2009: het jaar om innovatief te bezuinigen

De ict-industrie lijkt het zwaar te gaan krijgen in 2009. Dat komt door de kredietcrisis en de bijbehorende recessie. Slecht nieuws voor cio's die de laatste jaren al meerdere malen de broekriem flink hebben aangehaald, want aan de huidige malaise gingen eerst het doorprikken van de dotcom-bubble en de aanslagen van 11 september 2001 vooraf. Maar besparen hoeft niet altijd te betekenen dat er minder gebeurt. Dit jaar is er een gouden kans om alle vroegere beslissingen nog eens goed te bekijken

Toch hoeft het niet alleen ellende te zijn, want voor de cio betekent zwaar weer ook een geweldige kans om dingen anders te gaan aanpakken en oude beslissingen weer eens met een frisse blik tegen het licht te houden. Zo zal ongetwijfeld duidelijk gaan worden dat er veel winst te behalen is met het breder toepassen van VoIP tussen bedrijven onderling, waardoor kostenposten van vaste telefonie verder gedrukt worden. Verder is het belangrijk haast te maken met het toepassen van virtualisatie in het datacenter. Daarmee bespaart de onderneming niet alleen ruimte, steeds duurder wordende electriciteit, maar vooral ook op de beheerslast. Ook open source moet serieus als optie worden overwogen, zonder natuurlijk de ogen te sluiten voor de risico's van bijvoorbeeld migratie.

Maar al deze logische stappen zijn slechts een onderdeel van het totaalplaatje, want de medewerkers slurpen nog altijd het grootste gedeelte van het budget op. Geen leuke vaststelling, want die menskracht is hard nodig en daarin snijden doet pijn. Toch hoeft een kritische blik niet altijd dramatische gevolgen te hebben. Ruim 70 procent van de arbeidsplaatsen in de ict wordt nog altijd gevuld door gedetacheerden. Er zijn maar weinig industrieën die zulke statistieken evenaren en daarmee de kosten van het budget opdrijven. Die balans kan en moet echt anders. Daarbij is het dan meteen hoog tijd te kijken naar het commitment naar de organisatie toe. Want waar vaste medewerkers en risicodragende leveranciers zich sterk naar het bedrijf moeten richten, hoeven inhuurmedewerkers dat maar in beperkte mate. Sterker nog, in slechte economische tijden kunnen we rekenen op de bankzitters om bij de organisatie te komen.

Ook als het aankomt op outsourcing kijken we in de industrie altijd erg binair tegen de realiteit aan. Of alles moet de deur uit of we doen het helemaal niet en daarmee verliezen we iedere nuance die in de rest van het leven wel bestaat. Daarmee verdwijnt of de controle over het bedrijfsproces en krijgen bedrijven spijt of ze missen geweldige kansen op kostenbesparing. Ook dit kan en moet anders door onderdelen uit te besteden aan geschikte partijen en zo de kosten te drukken of met betere expertise een kwaliteitsslag te realiseren. Bij het bouwen van systemen en het beheer daarvan zijn grote slagen te maken. Uiteindelijk is het leven niet zwart-wit en zal vooral multisourcing nodig zijn om doelen te halen. Daarbij kan het inzetten van nearshoring een handige oplossing zijn, omdat het bedrijf wel de taak en risico uitbesteed zonder de controle te verliezen.

De cio gaat de komende maanden lastige gesprekken met andere managers tegemoet. Hij zal innovatief moeten zijn om de kosten te verlagen en ondertussen alsnog de meerwaarde te bewijzen. Hiervoor is lef en afzien van risicomijdend gedrag nodig. Dat betekent een heroriëntatie op het beleid en het portfolio van leveranciers. Wil hij zijn afdeling niet nog verder uitkleden dan zal hij het gebaande pad moeten verlaten en moeilijke, inhoudelijke discussies voeren. Dat kan in de boardroom pijn doen, maar lang niet zo'n pijn als wanneer 2009 de geschiedenis ingaat als het jaar waarin het bedrijf toch teveel sneed in cruciale ict-dienstverlening.