Maakt het mijn leven makkelijker? Zonder me op kosten te jagen dan graag. Ik heb weinig principes op dat vlak. Gemak dient de mens. Brengt AOL/Time-Warner, het veelarmige media-monster – straks alles digitaal, mijn huis binnen?
Het is nu bijvoorbeeld nogal tijdrovend om allerlei maandelijkse uitgaven apart te doen. Vooral omdat we hier in de VS met het achterlijke systeem van bankcheques zitten. Wat zou het handig zijn als dat anders kon. Stel je voor dat we geen supermarkten hadden en voor elke boodschap naar aparte winkels moesten. Wat een gedoe.
Ik wil een multimedia-supermarkt. Eentje waarvoor ik de deur niet uit hoef en die me niet twaalf verschillende rekeningen stuurt. Nu betaal ik elke vier weken mijn kabel-abonnement. America Online krijgt 21,95 dollar voor onbeperkt internet-toegang. Daarnaast betaal ik de telefoonlijn die ik voor de computer gebruik. Als we een video willen huren ga ik om de hoek naar Blockbuster. Voor muziek ga ik naar Tower Records of een handige online winkel. Voor elk tijdschrift waarop ik geabonneerd ben krijg ik een aparte rekening. En voor de laatste films moet ik naar de bioscoop in plaats van ze per ‘pay per view’ direct thuis te krijgen.
Kan dat anders? Of liever: zal dat anders gaan als mediagigant AOL/Time-Warner zijn vleugels uitslaat. Krijg ik dan een gecombineerde rekening voor het hele digitale media-pakketje van de familie Groenhuijsen? Dat zou erg prettig zijn. Of levensgevaarlijk misschien?
Want het nieuwe bedrijf kan ook prijzen controleren en mij dwingen voor onderdelen van mijn familiepakket (veel) meer te betalen. Of er zitten in het pakket dingen die ik helemaal niet wil, maar die ik er wel bij moet nemen. En is er straks nog wel genoeg concurrentie? AOL is vele malen groter dan de nummer twee internet-provider in de VS. Er komen jaarlijks enkele miljoenen AOL-ers bij.
Dan heb ik het overigens alleen nog maar over de consument. Denk eens aan de adverteerder. Je kunt straks niet om de mediagigant heen. Zullen ze de adverteerders wurgcontracten opdringen? "Je mag prominent op AOL maar dan moet je ook adverteren op een van onze noodlijdende tv-stations". De beste plekken worden ingeruimd voor de trouwste, rijkste klanten. De kleintjes en minder draagkrachtige hebben het nakijken.
AOL/Time-Warner wordt een kolos. Heel veel Amerikanen hebben een abonnement bij AOL (29 miljoen), op een van de veertig tijdschriften van Time-Warner (44 miljoen abonnees) of ze zijn kabelabonnee voor het standaardpakket (13 miljoen) of hebben het pluspakket van Home Box Office (37 miljoen abonnees) .
En daar blijft het natuurlijk niet bij. De combinatie van internet en televisie (CNN is bijvoorbeeld eigendom van Time-Warner) biedt ongekende commerciële mogelijkheden. Nu al begint de ‘cross-selling’ vruchten af te werpen. Time-Warner heeft via promotie onder AOL-gebruikers al 500.000 tijdschrift-abonnementen verkocht. Omgekeerd maken die tijdschriften reclame voor AOL of sluiten voor hun lezers zo’n handige AOL-cd-rom bij waarmee je je in een vloek-en-zucht kunt scharen onder de snel groeiende AOL-aanhang.
Ik probeer me mijn gezin over een jaar of vijf voor te stellen. Mijn vrouw en ik zijn dan bezweken. Ons principe (de drie kinderen mogen geen eigen tv op hun kamer) hebben we moeten laten varen. Het is intussen natuurlijk een gecombineerde pc/tv met de mediagigant als ‘carrier’ voor alle ‘content’.
