Er komt een extern onderzoek naar de werkwijze bij UWV en het ontbreken van controle bij uitkeringsaanvragen. Dat zegde minister Koolmees (Sociale Zaken) donderdag toe in een debat in de Tweede Kamer. Er was volgens hem bij UWV onvoldoende urgentie voor dergelijke controle.
Het onderzoek richt zich specifiek op de openheid en integriteit van de uitkeringsinstantie, zegt de minister. Ook draagt hij de interne auditdienst van UWV op om de afhandeling van fraudesignalen te onderzoeken. De eerste resultaten wil Koolmees in januari naar de Kamer sturen.
Begin 2019 moet dus blijken of UWV de beschikbare gegevens beter kan inzetten voor de controle op fraude. Bijvoorbeeld door te achterhalen dat vanaf één adres tientallen ww-uitkeringen worden aangevraagd. Om dergelijke adresfraude te voorkomen, wil de minister dat UWV gebruik gaat maken van de adressen die gemeenten in hun administratie hebben, in plaats van de adresadministratie van UWV zelf.
Signalen
Koolmees neemt ook de bedrijfscultuur binnen UWV onder de loep. Hij wil weten hoe de organisatie omgaat met gesignaleerde of vermoede fraudegevallen. Vanuit de top van UWV heeft de minister al de verzekering gekregen dat interne en externe signalen serieus worden genomen.
Het kamerdebat over de fraude met ww-uitkeringen verliep bij vlagen verhit. Veel kamerleden zijn verontwaardigd over de gang van zaken bij UWV. Sommigen vinden dat het ministerie te laat ingrijpt. De ambtenaren zouden pas in 2016 zijn ingelicht over de situatie.
Moedwillig
Eerder deze week kwam naar voren dat UWV al jaren moedwillig geen systematisch onderzoek doet naar fraude met werkloosheidsuitkeringen. In het huidige polisadministratiesysteem, gebouwd vanaf 2008, was een controlefunctionaliteit in eerste instantie voorhanden. Hoewel deze al veel fraudevermoedens aan het licht bracht, verzocht de uitkeringsinstantie om de functionaliteit uit het systeem te verwijderen.
Medewerkers van UWV waren al jaren op de hoogte van ww-fraude, maar hadden geen behoefte aan betere controle. De organisatie had weinig baat bij veel extra werk. UWV is er vooral op gericht om uitkeringen zo snel mogelijk door te voeren, tegen zo min mogelijke kosten. Daardoor zou in de jaren rond de crisis vol zijn ingezet op automatisering. Bij de organisatie werden de afgelopen jaren bovendien veel medewerkers ontslagen en honderden miljoenen euro’s bezuinigd.
Arbeidsmigranten
Door het ontbreken van controles kunnen personen en bedrijven ongemerkt frauduleuze dienstverbanden, loonsverhogingen en ontslagmeldingen doorgeven. Daarmee is het mogelijk aanspraak te maken op onterechte of te hoge uitkeringen. Deze praktijk blijkt onder meer onder Poolse arbeidsmigranten populair te zijn. Aanvragen verlopen dikwijls via schimmige bemiddelingskantoortjes en particulieren op wiens adres bewust of onbewust meerdere uitkeringen staan.
Onvoldoende urgentie, want kennelijk is de schade door fraude kleiner dan de kosten om deze te bestrijden… of… oh nee, dan moet je eerst weten hoeveel er ongeveer gefraudeerd wordt…. mmm…. een inschatting zou dan wel handig zijn, maar die functionaliteit is er uit gesloopt! Hoe kan je dan iets zeggen over urgentie????
Mijn vertaling: UWV keek überhaupt niet naar urgentie!
Terugkijkende naar persoonlijke ervaringen die ik van dichtbij meegemaakt heb aan het begin van het jaar vraag ik me überhaupt af in welke tijd het UWV leeft. Ik heb mijn vrouw terug zien komen met een dik pak papier onder haar arm omdat het bedrijf waarvoor ze werkte failliet was gegaan.
Persoonlijk verwacht ik bij dat soort situaties twee dingen:
*. Het bedrijf geeft openheid van zaken omtrent de loonlijst, deze gegevens worden dan door het UWV verwerkt.
*. Werknemers kunnen middels een digitaal dossier alle vragen van het UWV beantwoorden.
