Hij is achter in de dertig, gehuwd met een partner die werkt, heeft een hbo- of universitaire opleiding genoten, verdient bijna een ton bruto per jaar, maar is vergeten zijn WAO-gat te dichten. Hij? Jazeker, de automatisering is nog altijd een mannenbolwerk. Slechts vijf procent van de werknemers is vrouw.
Ziedaar het profiel van de IT’er zoals naar voren komt uit het Beloningsonderzoek Automatisering 1997, waarvan Intermediair/Computable als eerste de voorlopige resultaten kan publiceren. Onderzoeksbureau De Breed en Partners in Breda vroeg ruim 2300 IT’ers het hemd van het lijf over alles wat met hun salaris te maken heeft.
Dat belooft wat. Het imago van de IT is nu eenmaal dat van een sector waar men het breed laat hangen. Een beeld dat stamt uit midden jaren tachtig toen de bomen tot in de hemel leken te groeien. Dikke leasewagens, forse aanvangssalarissen en tal van lucratieve emolumenten – het kon niet op.
Keren de gouden tijden terug nu de sector opnieuw een hausse beleeft? Het valt reuze mee. Gemiddeld verdient de IT’er 96.241 gulden bruto per jaar; een jaar geleden was dat 92.777 gulden. Een bedrag waar je zonder schaamrood op de kaken mee thuis kunt komen – zeker. Maar een loonstijging van drie procent is niet bepaald excessief te noemen.
Wat betreft de startsalarissen kan het beeld van een branche-die-ermee-smijt naar het rijk der fabelen worden verwezen. Een beginnende IT’er verdient 55.700 gulden per jaar. Daarbij inbegrepen zijn ondermeer vakantiegeld, 13e maand, overwerkvergoeding, winstdeling en waarde van opties.
De beloning is niet meer dan starters in andere beroepen krijgen. Uit de Intermediair Loopbaan Enquête blijkt dat vijftig procent van alle starters met een HBO-vooropleiding 51.000 gulden bruto per jaar verdient; de helft van alle WO’ers krijgt een beloning van 59.000 gulden.
Ondanks het schrijnend tekort aan personeel doen IT-ondernemingen het dus kalmpjes aan in de beloningssfeer. ‘We gaan niet ineens met de geldbuidel rammelen’, stelde het hoofd personeelszaken van Origin kort geleden in Computable. Andere grote IT-bedrijven beweerden hetzelfde.
De ondernemingen voegen de daad bij het woord. Sterker, vergeleken met 1996 zijn de aanvangssalarissen met bijna zesduizend gulden gekelderd. Maar dat cijfer moet behoorlijk worden gerelativeerd. De leeftijd van IT’ers met maximaal twee jaar automatiseringservaring is namelijk met vier jaar gedaald. Nu de werkgelegenheid aantrekt, ronden studenten hun studie kennelijk sneller af, mogelijk gedwongen door de bezuinigingen op de studiefinanciering. Ook het aantal schoolverlaters dat voor werk in plaats van een vervolgstudie kiest, lijkt de laatste tijd toe te nemen.
Klimmen in salaris doe je snel in de IT. Werknemers gaan er na hun aanvangsjaar twee jaar achter elkaar meer dan tien procent op vooruit. In het vijfde jaar volgt een dipje. Na acht jaar mogen zij voor bewezen diensten opnieuw tien procent loon bijschrijven.
Wie een carrière in de IT ambieert, kan beter geen applicatieontwikkelaar of -beheerder worden. Deze groep is qua beloning het minst goed af. Marketeers en salesmanagers zien maandelijks de grootste getallen op hun loonstrookje bijgeschreven, hoewel hun salarissen vergeleken met vorig jaar vier procent zijn gedaald.
Verstandig is het ook in Rotterdam werk te zoeken en niet bijvoorbeeld in Zwolle. In de Randstad verdienen IT’ers per jaar 12.000 gulden meer dan collega’s in Noord- en Oost-Nederland. Beneden de rivieren zit men er ongeveer tussenin. Uiteraard liggen de kosten van levensonderhoud in het westen ook een stuk hoger.
De IT wordt wel een wild-west branche genoemd. Vakbonden hebben nog nauwelijks een voet tussen de deur van deze relatief jonge sector gekregen. Toen het eind jaren tachtig slecht ging, waren gedwongen ontslagen geen uitzondering. Onlangs heeft de vakbeweging met een aantal grote ondernemingen CAO’s afgesloten. Men tracht collectief afspraken te maken over ziektekostenverzekeringen, WAO-gaten en pensioenregelingen.
Geen overbodige luxe. Zeker oudere IT’ers zien met een naïeve onbezorgdheid hun toekomst tegemoet. Live fast, die young, lijkt het motto. Slechts negen procent van de mensen die langer dan vijf jaar in dienst is, heeft bijvoorbeeld zijn WAO-gat afgedekt. De jonkies (minder dan twee jaar in dienst) zijn voorzichtiger. Van hen heeft 35 procent zijn WAO-zaakjes geregeld. Het merendeel laat daar ook nog eens de werkgever voor opdraaien.
Grote softwarebedrijven (maar ook de vele andere organisaties waar automatiseringsdeskundigen aan de bak komen) zeggen dat ze de carrière van medewerkers serieus nemen. De IT’er wordt gestimuleerd nieuwe uitdagingen aan te nemen. In loopbaancentra en skill-labs kan, nee móet hij zich bijscholen.
Een fraaie doelstelling, maar van de IT’ers die twee jaar of langer in de automatisering werkzaam zijn, zegt ruim de helft dat hun baas helemaal niet aan carrièreplanning doet. Ook op dit punt lijken de jongeren hun zaakjes beter op orde te hebben. Hoewel een kwart nog altijd zegt: ‘Loopbaanplanning? Nooit van gehoord.’ Voor een sector waar lifetime-employment nooit heeft gegolden is dat toch wel zorgelijk.
