Volgens Mulder mislukt ruim een derde van de grote projecten (36 procent) zodanig dat het nieuwe systeem nooit in gebruik wordt genomen en ruim de helft (57 procent) wordt betwist. Dat betekent bijvoorbeeld dat het butget wordt overschreden, de ict-oplossing te laat wordt opgeleverd of anders wordt dan aanvankelijk was gepland. Van alle projecten bij elkaar faalt een kwart en wordt 46 procent betwist.
Het gaat volgens Mulder om ruwe schattingen. Hij ziet de situatie wel verbeteren, tien jaar geleden ging de Rekenkamer volgens hem nog uit van schattingen van zo'n zes miljard euro per jaar. Ook vinden er meer ict-trajecten plaats in vergelijking met de situatie zo'n tien jaar geleden.
'Kleinere projecten in plaats van doormodderen'
Volgens Mulder is de verspilling van overheidsgeld aan ict vergelijkbaar met andere Europese landen. 'Als er een top-tien zou zijn van redenen waarom projecten falen, dan gaan de eerste drie over mensen en niet over de technologie zelf', aldus Mulder. 'Zo loopt de communicatie en het management eerder mis als er meer partijen bij zijn betrokken. De projecten van de overheid zijn per definitie groot, omdat die vaak voor veel burgers bestemd zijn.'
'De projecten zijn ook echt ingewikkeld en leveranciers onderschatten dat nogal eens', legde hij de kamer-commissie voor. Mulder pleit onder andere voor kleinere projecten. 'Die zijn ook makkelijker te stoppen als het misloopt. Bij grote projecten moet de overheid vaak doormodderen', zei hij volgens persbureau ANP.
Reacties
Interessante uitkomst. Niet verassend, maar best wel jammer dat het zoveel keren misgaat.
De verspilling nav. falende ICT bij de projecten bij de overheid is recht evenredig met de hoeveelheid alpha's in de beslissingslagen.
Napoleon is dood, ook oud nieuws......
Als ik me niet vergis heeft Algemene Rekenkamer (net als veel gemeentelijke) al jaren geleden dezelfde conclusies getrokken en dezelfde adviezen gegeven. En dus kregen we rijks-CIO, een rijks-ICT dashboard en nog wat van die raamdecoraties die allemaal om de hete brij heen draaien omdat RCA van dit probleem toch grotendeels ligt in het aanbestedingsbeleid of misschien moet ik zeggen uitbestedingsbeleid want steeds vaker blijkt het kind met het badwater weggegooid te zijn.
In politics stupidity is not a handicap - Napoleon Bonapart
Lees net het boek Wie orde zaait zal chaos oogsten van Walter Baets. Hoe meer we het willen beheersen en controleren, hoe meer het uit de hand loopt. Zolang we de basisprincipes van vernieuwen niet begrijpen en ernaar gaan handelen, zal het gewoon zo doorgaan.
Laten we eens beginnen met de Agile principes tot ons te laten doordringen en vanuit die filosofie het idee omhelzen dat we alleen in kleine stapjes van werkelijk doen onze dromen kunnen laten uitkomen.
Een in mijn ogen positief voorbeeld hiervan is de belastingaangifte App van de Belastingdienst die alleen werkt bij simpele aangiften. Ze hebben daar bewust het idee genegeerd dat je pas een app mag lanceren als het in alle omstandigheden werkt. Dit had er namelijk toe geleid dat de app pas over 2 jaar geïntroduceerd zal worden en dan niet blijkt te werken. Nu hebben ze een App gelanceerd die al 30% van de aangiften aankan en volgend jaar weer een stuk meer en tegelijkertijd ook al uitvoerig in de praktijk getest!
Is er ook onderzoek gedaan naar het MOMENT waarop risicobeperkende ingrepen in beeld komen en daadwerkelijk opgepakt worden? Want als ik een stapel oude project/programma-plannen en/of beleidsnotities doorneem (ongeacht of de risicoparagraaf door ambtenaren of leveranciers werd opgesteld) dan zie ik dat dikwijls vooraf een aankondiging wordt gedaan m.b.t. complexiteit in termen van schaalgrootte, scopeverbreding, aantal betrokken partijen, realiteitsgehalte van de planning, veranderbereidheid, ketenafhankelijkheden, legacy IT, harmonisatie van (juridische) begripsbepalingen, governance (RACI), project/budgetcontrol, etc. M.a.w... het lijkt mij dat er iets mis gaat met de opvolging van dergelijke aankondigingen... niet met de risicosignalering als zodanig.
Oud nieuws. Ik heb daar zelf al in het verleden een artikel overgeschreven. Zie onder John Roos opinie Computable. Doet overigens niets af aan de constatering. We zouden niet hoeven te bezuinigen als er geen geld wordt verspeeld. Geldt in het algemeen voor alles.
Oude economie formule. Geen geld uitgeven is sparen.
Graag wil ik van Pim lezen wat de overheid er aan gaat doen zodat een en ander een stuk beter gaat lopen. Het is ongelofelijk dat dit nu nog kan gebeuren met alle bestaande methodes en standaarden dat de overheid zo laag scoort. Huur (betere) mensen in en luister naar ze zou ik voorzichtig willen zeggen.
Vanochtend het programma gevolgd. Net als de reeds geplaatste reacties, constateer ik ook, dat er weinig nieuws gemeld wordt. De commissie is niet kritisch. Een oorzaak-analyse wordt gebaseerd op slechts een beperkt aantal Nederlandse projecten en een algemeen beeld van de situatie in andere West Europese landen. Bij een analyse op het aanbestedingstraject wordt hoofdzakelijk aandacht besteed aan een representatieve business case en innovatie doelstellingen. De commissie weet de juiste vragen niet te stellen. Als Nederland prat wil gaan op high-tech, dan mogen we dat toch weerspiegeld zien in die commissie ?
