Overheid niet voorbereid op ICT-ramp

De rapportages van het project Nationale Veiligheid zijn door het NOS Journaal met een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur boven tafel getild. Het gaat om een onderzoek onder vierhonderd ambtenaren in 2006 naar de bedreigingen van de nationale veiligheid. Een van de deelonderzoeken gaat over ‘digitale verlamming': de situatie waarin de nationale informatiehuishouding is lamgelegd door cybercriminaliteit.

De onderzoekers zetten eerst uiteen welke departementen en diensten binnen de rijksoverheid maatregelen nemen om de openbare ict-infrastructuur te beschermen tegen technisch falen. Drie ministeries spelen hierbij een vooraanstaande rol. Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) (samen met Justitie bepalend voor het nationale veiligheidsbeleid) is verantwoordelijk voor de gesloten ict-infrastructuur van de publieke sector.

Verantwoording

Economische Zaken heeft de verantwoording voor het treffen van maatregelen ter bescherming van de openbare ict-infrastructuur, en het ministerie van Defensie treedt via de it-divisie DTO op als beheerder van het glasvezelnetwerk Haagse Ring.

Uit de rapportage blijkt dat de samenhang tussen de veiligheidsinitiatieven van de departementen vaak ontbreekt. Ook zijn de rollen tussen de departementen en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding onvoldoende helder.

Risicoanalyse

Verder heeft BZK nog niet alle kwetsbare punten van de gesloten infrastructuur in kaart gebracht en is meer aandacht nodig voor interdepartementale risicoanalyse en beleidsontwikkeling op het gebied van cyberterrorisme, een relatief nieuw fenomeen.

Govcert, de waarschuwingsdienst voor internetdreigingen binnen de Rijksoverheid, moet volgens ambtenaren een duidelijker rol krijgen. Bij EZ, tenslotte, ontbreekt een adequaat noodscenario voor als de openbare infrastructuur wordt bedreigd.

Niets veranderd Jan Otten, directeur van Respond!, een specialist op het vlak van crisisbeheersing, noemt de uitkomsten van het rapport Nationale Veiligheid ‘oud zeer'. Hij wijst op de Adviescommissie Coördinatie ICT Rampenbestrijding die in 2005 al tot dezelfde conclusies kwam, net als een soortgelijk onderzoek uit 1997. Volgens Otten is de Nederlandse rampenbestrijding te versnipperd geraakt om goed te functioneren. Hij pleit voor een gedeeltelijke privatisering, waarbij het gebruik van ict-kennis van bedrijven tot een efficiëntere inrichting van beleid komt.