Persoonlijke dossiers van duizenden kinderen zijn door een datalek bij Samen Veilig openbaar geworden. In Utrecht en Amersfoort eisen raadsleden opheldering van de verantwoordelijke wethouders.
Dit meldt RTV Utrecht na berichtgeving van RTL Nieuws. De Utrechtse wethouder Victor Everhardt van Jeugd en Jeugdzorg zegt dat hij een ‘diepgravend onderzoek’ wil. ‘Ik ga morgen de directie ter verantwoording roepen. Het wordt een heel stevig gesprek.’ Hij wil ook een breder onderzoek naar hoe deze organisatie met gegevens omgaat.
3278 dossiers
Twee klokkenluiders ontdekten onlangs dat door een fout op internet 3.278 dossiers van 2.702 kinderen openbaar werden. Ze stapten naar RTL Nieuws om de zaak te melden. In de dossiers is zeer persoonlijke informatie te vinden, zoals psychische stoornissen, details over misbruik en zelfmoordpogingen.
Naast dossiers zijn ook interne e-mails van Jeugdzorg gelekt, samen met zo’n tweehonderd voicemailberichten. In deze audiobestanden bespreken hulpverleners de probleemsituaties bij gezinnen. In sommige voicemails is te horen hoe een moeder ongerust opbelt omdat ze vindt dat Samen Veilig niet goed voor haar kind zorgt. Ze krijgt naar eigen zeggen al weken geen contact met de zorginstelling.
Puinhoop en onacceptabel
Op de vraag of Samen Veilig, net zoals in andere gemeentes, moet worden ondergebracht bij de GGD, wilde wethouder Everhardt gisteren tegenover de regionale omroep nog niet reageren. Ook wil hij nog niet zeggen of er ontslagen vallen bij het bedrijf.
Verschillende partijen in Utrecht en Amersfoort spreken over een puinhoop (Dimitri Gilissen, VVD) en geven aan dat de onderste steen boven moet komen (Tim Schipper, SP). Ook collegepartijen GroenLinks en D66 spreken over een onacceptabele situatie . Samen met de SP willen de partijen dat ook minister De Jonge van Volksgezondheid op de situatie aangesproken wordt.
Ook in Amersfoort wordt de verantwoordelijk wethouder op het matje geroepen, stelt raadslid Ben Stoelinga van Amersfoort2014. Hij spreekt over een schande en dat een en ander past bij het beeld dat de organisatie onzorgvuldig omgaat met cliënten en naar nu blijkt ook met data van deze cliënten. Connie Brouwer heeft een eenmansfractie in De Bilt en ziet dit als een nieuw fiasco.
Niet verlengen domeinnaam oorzaak ellende
Bureau Jeugdzorg Utrecht veranderde in 2015 zijn naam in Samen Veilig Midden-Nederland (SAVE). De oude website van Jeugdzorg Utrecht ging drie jaar later offline en zou normaal gesproken beveiligd worden afgesloten om misbruik te voorkomen. Dat gebeurde niet: de organisatie verlengde de domeinnaam van de website niet, dat zo’n tien euro per jaar kost. Daardoor kon iedereen de website overnemen, aldus RTL Nieuws.
De organisatie stuurt de dossiers van patiënten onbeveiligd en geautomatiseerd naar e-mailadressen van werknemers, waaronder adressen die nog aan de oude website zijn gekoppeld. Door de domeinnaam te registreren, kon je al deze informatie opvangen.
De domeinnaam van de oude website werd geregistreerd door twee klokkenluiders, die het datalek bij RTL Nieuws hebben gemeld. Zij willen waarschuwen voor de gevaren van verlopen websitedomeinen binnen de zorgsector. Volgens hen zijn er nog tientallen soortgelijke organisaties waarvan hun oude domeinnaam ook is verlopen, en door kwaadwillenden is over te nemen.
Naar aanleiding van het datalek heeft de jeugdzorginstelling een speciaal mailadres in het leven geroepen: info-datalek@samen-veilig.nl. Ook kunnen bezorgde betrokkenen bellen naar de instantie.
De bestuurders van Samen Veilig mogen de klokkenluiders dankbaar zijn. Het gaat om twee welbekende fouten, het zomaal droppen van een domeinnaam en gevoelige data niet beveiligen.
Organisaties willen steeds weer iets nieuws en beters uitstralen, dus een nieuwe huisstijl en nieuwe (domein)naam. In dit geval hebben ze ironisch genoeg gekozen voor SAVE: “samenwerken aan veiligheid”. Het pimpen kost veel geld. Maar waarom niet een klein beetje geld uit willen geven aan domeinnamen die je eerder hebt gebruikt als je weet dat criminelen op de loer staan? Dit is geen kwestie van techniek, maar van organisatie en je hebt het ook nog eens zelf in de hand. Heel kwetsbare mensen blootstellen door het vrijgeven van domeinnamen, dat doe je niet.
En dat een Veilig Thuis /Samen Veilig anno 2019 nog steeds zeer gevoelige gegevens onversleuteld mailt, is natuurlijk ook fout. Ben benieuwd wat de Autoriteit Persoonsgegevens hiermee gaat doen. Die hebben aangegeven dat het tijd wordt om te gaan bijten.
‘Samen Veilig’ : Duizenden kinddossiers op straat
Nomen est omen.
De dossiers zijn door twee onderzoekers onderschept en daarna vernietigd. Wel gelekt maar niet werkelijk op straat. Het lijkt hier vooral te gaan om naïviteit en onderschatting van de risico’s die gepaard gaan met het verzamelen van grote hoeveelheden gevoelige data. Het zal bij vele organisaties binnen en buiten de zorg niet anders zijn. Je infrastructuur laten doorlichten via een audit elke twee à drie jaar kan helpen.