Binnen de industrie verlopen dit soort projecten goed. Ik stel voor dat dhr. Mulder contact met ons opneemt en bij wijze van proef een automatiseringsopdracht door een industrieel system integrator laat uitvoeren. Ik leef met de overtuiging dat beide werelden van elkaar kunnen leren, laten we het beste uit beide werelden combineren.
Ik denk dat men bij de overheid beter moet investeren in eigen deskundig ICT-personeel. Pas dan kun je grote projecten uitbesteden. Alleen met medewerking van eigen ICT-deskundigen kun je een informatie behoefte juist analyseren. Deze kunnen ook het beste controleren of aangeboden diensten leiden tot de juiste oplossing. Ook bij het implementeren van nieuwe werkmethoden zijn eigen ICT-deskundigen onvervangbaar.
Dat menselijke factoren een grote rol spelen kan ik ook beamen. De rijksoverheid is vaak te ambitieus. Openbare aanbestedingen spelen hier graag op in. Vervolgens kan men niet beoordelen of de aanbieders dit wel kunnen leveren, maar men heeft er wel een groot vertrouwen in dat technisch alles kan. Kritische geluiden van interne professionals of derden worden daarbij niet altijd gewaardeerd. Dat bij het falen techniek geen rol speelt is niet mijn ervaring. Grote ICT-spelers bieden vaak hele nieuwe maar nog onvolwassen techniek aan. Fasering is ook mijn idee, maar dat is vaak niet bespreekbaar. In een aantal gevallen is dat ook niet altijd mogelijk.
Niet verrassend. Verkopers willen kosten wat kost shit verkopen, posten blijken achteraf op nacalculatie of maatwerk dat reet duur is. Allemaal om de overheid op kosten te jagen. Van klant relatie is nauwelijks sprake ivm bijna monopolistische ICT markt.
Hoera, de commissie hoort vanmiddag voor het eerst wat een FUNCTIE PUNT is en dat je het kan gebruiken om een project te begroten.
Nogmaals, die is geen overheidsprobleem, dit is een ICT probleem. In het bedrijfsleven zien we exact dezelfde problemen. Het begint bij projectplannen etc. Die moet je nooit echt gaan analyseren, want ze bestaan voor een groot gedeelte uit bombast en gebakken lucht. Hoe dikker ze zijn, hoe meer het management het idee heeft dat ze van veel waarde zijn. Ook dat is typerend voor de huidige ICT ben ik bang, veel bombast en gebakken lucht. Ik heb wel eens enthousiaste verhalen gelezen over een of ander ICT product, en dan zoek je de web site van de fabrikant op om uit te vinden wat voor product dat dan is, en dan is het mij herhaaldelijk overkomen dat ik na lezing van de beschrijving nog steeds geen flauw idee had van wat het was en moest doen. Wel kwam ik alle standaard voodoo terminologie over TCO en RTO enz. enz. tegen, maar dat was het dan ook wel. We zouden gewoon weer eens wat ambachtelijker moeten gaan werken in de ICT. Bij banken etc. kom je nog wel van die heel oude Cobol programma's tegen op de mainframes. Die zijn jaren geleden geschreven door mensen die nog konden programmeren. Een beetje van dat vakmanschap zouden we tegenwoordig heel goed kunnen gebruiken.
Inderdaad het gaat om mensen hun competenties en de toegenomen complexiteit. Het is een gegeven dat als complexiteit stijgt (b.v. door invoering van een SOA) de prestaties van de organisatie afneemt als deze niet het vermogen heeft om in gelijk tempo mee te veranderen.
Een van de oplossingen is kleine, behapbare projecten en reduceren van de complexiteit (mooi architectuur principe).
Het meest pregnante van dit artikel is dat dit periodiek weer terug keert in Computable. In 2002 heb ik breeduit gerapporteerd aan Johan Remkes en later aan Guusje ter Horst dat de verhoudingen kosten/baten van de overheids ICT volkomen zoek waren.
Destijds heb ik bedragen genoemd van enkele honderden miljoenen per jaar door incompetent handelen binnen overheden, een groot tekort aan IT projectmanagement kennis en ervaring en commercie. Enkele malen werden deze signalen botweg gemarginaliseerd en gebagatelliseerd maar telkens zie je de enorme kosten stijging en teruglopend rendement.
Zeker vandaag de dag mag het rustig stuitend worden genoemd dat men klaarblijkelijk nog steeds geen idee heeft hoe schadelijk aantoonbare politieke inertie en incompetentie is waar het IT aan gaat. We zien dat in verschillende geledingen weer terug waar men vooral politieke benoemingen ziet op plekken waar men juist IT professionals zou hebben moeten aanstellen.
De basis van dit probleem is zeer eenvoudig. De overheid bezit geen professionals die kennis en ervaring hebben met de materie waarop IT is gebaseerd. De commercie vaak ook niet maar die beschikken dan weer over professionals die heel goed weten te verkopen. en zie daar de resultaten.
A) Haalbaarheidsonderzoek in het begin,
B) Duidelijke visie die voor verschillende programma`s (en dus projecten in die programma`s) moet gelden,
C) Gebrek aan aandacht aan adoptie en transformatie naar business,
D) Fragmentatie binnen overheidsorganen,
E) Lange doorlooptijden,
.......zijn o.a. een aantal zaken die dit probleem veroorzaken.
Door de enorme omvang van deze projecten zal het een tijd duren tot de "outcomes" gerealiseerd zijn. Door deze lange doorlooptijd zullen de behoeftes en verwachtingen vanuit business veranderd zijn. Hierdoor zal er geen interesse meer zijn naar de gerealiseerde resultaten en dus lage adoptiegraad.
De meeste ict projecten bij de overheid hebben als doel efficiënte samenwerking in de keten met andere overheidsorganen. Omdat er grote fragmentatie binnen verschillende overheidsorganen bestaat (eilandjescultuur met verschillende bazen, ideeën, behoeftes etc) zien we dat de uitkomst van een project niet altijd aansluiting vindt bij het initiële plan.
