Rijk verspilt 20 miljoen bij kinderopvangtoeslag

De twintig miljoen euro die Duo de afgelopen drie jaar heeft gebruikt voor de ontwikkeling van een nieuw (ict-)systeem voor de juiste uitkering van de kinderopvangtoeslag, wordt niet terugverdiend. Dat schrijft staatssecretaris Tamara van Ark van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) in een Kamerbrief. Echt weggegooid geld is het volgens haar niet. De opgedane kennis, ervaringen en lessen gedurende dit traject worden namelijk overdragen aan de nieuwe opdrachtgever, de Belastingdienst, die deze inzichten gaat meenemen in de ontwikkeling van het nieuwe systeem.

Momenteel ontvangt een groot deel van de ouders een terugvordering of nabetaling met betrekking tot de ontvangen kinderopvangtoeslag. Om dit probleem aan te passen, besloot het vorige kabinet om de financieringssystematiek te wijzigen. De opdracht kwam in 2015 in handen van de Dienst Uitvoering Onderwijs (Duo), nadat de Belastingdienst eerst die opdracht kreeg maar het niet lukte om het systeem te ontwikkelen.

Belastingdienst

Eind april 2018 maakte staatssecretaris Van Ark bekend in een Kamerbrief (pdf) dat de opdracht weer teruggaat naar de Belastingdienst. ‘De Belastingdienst heeft, naar mijn oordeel, meer grip op de processen gekregen en stabiliteit in de uitvoering van de kinderopvangtoeslag gebracht. De Belastingdienst heeft de afgelopen periode dan ook gebruikt om verbetervoorstellen te doen binnen de kinderopvangtoeslag, gericht op het terugdringen van de terugvorderingen bij alle ouders’, schrijft zij in de Kamerbrief.

‘De Belastingdienst heeft drie verbetervoorstellen gedaan waarmee de negatieve effecten van de voorschotsystematiek worden verzacht’, staat er verder te lezen. ‘Hierdoor wordt verwacht al op korte termijn goede resultaten te bereiken in de vermindering van het aantal hoge terugvorderingen en het terugdringen van beroep- en bezwaarprocedures.’

20 miljoen

In april werden de gemaakte kosten door DUO voor de ontwikkeling van het systeem op zo’n twintig miljoen euro geschat. De kosten voor de afbouw van de programmaorganisatie werden hier nog in meegerekend. Na afronding van de afbouw kunnen de definitieve kosten worden vastgesteld. ‘Zowel de reeds gemaakte kosten als de afbouwkosten zijn onderdeel van de begroting van het ministerie van SZW’ valt in de Kamerbrief te lezen.

Naar aanleiding van deze mededeling volgden Kamervragen, onder meer over wat er met de miljoeneninvestering gebeurt. Het antwoord van Van Ark luidt in juli (pdf) dat de gedane investeringen niet worden terugverdiend. ‘Dit laat onverlet dat de kennis, ervaringen en lessen die in het traject zijn opgedaan zoveel mogelijk in het vervolgtraject gebruikt zullen worden. Duo zal de behaalde resultaten goed documenteren zodat onderdelen op termijn bruikbaar blijven, zowel voor nieuwe trajecten binnen Duo als daarbuiten.’

Ook laat de Staatssecretaris weten dat de Belastingdienst en Duo samen met SZW in gesprek zijn om te kijken waar de opgedane ervaringen gebruikt kunnen worden voor de verbeteringen binnen het huidige stelsel van kinderopvangtoeslag. ‘SZW en de Belastingdienst zullen deze ervaringen meenemen bij het verder uitwerken van de verbetervoorstellen.’

2020

De verbeteringen die de Belastingdienst heeft aangevoerd, moeten uiterlijk in 2020 gerealiseerd zijn. Van Ark zegt dat sommige maatregelen, waar geen nieuwe ict- of wetgevingsaanpassing voor nodig zijn, al eerder op individueel niveau merkbaar zijn. ‘Andere maatregelen behoeven een wetswijziging of ict-aanpassing of betrokkenheid van en aanpassingen bij kinderopvangorganisaties en uitvoerders. De resultaten van deze maatregelen zullen na 2020 zichtbaar worden.’