiven van frequenties per 2030 tijdens de licentieperiode) gaat inhouden, of hoe het verloop van upstream downstream verhouding zal worden. Zeker voor de kleinere greenfield operators heel risicovol, om te gaan bieden.