Wat we niet mogen vergeten is dat er een groot verschil is tussen de overheid en bedrijfsleven: De visie, behoeftes, doelstellingen etc worden steeds bij overheid veranderd. In het bedrijfsleven heb je niet met deze enorme grilligheid te maken. Dit heeft enorme effect op de ict-trajecten.
In een notedop het aloude beslissingsparadigma van de overheid : de mensen die bevoegd zijn om beslissingen te maken hebben geen kennis van de materie waarover zij beslissen.
De keuze om de heer Chris Verhoef hoogleraar Informatica aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en wetenschappelijk adviseur voor overheid en bedrijfsleven, vanmiddag uit te nodigen was zonder meer succesvol. Om te spreken over 5 miljard ICT kostenverspilling moet men allereerst weten ten opzicht waarvan dat is. Alle ICT projecten hebben de neiging om bij de eerste planning fors af te wijken. Vaak wordt er te laag gebudgetteerd om toestemming te krijgen om te starten. Projecten bij de overheid worden onvoldoende gemonitoord. Het huidige projecten dashboard zegt alleen iets over doorloopijd en kosten. Over de geleverde functionaliteit wordt niet gerapporteerd. Het volgen van de gerealiseerde functiepunten zou een verbetering kunnen zijn. Verder zet Verhoef vraagtekens bij de kwaliteit en ervaring. Er is twijfel of ICT ers bij de overheid in staat zijn een juiste inschatting te maken en de functionaliteits wensen te overzien. Ook aan de inzet van externe partijen kleven kwaliteits problemen.Door de regels voor Europese aanbesteding is de prijs veel belangrijker dan vakmanschap. Keuzes op basis van "past performance" zijn in Europa niet toegestaan. Tot slot pleitte Verhoef voor een instantie die rijks ICT projecten vooraf beoordeeld op omvang, kosten, doelmatigheid (business case). Gezien het feit dat ICT vervlochten is met de kernactiviteiten van de overheid zou deze instantie een centrale (à la rekenkamer) functie moeten zijn.
Ik hoor dit verhaal al sinds 1985 ieder jaar opnieuw.
"Oud nieuws is geen nieuws" heb ik ooit geleerd.
Kennelijk is de post "onvoorzien" bij dit soort grote projecten te klein en het leervermogen van de overheid (en niet alleen de overheid) idem dito.
Wees blij dat er IETS gebeurt aan ICT, en dat je er een kennelijk veel te goede boterham aan verdient zou ik zeggen.
En nu stoppen met krokodillentranen.
14:20 uur... Chris Verhoef constateert dat de risicoparagraaf van ICT-projectplannen bij de overheid vaak flinterdun is. Daar heeft hij natuurlijk een punt. Maar laat dan in ieder geval iets GEDAAN worden met zo'n flinterdunne paragraaf. Toetsing/doorlichting gedurende een project is daarbij essentieel. Ontvankelijkheid voor kritiek is ook een aandachtspunt... want falen is niet slecht, maar een kans om te leren en te verbeteren. Daartoe zou ik aanbevelen om het aloude vak van de EDP-auditor (tegenwoordig IT-auditor) in ere te herstellen bij overheidsorganisaties. Dat kan van binnenuit als er voldoende waarborgen zijn om tot eigenstandige oordeelsvorming te (mogen) komen, maar het kan ook van buitenaf (bijvoorbeeld in de vorm van peer-review, via de Alg. Rekenkamer of middels externe inzet).
@Reza
"zien we dat de uitkomst van een project niet altijd aansluiting vindt bij het initiële plan."
dankje Reza voor dit geweldig eufemisme. Kan ik vast ook toepassen als ik een project laat mislukken :-P
Toch vind ik Edisons quote nog mooier : I have not failed. I've just found 10,000 ways that won't work.
Uiteindelijk lukte het hem van wolfram een gloeidraadje te maken, waardoor de gloeilamp bruikbaar werd.
Houd de moed erin :-D
15:40 uur... Tonny Wildvank benadrukt het belang van architectuur vooraf én auditing gedurende projecten. Helder advies. Ben benieuwd wat de commissie daar uiteindelijk mee gaat doen... zou het verbinden met de opmerkingen van Chris Verhoef dat nagedacht moet worden over welke activiteiten tot de "core" van de overheid behoren.
@Felix,
Dat zou je niet als een eufemisme zien als je de hele zin en reactie goed doorneemt. Maar je mag hem wat mij betreft gebruiken als je je project hebt laten mislukken ;-p
Eén van de oorzaken is het gebrek aan zeer ervaren project- en programmamanagement en het soms op merkwaardige wijze leggen van prioriteiten ten aanzien van kosten en baten. Daar werkt het mechanisme van aanbesteden niet altijd aan mee maar dat hoeft absoluut geen probleem te zijn. Het wordt pas een probleem als bij een aanbesteding allerlei 'inkoopspecialisten' zich er mee gaan bemoeien die geen flauw benul hebben waar inhoudelijk of procesmatig de risico's zitten, waar de accenten moeten liggen en hoe de prijs/kwaliteit ratio in elkaar steekt.
Het beste resultaat voor grote en vaak complexe programma's en projecten wordt vaak verkregen door een juiste combinatie van interne inhoudelijke / business kennis, directe en continu (!) betrokkenheid op C-level bij de opdrachtgever en het vroegtijdig betrekken van degenen die het programma of project ook moeten uitvoeren. Heb je die kennis niet dan kun je die inhuren en dan telt maar één ding en dat is bewezen kwaliteit en track record. Vertrouw niet op opgeblazen CV's of 'stempels' als Prince2 gecertificeerd. Het aantal prutsers met dit papiertje is inmiddels zeer aanzienlijk. Die varen rustig op een ijsberg af omdat die niet op de kaart stond....
En wat Reza Sarshar en een aantal anderen al aangeven, bezint eer ge begint en houd het in behapbare - en daarmee ook goed te auditen - brokken.