Mijn vrouw mocht in ieder geval met het ingevulde stapeltje papier onder haar arm terug en kon zes weken wachten tot de informatie verwerkt was en daarmee een uitbetaling van het achterstallig salaris. Deze uitbetaling bleek nog een schatting te zijn ook.
Anno 2018 zou ik toch hopen dat overheden en overheidsorganisaties veel informatie digitaal kunnen verwerken en dat hiermee wachttijden naar beneden gaan.
Dus ja ik sluit me erbij aan UWV en urgentie gaan niet samen. Het lijkt er in ieder geval wel op dat ze dit beleid doorvoeren over de gehele linie.
Wanneer krijgen we nu eens een bewindsman die pro-actief werkt. Regeren is vooruitzien ….. doe dat dan eindelijk eens een keer.
Stel prioriteiten en probeer in te schatten wat de impact van keuzes op de gewone burger is. Dit besef hebben is belangrijk voor de politieke- en ambtelijke top maar zeker ook voor zo’n UWV-top. Niet bang zijn voor hard ingrijpen in eigen omgeving. De burgers en ondernemers zijn allang gewend aan onplezierige zaken, laat nu ook de beslissers binnen ambtelijke organisaties er eens kennis mee maken.
Er blijft natuurlijk een prangende vraag boven de markt zweven: Hoe komt het dat dit soort berichten nu pas de pers halen. Welk mechanisme zorgde er voor dat dit soort berichten vroeger niet in het nieuws kwamen. De problematiek is niet nieuw, dus daar ligt het niet aan. De medewerkers bij het UWV zijn veelal ook ‘niet nieuw’. Maar wat is er dan wel anders…
Dit is niet uniek voor alleen het UWV. Over de gehele linie is er bij de overheid beknibbeld waarbij de controle flink is verminderd zodat men aan de Europese begrotingstekort norm kon worden voldaan. Bij bijv. FTM staat een heel relaas te lezen over de constructief falende controle op faillissementsfraude. Bij Foodwatch kan je lezen dat de controle bij voedsel zwaar tekortschiet en dat zelfs mogelijk gevaar voor consumenten op kan leveren.
Uiteindelijk kost dit de Nederlandse overheid vele malen meer dan dat die bezuinigingen dus per saldo is zij dus slechter geworden door dit slechte beleid.
Waarom de mainstreampers hier te weinig over bericht? Bijna alle Nederlandse pers wordt door 2 Belgische ceo’s bestuurd en die hebben hun contacten waar ze hen maar wat graag de hand boven het hoofd houden. Het merendeel van de Nederlandse journalistiek censureert zichzelf al jarenlang uit automatisme, ze weten al lang niet meer beter.
Door verkeerde bezuinigingen en andere slechte keuzes is Nederland een bananenrepubliek geworden. Uit naam van zogenaamde efficiëntieoperaties is controle grotendeels wegbezuinigd (UWV, NVWA, politie, banken, douane, milieutoezicht, export controle, DNB, enz.). Nederlandse toezichthouders en andere controle instanties lopen achter de feiten aan (soms mede door een gebrek aan onafhankelijkheid). Hun bazen hebben voor de bezuinigingen getekend en proberen nu al jaren krampachtig de problemen onder de pet te houden .Alleen al de fraude met BTW, accijnzen en heffingen schijnt Nederland een miljard te kosten. De Haagse politiek wil vaak ook niet dat er echt gecontroleerd wordt. Soms mogen ICT-tools niet gebruikt worden, zoals bij het UWV. De rechtspraak heeft een enorm capaciteitsprobleem, wat men “oplost” door zaken er door heen te jassen. Niemand mag weten dat de afslanking vaak juist extra geld kost, zoals bij de Belastingdienst; alsof onderzoekjournalisten er nooit achter komen m.b.v. klokkenluiders. Het falen van ict-projecten door falende controle kost ons miljarden per jaar. De zwarte economie van smokkel en drugsproductie van tientallen miljarden per jaar, is een gevaar voor de maatschappij en de democratie. Ook het achterstallig onderhoud bij bijvoorbeeld infrastructuur, defensie, maakt Nederland kwetsbaarder en zorgt voor economische schade door bijvoorbeeld extra files.
Nu staat de UWV in de schijnwerpers met de WW-fraude, maar dat blijft nog even omdat er meer schandalen zijn. De vraag is of politiek Den Haag alleen maar de uitgelekte problemen wil aanpakken, of greep wil krijgen op de uitvoering van overheidstaken.