Bas (dan 14) kijkt er naar de films van zijn keuze (hij heeft voor 10 dollar per maand een plus-pakket genomen), groepeert de laatste spelletjes-‘downloads’ en krijgt via zijn junior-creditcard van de mediagigant (zakgeld krijgen de kinderen al lang niet meer ‘cash’) zijn geliefde muziek en boeken binnen .
Francine (12) fantaseert graag. Ze heeft dus een voorkeur voor interactieve tv-programma’s waar ze live via de pc haar eigen draai aan kan geven. Ondertussen kan ze via ‘instant-messaging’ ‘chatten’ met vriendinnetjes van school en ook zij bestelt online en per creditcard cd’s en nieuwe T-shirts.
Daan (11) is een kind van vliegtuigen en brandweerauto’s. Hij zoekt voor een werkstuk online alles op over The Biggest Disasters in History . Hij is intussen online met een vriendje met wie hij het werkstuk maakt en via ‘webphone’ praat nog een derde klasgenoot mee.
Totdat ineens op het scherm van alle ‘kids’ de dringende boodschap uit de keuken verschijnt: "Dinner is ready!"
En dat allemaal via de systemen van de mediagigant. Wat een prachtig verhaal. Het lijkt niet stuk te kunnen. Toch zitten er in het schitterende firmament van AOL/Time-Warner een paar zwarte gaten. Allereerst is het gapende gat tussen de twee bedrijfsculturen. AOL bestaat vijftien jaar en beweegt snel. Mede dankzij een overwegend jong personeelsbestand (15.000 werknemers). Time-Warner is een wat bezadigd bedrijf dat na 75 jaar nog steeds winstgevend is maar ook log (75.000 werknemers) en allesbehalve ‘Internet-savvy’.
Daar komt bij dat statistisch de kans groot is dat megafusies mislukken of tenminste niet zo succesvol zijn als de initiatiefnemers hadden verwacht (zie recent Chrysler en Mercedes-Benz). Een paar bazen kunnen wel vaststellen dat hun bedrijven een ‘perfect match’ zijn, maar als de troepen de aanvoerders met tegenzin volgen heb je een probleem.
En dan is er de advertentiemarkt. Ik heb het niet wetenschappelijk onderzocht maar bladerend in Amerikaanse tijdschriften en kijkend naar de tv valt één ding op: de overdaad aan internetreclame is verdwenen. Geen wonder. De klad zit in de dotcom-business. Aandelen kelderen en daarmee de reclame- en marketingbudgetten. Daar heeft zelfs mediagigant AOL/Time-Warner veel last van.
Daarnaast is er het zorgenkindje CNN. Het heeft een dijk van een merknaam maar de resultaten zijn zorgwekkend. Andere kabelstations (Fox, Msnbc, Cnbc) streven CNN fluitend voorbij. De kijkcijfers kelderen. Pionier CNN heeft last van de wet van de remmende voorsprong. Pioniers (in dit geval in de 24 uurs-tv-business) redden het uiteindelijk niet. Senioren als Larry King en Bernard Shaw doen het slecht of gaan met pensioen. Het is ook zeer de vraag hoelang CNN zijn ambitieuze (en heel goede) internet-operatie kan volhouden. De eerste ontslagen zijn al aangekondigd bij CNN.com.
Maar dat neemt allemaal niet weg dat AOL/Time-Warner in de komende jaren dwarsverbanden tussen tv, pc, internet, commercie, entertainment en informatie kan ontwikkelen die we nu met zijn allen nog niet kunnen bedenken. Laat staan dat we er de commerciele mogelijkheden van kunnen overzien. AOL-topman Bob Pittman maakte een fascinerende vergelijking. "Zou Thomas Edison toen hij de gloeilamp uitvond al gedacht hebben aan de mogelijkheid om een magnetron te fabriceren?"
Charles Groenhuijsen, NOS-correspondent in de VS en medewerker van Computable