Niet de uitkomst is bijzonder, maar de hypocrisie en domheid van de opdrachtgevers van dit onderzoek, namelijk de politici. Zij zijn decennialang verantwoordelijk voor slecht opdrachtgeverschap en slecht project- en programmamanagement en dat weten ze drommels goed. De rekenkamer heeft al zo veel rapporten opgeleverd met kritiek op de overheid, en nu gaat de tijdelijke ICT-Comissie Elias het nog eens dunnetjes overdoen.
Heb veel met politici gewerkt. Politici willen vooral invloed in de media en zo weinig mogelijk verantwoordelijkheid dragen. Ze willen herkozen worden. Politici zijn zelden managers of leiders. Ze hebben meestal geen enkele feeling met hun portefeuille en geven daarom steeds weer onduidelijke opdrachten, willen te veel in één keer regelen, liegen over de werkelijke schattingen van de totale kosten, gaan op het laatste moment de opdrachten ingrijpend veranderen, maken projecten afhankelijk van andere onzekere ontwikkelingen, geven toestemming voor tegenstrijdige ontwikkelingen, gaan te lang door met projecten als de opdracht reeds achterhaald is, zorgen niet voor commitment, willen of kunnen niet snappen wat programmamanagement is, zomen te veel in op details maar houden de hoofdlijnen niet in de gaten (als ze die tenminste begrijpen).
En gaat het mis dan zou het opeens een ICT-probleem zijn. Kunnen ze weer vragen over stellen. En dat geldt niet alleen voor ICT-projecten, maar ook voor bijvoorbeeld defensie, verkeersinfrastructuur, gezondheidszorg. Hoe complexer en duurder het project of programma, des te vaker gaat het mis. John Roos en de andere collega’s, kunnen daar veel over schrijven, maar politici lezen / snappen het toch niet. En zoals Dirk Munk al aangeeft, speelt dit ook af in het bedrijfsleven, vooral als het geleidt wordt door de snelle MBA pakkenjongen. Bij familiebedrijven zie je dit veel minder.
En van die familiebedrijven kunnen we veel van leren, tenzij we uurtje factuurtje willen natuurlijk.
Het ICT project Boord Computer Taxi, is ook een goed voorbeeld van de op waanzinnige wijze falen van de overheid. Onderstaande brief is verzonden naar de Tweede Kamer om uitleg Wilma Mansveld te vragen.
De feiten blijken te zijn,
1.dat op het moment van tot stand komen van de WP2000, waarin de BCT-verplichting is opgenomen, de voertuigen van vele taxibedrijven en/of
-centrales reeds waren voorzien van zeer goed werkende computersystemen.
2.dat de bedrijven deze voorzieningen zelf al hadden laten ontwikkelen ten behoeve van een gedegen bedrijfsvoering omdat zij deze al ver voor de WP2000 noodzakelijk achten voor een goede online administratie van de ritgegevens en een controleerbare bedrijfsvoering.
3.dat de problemen m.b.t. het realiseren van de, in de WP2000 opgenomen BCT verplichting, zijn ontstaan door de pincodeverplichting. De bestaande goedwerkende systemen moesten om onduidelijke en nooit deugdelijk onderbouwde redenen worden voorzien van een voor iedereen onbegrijpelijke “digitale handtekening”.
4.dat de BCT leveranciers en de onafhankelijke deskundigen, de door de IVW verplichte pincode vanaf de eerste dag als een absurde eis hebben betiteld. Deze zinloze voorwaarde heeft de realisatie en het beoogde doel nodeloos gecompliceerd en nagenoeg onuitvoerbaar gemaakt.
5.dat de onwrikbare houding van de BCT beleidsmakers heeft geleid tot de huidige problemen. Terwijl de BCT-verplichting zonder deze pincode, reeds in 2005 voor de gehele branche gerealiseerd had kunnen zijn.
6.dat de op dit moment reeds ingebouwde BCT’s m.n. door de pincode voor veel problemen zorgen en dat deze problemen een begrijpelijke afschrikwekkende werking veroorzaken. En dat deze systeemproblemen tot overmaat van ramp, van de RDW niet d.m.v. online updates verholpen mogen worden. Terwijl online updates al 15 jaar bij de reeds bestaande systemen gebruikelijk zijn om ontstane systeemfouten op te sporen en op te lossen.
7.dat de bizarre ontwikkelingen van de afgelopen 10 jaar, inmiddels heeft geleid tot het faillissement van tenminste 1 van de 4 leveranciers. Een andere leverancier heeft de opdrachten van reeds jaren geleden bestelde en grotendeels vooruitbetaalde BCT’s eigenhandig en eenzijdig geannuleerd. Terwijl de retourbetalingen nog steeds niet hebben plaatsgevonden. Dat de overheid kennelijk geen voorwaarde heeft gesteld, of onderzoek heeft gedaan, naar financiële positie van de leveranciers. En dat de positie van de overgebleven leveranciers geen betrouwbare garantie geeft voor de toekomst. Eisen die toch ten grondslag zouden moeten liggen van het gehele BCT project.
8.dat een groot deel van voornamelijk de zzp ondernemers, met een offline BCT gaan werken, met de daarbij voorspelbare complicaties en fraudegevoeligheid. Gemaakte fouten bewust of onbewust zijn nooit aantoonbaar.
9.dat de Stichting Taxibelangen Nederland een oplossing aandraagt die breed wordt ondersteund. Ten eerste om de pincodeverplichting te laten vervallen. Ten tweede, om alle voertuigen met een blauw kenteken te voorzien van een online registratie systeem waardoor alle gegevens van alle taxi’s landelijk per seconde en per meter met taxameter gegevens kunnen worden vastgelegd. Dit systeem is al vele jaren bij alle grote taxicentrales en taxibedrijven gebruikelijk. De controle is dan voor iedereen gelijk, minder fraudegevoelig, efficiënt en doeltreffend.
