Iets meer dan de helft van de gemeentemedewerkers twijfelt over de digitale expertise van de eigen collega’s. Ook zijn er twijfels over de digitale samenwerking met andere gemeenten en burgers. Over hun eigen vaardigheden zijn ze optimistischer gesteld. De ruime meerderheid, 86 procent, zegt over voldoende digitaliseringskennis te beschikken.
Dit blijkt uit onderzoek van GemeentenNL, een onafhankelijke platform voor gemeenten, onder 314 directeuren, managers en medewerkers bij gemeenten.
Decentralisatie versnelt digitalisering
In totaal zeventig procent van de gemeenten verwacht op korte termijn grote veranderingen in de eigen organisatie als gevolg van verdergaande digitalisering. Dat versnelde digitalisering hard nodig is, komt mede door de decentralisaties sinds 2015. Daardoor zijn meer taken en onvoldoende financiële middelen vanuit het Rijk aan de lokale overheden overgedragen. Ook zijn daar nieuwe eisen op het gebied van klimaat, jeugdzorg, werk en inkomen aan toegevoegd. Het gevolg is dat gemeenten zaken anders moeten organiseren en meer willen digitaliseren, aldus GemeentenNL.
Uit het onderzoek blijkt dat zij de noodzaak erkennen, maar de vereiste kennis missen. Dit laatste wijten medewerkers vooral aan anderen zoals de eigen collega’s.
Digitalisering jeugdzorg prioriteit
De jeugdzorg leidt op dit moment tot jaarlijkse tekorten van naar schatting 490 miljoen euro bij gemeenten. Vanuit brancheorganisatie VNG is onlangs gedreigd om, vanwege deze tekorten, de gehele jeugdzorg terug te geven aan het Rijk. In het verlengde hiervan geeft in het onderzoek van GemeentenNL dertig procent aan dat digitalisering van de jeugdzorg de allerhoogste prioriteit heeft. Dit wordt direct gevolgd door het beter ondersteunen van kwetsbare groepen (26 procent). Opvallend is dat slechts een minderheid van 45 procent daarbij ook een rol ziet weggelegd voor de burgers die het betreft.
Er is op meer plaatsen dan alleen bij de gemeentes een gebrek aan digitaal talent. Het vervelende is dat hier de kosten voor de baat uit gaan. Dus zonder de juiste impulsen en middelen zal dit probleem alleen maar groter worden. Niet alleen bij gemeentes. Ook andere overheden en semi-overheden, de zorg en zelfs grote delen van het MKB hebben hier een uitdaging liggen.
Eén van de eerste vragen die bij me opkomt is hoe en met welk doel GemeenteNL onderzoek heeft gedaan want het platform is allesbehalve onafhankelijk, iedereen met een beetje digitale vaardigheden kan zien dat de respondenten voornamelijk bestuurders zijn die elk normbesef met de realiteit kwijt zijn. De zelfingenomenheid aangaande hun eigen digitale vaardigheden staat dan ook elke dag in krant:
https://vng.nl/files/vng/brieven/2019/attachments/ibd-dreigingsbeeld-2019-20.pdf
Bovenstaande link lezend is het opvallend dat 55% van de bestuurders nog geen rol weggelegd ziet voor de burgers terwijl de AVG niet vrijblijvend is. En de grondrechtelijke rechten van inzicht, correctie en verwijdering leveren dus een probleem op aangaande de ‘common ground’ van een open en transparante overheid als bestuurders geen baat hebben bij een transparant besluitvormingsproces. Oja, AI biedt gemeenten – net als eerder de cloud – kansen maar geen wonderen en is dan ook zeker geen Haarlemmerolie voor organisaties met vastgeroeste processen.
@Ewout: dat lijkt inderdaad ook bedenkelijk. Ik wil ze niet allemaal over één kam scheren, maar zelfingenomenheid is een akelige bijkomstigheid, vooral ook gestimuleerd vanuit gebrek aan kennis, ervaring en inzicht in het vakgebied van hedendaagse IT én de angst om dat te durven toegeven.
Dus gemeenten zijn geen innovatieve broedplaatsen voor cocreatief jong talent dat over de digitale snelweg kennis verspreidt, resulterend in olievlekken van expertise ? 😛