Bedrijven uit de EU helpen China onbedoeld haar strategische ambities te verwezenlijken ten koste van de Europese. Ook cruciale software kan op die manier weglekken. Het is daarom zaak dat de EU de risico’s van technologieoverdracht naar China beter begrijpt.
Daarvoor waarschuwt Clingendael, de Nederlandse onafhankelijke denktank. Ondermijning van Europa ligt op de loer en de huidige maatregelen van de EU hiertegen schieten tekort, aldus het instituut Clingendael.
Bekend is dat China een offensief spionageprogramma tegen de Nederlandse hightech-industrie voert. Onderbelicht is echter de rol van Chinees-Europese joint ventures. Nieuw onderzoek van Clingendael tracht inzicht te krijgen in de mate waarin deze joint ventures een rol spelen bij het faciliteren van technologieoverdracht in strategische industriële sectoren. Hightech-joint ventures zijn een sleutelelement in de economische betrekkingen tussen de EU en China. Ze kunnen dienen als kanaal voor technologieoverdracht van Europa naar China, waardoor de industriële agenda van China mogelijk wordt, maar mogelijk ook de ambities van de EU om ‘strategische autonomie’ na te streven, verzwakken.
Clingendael nam een steekproef van een groep van twintig Chinees-Europese joint ventures uit een database van Datenna. Hieruit bleek dat Chinees-Europese joint ventures actief zijn in elk van de tien ‘Made in China 2025’-techsectoren, waaronder informatietechnologie, computernumerieke controle machines, robotica en vliegtuigbouw.
In tachtig procent van de joint ventures in de steekproef heeft het Europese moederbedrijf een minderheidsbelang. In een kwart van de gevallen wordt de betrokkenheid van de Chinese staat bij de joint venture als ‘hoog’ beschouwd. In eveneens een kwart van de gevallen wordt technologieoverdracht beschouwd als een ‘waarschijnlijk’ onderdeel van de activiteiten van de joint venture.
Arm Technology
Groot is de invloed van de Chinese staat op bijvoorbeeld de joint venture die Arm Technology heeft met Amber Leading uit Hongkong. Een samenwerking tussen het Nederlandse Robin Radar Systems en Beijing Sinotech kan ook tot overdracht van vitale technologie leiden. Ook de joint ventures tussen het Nederlandse Qiagen en Maccura alsmede die tussen Strukton en Jinan Railway maakten deel uit van het onderzoek.
Rem Korteweg, senior onderzoeker bij het instituut Clingendael, vraagt zich af of alle joint ventures moeten worden toegestaan. Volgens hem moet bij samenwerking met een ‘systemische rivaal’ als China beter worden gekeken of dit niet ten koste gaat van de ambities van de EU om ‘strategische autonomie’ na te streven.