10.dat met dit voorstel veel bedrijven reeds aan de eisen voldoen, waardoor er geen kapitaalvernietiging behoeft plaats te vinden. Deze bedrijven versturen hun gegevens nu al naar de eigen BackOffice, naar de hardware- en naar de softwareleverancier. Het versturen van gegevens naar de landelijke centrale computer zal dan ook geen extra kosten met zich meebrengen.
11. dat de BCT project begeleiders diverse rapporten hebben laten opstellen, o.a. door Sira Consulting, Actal (het adviescollege administratieve lasten), College Bescherming Persoonsgegevens en tevens door Technolution te Gouda. Dat belangrijke negatieve punten uit deze rapporten, door de beleidsmakers stelselmatig zijn genegeerd.
Indien hierover nadere gegevens nodig zijn, dan wil ik u deze natuurlijk aanleveren. Maar de BCT kwestie vertoond hier parallellen met de Fyra, de Fyra beschikte ook over een type goedkeuring. Maar de bevindingen uit de rapporten die de voortgang van de Fyra in de eg stonden werden ook verzwegen. Het betreft, misschien ook niet toevallig, dezelfde inspectie.
Vertrouwende dat ik met deze punten meer duidelijk heb kunnen maken, waarom ik mij zonder enig eigen belang inzet en verzet tegen deze verachtelijke gang van zaken.
Ik weet niet of een risicoparagraaf de zaak zal oplossen dat lijkt me nog een lastig verhaal maar het kan er ook nog wel bij boven op de papierstapel. Veel minder ambities en ook de zorgen dat de kennis in huis is om projecten te beoordelen. Komt ook vaker terug. En dan die aanbestedingsregels die hier genoemd worden waar op deze site ook al regelmatige over geschreven is, daarin worden zoveel randvoorwaarden gesteld die eigenlijk niets met de inhoud te maken maar wel met juist het afdekken van ieder risico. Ook gaat het om veelgeld en waar zoveel geld rondgaat daar komen hele andere motieven om de hoek kijken. De overheid als ideale melkkoe die er links en rechts tussengenomen wordt. Want het is niet alleen een falen van de overheid, het is ook een falen van de ict sector.
Nog een toevoeging, het is ook een falen van de ict sector maar wel een heel goedbetaald falen. Wat dat betreft is de ict een ideale bedrijfstak, hoe groter de puinhoop is die er van gemaakt wordt, hoe meer er betaald moet worden.
Ik ben al vijf jaar niet meer werkzaam in de IT, hiervoor ruim 40 jaar.
Oude koek!!
De overheid heeft ten eerste niet de mensen die een groot IT project kunnen beoordelen, Politici zijn ten slotte geen mensen met een hoge opleiding in de IT, en hiernaast wordt tijdens de vaart voortdurend van koers gewijzigd en wil iedere politicus aanpassingen voor zijn doelgroep, wat wanstaltige eisen en dus idem dito applicaties opleveren. Resultaat kommer en kwel.
Een ander probleem is de Europese aanbestedingen en de eisen die hier gesteld worden, het ontwerp moet nagenoeg klaar zijn tijdens de aanbestediging's fase, waarop daarna allerlei uitzonderingen komen als het gegund word, resultaat een niet te beheersen project.
Hiernaast mogen voor grote projecten alleen grote bedrijven met een minimale omzet meedoen, maar deze bedanken vaak feestelijk om eerst 80% van het werk te doen, met een kans van 10% dat hun het project gegund word. Resultaat is dat in deze fase vaak cowboys en fantasten meedoen, die als ze het project gegund wordt, niet weten wat voor en achter is en vervolgens maar aanmodderen.
Advies gebruik bewezen goede oplossingen, die bewezen hebben te werken, en liefst op het geadviseerde platform. Pas dan desnoods je wensen en werkwijze aan naar de oplossing en maak het vooral niet te moeilijk met allerlei uitzonderingen.
Een aantal jaren geleden was het 6 miljard, en nu is het vier of vijf miljard? Het is dikke duimenwerk. En dan concludeert een hoogleraar dat er verbetering in zit? Merkwaardig.
Echter, we kunnen concluderen dat er ook nu nog steeds iets goed fout zit bij de aansturing van projecten. Een aantal jaren geleden hebben Hans Wortmann en ondergetekende geconcludeerd dat het voor een belangrijk deel te maken heeft met een gebrek aan professionaliteit van de opdrachtgever. Opdrachtgever? Wie is dat!
Jaren geleden heeft de Rekenkamer onder andere geconcludeerd dat er een 'overkill aan control' is bij de projecten. En wat doet de overheid kort erna? Juist, een dure, nieuwe tool aanschaffen die past in het rijtje van control instrumenten. De Gateway Review methode. Ook toen was het voor bestuurders moeilijk om hand in eigen boezem te steken en eens te kijken naar hun eigen rol en dat van hun management. En dat is het nog steeds blijkbaar.
Jammer. En een gemiste kans. Zo lang organisaties niet meer aandacht geven aan de rol van opdrachtgever, zullen forse budgetoverschrijdingen van projecten blijven bestaan. En dat terwijl een goede invulling van deze rol niet echt moeilijk is. Het is niet zozeer een competentie probleem, maar eerder een cultuur probleem. De andere kant op kijken en het probleem aan opdrachtnemende kant leggen.
Even wat relativeren!
- Gelukkig maken we fouten, daar kunnen we van leren!
- We leren denk ik vooral dat lineair denken niet zo effectief is. Het is niet een kwestie van wat methodes benoemen, leveranciers hun gang laten gaan, en klaar. We hebben te maken met complexe problemen, complexe organisaties met de nodige feedback-loops.
- Zo'n bedrag zegt mij niet zoveel. Wat zegt nu 4 of 5 miljard? Die miljarden zijn misschien boekhoudkundig wel uitgegeven, maar ik vind het veel interessanter om te weten wat ermee gebeurd is. Daar hebben mensen salaris van gekregen, hypotheken en de tandarts van betaald, hebben hun kinderen boeken van kunnen kopen. Uiteindelijk. Zegt dus net zo veel of net zo weinig als wanneer je zou zeggen dat er vanochtend tijdens het konings-ontbijt 3 miljoen sinaasappelsap is gebruikt (geen idee, ik noem maar wat). Kan wel waar zijn, maar is niet relevant. Vier tot vijf miljard, kan wel waar zijn, maar is niet relevant.
- Het zal ons er uiteindelijk ook niet van weerhouden om verder te leren, gelukkig maar. Volgend jaar misschien weer zo'n rapport? Niet erg, als we maar wel proberen om het anders te doen, want daar leren we van. En misschien komt er dan zo af en toe een moment voorbij, waarop we tegen elkaar kunnen zeggen: zie je, dat heeft nou eens wél gewerkt. Prachtig toch?
Volgens mij faalt de ICT niet zoals in de titel staat....... :-), hooguit doet het wat anders dan we bedacht hebben...
Ik ben er voorstander van dat de overheid een eigen ICT-standaard neerzet, dus qua technieken, hardware, etc. Een goede standaard. Geen ratjetoe zoals nu vaak het geval is. Er wordt te weinig geprofiteerd van gemeenschappelijke standaards, -software, uitwisselbaarheid van personeel, etc.
Een nationaal architectuurteam neerzetten die eerst de standaards definieert en ook de projecten beoordeelt en dus hergebruik van software kan sturen. Een zichzelf respecterende organisatie doet dit ook. Een overheid moet dit evenzo doen. Wel graag wat mensen uit de financiële praktijk!
Het probleem zit voornamelijk in de top. Zowel de politieke als de ambtelijke top. Er is een combinatie aan factoren die het tot succes maken van zelfs redelijk eenvoudige IT projecten bijna onmogelijk maakt.
1. Een enorme kloof tussen kennis (IT) en macht (bestuurders).
2. Een enorme kloof tussen werkvloer - IT - bestuur.
3. Weinig echt IT gevoel bij het bestuur, alleen (verouderde) kennis.
4. Continue roulatie (1-2 jaar) van bestuurders.
5. Bedrijfje willen spelen i.p.v. overheidsorganisatie.
6. Geen echte rapportage, alleen bijsturing op besteding/deadlines.
7. Vreemde financieringsconstructies met zwabberende budgetten.
8. Het vehikel "Europese Aanbesteding".
9. Geen vermogen om prestaties te belonen of fouten af te straffen.
Deze factoren, opgeteld bij een sneller veranderende wereld, een steeds ontevredener werkpopulatie en een steeds wispelturiger politiek/burgerij maken het ontwikkelen van echt constructieve IT bijna onmogelijk. Investeringen worden gedaan wanneer het politieke klimaat er rijp voor is, niet omdat het past in het landschap. Succesvolle projecten worden om zeep geholpen alleen omdat ze niet helemaal op tijd zijn. Onsuccesvolle projecten, die niemand durft aan te raken, blijven maar doormodderen. Producten, ook hele goede producten, worden gekocht, maar verstoffen of passen niet bij de rest.
In 25 jaar IT, met zeer veel overheidservaring zie ik het alleen maar slechter worden. Het is een cultuurprobleem, hoe soft dat misschien ook klinkt. De top van de overheid is vooral bezig met het beschermen en verbeteren van de eigen positie. Niet of nauwelijks met het echt verbeteren of überhaupt echt leiden van de organisatie. Zolang dat niet verandert zullen projecten blijven mislukken en zullen de kloven alleen maar breder worden. Daar helpt niets tegen, geen uitbesteding, geen consultancy, geen methodiek.
Gezien het feit dat falende ICT-projecten al jarenlang gaande zijn, met als gevolg kapitaalvernietiging van Miljarden euro's per jaar, slaagt (ook) de overheid er kennelijk niet in om op basis van een steekhoudende probleem- en oorzaak diagnose het tij te keren.
Om de zaak positief te benaderen:
bij deze bied ik mezelf aan een steekhoudende probleem- en oorzaak diagnose op te (laten) stellen. No cure no pay. De afgelopen jaren heb ik me zeer in (vooraf) borgen van ICT-projectsucces verdiept zonder te zeggen dat ik alles in mijn eentje kan oplossen (om een parallel te trekken met de Medische sector: een huisarts kan in zijn eentje ook niet alles oplossen). Wel zeg ik dat het zeker op te lossen is. Vandaar ook mijn no cure no pay aanbod.
Voorwaarde bij mijn bovenstaande aanbod is echter wel dat een juiste opdrachtgever uit overheidsland mijn aanbod oppakt en ook echt de wil heeft hier een verbetersucces van te maken. Immers: waar een wil is een weg.
Hoor het graag.
Schaf dat stelsel van de mantelovereenkomsten af. Nu zijn het vrijwel altijd de bekende grote partijen, die gedurende een aantal jaren in een gesloten minicompetitie de opdrachten mogen uitvoeren. Toetreding door derden is daarmee lastig en zal -naast het ontbreken van daadkrachtige regievoering - dit probleem altijd bestaan. Hoe was dat gezegde over die ezel nog maar?
Wanneer dwingen we de overheid eens om zich niet meer met dingen te bemoeien waar zij geen verstand van hebben. Oké dan mogen zij zich feitelijk bijna nergens meer mee bemoeien, maar slechter zal het dan zeker niet gaan. Ambtenaren hebben de behoefte om zich overal mee te bemoeien en krampachtig te verbergen dat zij er geen verstand van hebben. Anders waren ze wel ondernemer geworden. In de Wet Personenvervoer 2000 (WP2000) hebben ze opgenomen dat er in elke taxi een Boordcomputer moet komen de (BCT). Een groot aantal taxibedrijven en taxicentrales hadden hun taxi's toen al voorzien van zeer geavanceerde BCT systemen. In 2003 heeft de overheid een projectmanager BCT aangesteld die dus iets moest realiseren wat er al lang was. Hij is tot eind 2010 projectmanager BCT geweest. Elke dag werd het systeem gecompliceerder, inmiddels anno 2014 hebben onwerkbare en zelfs offline BCT systemen. Maar zelfs de online systemen mogen van de RDW niet online ge-update worden. De enige ontwikkeling over de afgelopen 14 jaar voorbereiding is een pincode, deze hebben ze de digitale handtekening genoemd, om het interessanter te laten lijken. De onwerkbare systemen moeten voor 1 juli 2014 in alle 35000 taxi's zijn ingebouwd anders gaat de inspectie de bedrijven die deze rommel niet ingebouwd hebben, zwaar beboeten en het bedrijf stilzetten. Krankzinnige overheid.
Duco Douwstra
Ach, met 4 miljard euro weggegooid geld, is dat (met 7,5 miljoen huishoudens) maar net iets meer dan 500 euro per huishouden per jaar. Zolang nederlanders het normaal vinden om bestolen & uitgeknepen te worden door de overheid, zal het de overheid een rotzorg zijn dat er zoveel mislukt. Er wordt geen enkele ambtenaar voor ontslagen en of je nu SP of VVD stemt, het blijven dezelfde ambtenaren die aan de touwtjes trekken.
Democratie anno 2014, zo dood als een dood paard. Maar goed, dat is wat Nederland wil.
Niemand die hier nog van op kijkt. Maar misschien dat de mensen hier zich eens kunnen afvragen in hoeverre dit niet bewust gedaan wordt om de besturing van ons land zo inefficiënt te laten zijn. Nu zal u vast wel denken dat dit misschien wel erg ver gezocht is maar hoe kan het dat dit al 40 jaar aansukkelt terwijl er niemand op de schopstoel terecht komt?
Er is nog geen minister of staatssecretaris hierop gesneuveld terwijl de nieuwe gevallen al jaren lang aanblijven.
Een politie die nauwelijks een fatsoenlijke manier heeft om hun werk vast te leggen en hiervoor tijdrovende procedures moeten uitvoeren terwijl ze jaar op jaar gekort worden.
Justitie die soortgelijke problemen heeft en al veel langer aangegeven heeft het niet meer te kunnen bolwerken.
De gemeentes die van ellende nog het oude GBA moeten gebruiken omdat het nieuwe GBA een grote ramp blijkt te zijn terwijl ze wel allerlei functies moeten gaan overnemen waarop ze bij lange na nog niet op toegerust zijn.
Oftewel het hart van de overheid is belast met problemen die ervoor zorgen dat het niet efficiënt kan werken en zowel burgers als het bedrijfsleven dusdanig belast dat zij te maken krijgen met willekeurige behandeling omdat de regeldruk zo enorm groot en bovendien onduidelijk is.
Dit kost dus niet alleen de overheid miljarden maar ook nog eens de rest van het land terwijl de crisis nog rustig voort duurt.
Waar 100.000 mensen hun baan kwijtraken en hulpbehoevende ouderen bij het grof vuil belanden door 3 miljard bezuiniging op de ouderenzorg wordt 4 à 5 miljard over de balk gegooid aan IT mislukkingen. Hoe asociaal kunnen een land en zijn regering geworden zijn.
Je kan je afvragen of uit dit onderzoek iets constructiefs overgenomen gaat worden. Op de reacties afgaand zou je daar al eigenlijk een conclusie over kunnen trekken.
Maar wat als we ons daar nou eens niet een keer bij berusten? Want om het even heel cru te zeggen zit de overheid ons vakgebied te versjitteren.
Kennelijk slaagt de branche er ook niet in om ICT principes voldoende goed tussen de oren van de ambtenarij te krijgen. Dus we kunnen allemaal wel ‘boe’ roepen, maar ik zeg: hier ligt (nog steeds) een geweldige uitdaging.
Of is die 4 tot 5 miljard extra omzet toch eigenlijk wel heel erg lekker?
Ik wil niet vervelend klinken maar het kost de overheid niets, het kost de belasting betaler miljarden!
Ik kan me zeker vinden in de reacties van de meeste respondenten hier. Wat ik stelselmatig ervaar zijn feitelijk twee zaken.
Inertie en incompetentie
Bij de overheid is het gewoon stelselmatig dat er mensen op plekken zitten waar geen materiekennis is. Wat er uit voort vloeit is een soort 'indek-gedrag' waardoor er de eerste vertragingen al optreden. Gespeend van enige kennis van zaken nemen beslissingen die gefundeerd zijn op 'aanraden of aanreiking' van.... maar voor het zelf oncontroleerbaar door gebrek aan kennis.
Incompetente commercie
Commercie is een mooi ding maar wanneer deze niet in staat is die kennis daar te brengen waar het hoort, krijg je dus een tweede gemene deler voor tegenslag, vertraging en schade, die dan vooral door beiden in stand worden gehouden.
Het antwoord, en ik zeg het nog maar eens, is heel erg eenvoudig. Wanneer de overheid gewoon zorgt voor de juiste professional met de noodzakelijke kennis op de juiste plaats, dan ben je in één klap voor meer van de helft van je problemen af.
En is nu juist dat gegeven niet waar je IT voor inzet? Besparen? Wat u nu ziet is gewoon de voorspelbare consequentie van de keerzijde. Hele veel hoge rekeningen. Niet verbazingwekkend natuurlijk.
Toen ik bij DR en Dictu opmerkingen maakte over de verspillingen bij de ICT projecten, hoefde ik gelijk niet meer terug te komen als PM. Mijn besparingsvisie paste niet in het heersend beleid ......
Wanneer je de principes van OGC P3M3 daadwerkelijk in NL wilt toepassen, wordt je uitgelachen bij de overheid NL. En de belastingbetaler betaalt ....., vooral de eigenwijze alfa's inderdaad.
Falende projecten bij de overheid zijn vooral te danken aan de houding van het bedrijfsleven. Fixed price opdrachten willen ze niet, alles op uren maal tarief. En dan is er geen enkel belang meer om tijdig een succes te behalen.
En voor de regie functie bij de overheid geldt, mensen die het kunnen doen het niet en mensen die het doen kunnen het niet. Men heeft vaak te veel vetrouwen in een mooi pak, een goud brilletje en een mooi kofferje.
@John, Daar heb ik ook aan gedacht, waarom niet gewoon alles fixed price? Dan weet je als opdrachtgever meteen waar je aan toe bent. Maar @jokoemm geeft het ook al aan, het is vaak helemaal niet van belang een goede oplossing te maken. Er zolang mogelijk inzitten, voor een zo een hoog mogelijk uurbedrag met zoveel mogelijk mensen. Dit soort opmerkingen moet je zeker niet maken. Dan lig je eruit. Dat is werken, meehuilen met de wolven in het bos op een feest van middelmaat en hebzucht. Sta je dan met je inhoudelijke interesse en goede moed.
Louis,
Als ik naar jou kom en vraag: Ik wil een goed CRM pakket, wat kost dat fixed price? Dan geef je toch ook geen bedrag? Dan vraag je: Wat wil je precies. En daar gaat het mis. Opdrachtgevers weten wel ongeveer wat ze willen, maar niet precies, en zeker in de complexe keten is fixed price onmogelijk.
Dit is de basis:
A complex system that works is invariably found to have evolved from a simple system that worked. A complex system designed from scratch never works and cannot be patched up to make it work. You have to start over with a working simple system. – John Gall
Let op! Een applicatie is geen system, het is slechts onderdeel van een system.
@Henri Je hebt volkomen gelijk, niets lastiger dan in te schatten hoeveel iets gaat kosten fixed price in combinatie met de vraag wat wil je precies? Het laatste is heel lastig op voorhand te bepalen maar voor de opdrachtgever is het onprettig dat het met de kosten alle kanten op kan. Een dilemma met het risico van alsmaar oplopende kosten. Misschien is beschaafde uurlonen het antwoord.
@Henri
Eerst dacht ik dat je gek was geworden omdat bij jouw de cloud de oplossing voor alles is, kosten van een CRM systeem zijn daarin niet relevant omdat je alleen nog abonnementsgelden hebt. Toen zag ik de ironie omdat het om de overheid gaat welke geen klanten hebben en dus ook niets aan een CRM systeem.
@John, hoe wil je een Fixed-Price, Fixed-Date regelen bij de vaak langdurige megaprojecten van de overheid? Zelfs achteraf weet de overheid vaak nog niet eens wat ze had willen hebben en nog minder wat ze eigenlijk voor burgers en bedrijven nodig had.
Dat is de realiteit en dit komt onder andere door de niet haalbare beloften van politici bij verkiezingen, de vage vlees noch vis compromissen, het niet in de toekomst kunnen zien maar wel doen alsof visies. En daarnaast heb je regelmatig politieke verschuivingen, waardoor de targets veranderen (net als in het bedrijfsleven).
Politici zeggen niet voor niets zo vaak "met de kennis van nu" en verzwijgen dat ze veel meer wisten dan ze toegeven. Ze lijken wat dat betreft heel veel op die teflon bankdirecteuren en financiële adviseurs.
Alleen bij kleine overzichtelijke projecten met een Fixed omschrijving kan je een Fixed-Price, Fixed-Date afspreken. Het enige wat je mijn collega’s kan verwijten is dat ze net zo min open zijn als de overheid over de haalbaarheid. We spelen het spel mee. Doe je dat niet, dan verlies je de opdracht.
Commercieel gezien krijgt de klant altijd gelijk, ook als deze het niet heeft.
eens met michiel het kost de overheid niets het is de belastingbetaler die ervoor opdraait
Over het spel van vraag en aanbod is al veel geschreven en gezegd, hoe oa een leverancier hier mee om gaat is deels een aspect voor de ethiek, maar ook de opdrachtgever heeft hier een belangrijke rol!
Op 27 mei is er een congres over Ethiek en ICT, zijn dit twee verschillende grootheden? De VRI denkt al 30 jaar van niet! Maar wellicht is het goed om de discussie daarover straks eens live te voeren in aanvulling van deze discussie?
Op deze conferentie gaan in debat over deze vraagstukken en meer.
Het congres vindt plaats in Utrecht en wel op 27 mei van 12:00-20:00 de toegang is weliswaar gratis maar alleen in ruil voor uw opinie ! u kunt zich nog aanmelden via www.vri-ethiek.nl waar u ook de lijst van sprekers, het verdere programma en het adres vindt!
De volgende vier redenen wil ik aan de voorgaande reacties nog toevoegen:
1. Complexe wetgeving.
De politieke wil en urgentie ontbreken om deze allereerst te vereenvoudigen.
2. Het ontwikkelen van computersystemen voor het uitvoeren van deze complexe wetgeving, waarbij technologieën worden toegepast die de complexiteit eerder verhogen dan verlagen (3GL programmeertalen (oa. Java), BPM).
3. Kenniserosie als gevolg van outsourcing, etc.
4. In sommige gevallen wil de overheid voorop lopen in het toepassen van niet bewezen technologieën (BRM, BPM icm. SOA); zie bijvoorbeeld het drama Indigo.
@ jokoemm
Precies dat is dus de reden waarom ik destijds permanent afscheid heb genomen van overheden.
Ik stelde altijd al dat er vier gemene delers zijn die ten grondslag liggen aan IT debacles.
1. Incompetentie
2. Impotentie
3. Politiek
4. Commercie
Dan word er een 'tijdelijke' ICT commissie ingesteld die de fails van I(C)T projecten bij de overheid onderzoekt. En wat denk je? Gewoon de cruciale fout maken die dus ten grondslag liggen aan die fails.
En dat terwijl je uit liefde voor je vak de moeite hebt genomen dhr. Elias van informatie te voorzien.
http://bit.ly/1jwrHLE
Te stom voor woorden. Tijd voor zinniger zaken me dunkt.