In The imitation game uit 2015 is goed te zien hoe de eerste computer ter wereld vorm krijgt. Alan Turing is het grote brein achter de Turingmachine, zoals de enorme kast vol onderling communicerende schijven dan heet. Het speelde een grote rol in het verslaan van de nazi’s en daarmee het beëindigen van de Tweede Wereldoorlog.
Tegenwerking
Het levensverhaal van Alan Turing kent een tragisch einde. Aan het eind van The Imitation game wordt duidelijk hoe de Britse overheid met haar oorlogsheld omgaat. Ook in het begin, wanneer hij druk bezig is met het optimaliseren van zijn Turingmachine, wordt hij vol onbegrip bejegend. Het is eigenlijk een wonder dat de geallieerden de oorlog hebben weten te winnen met behulp van Turing, want op de steun van zijn werkgever hoefde hij niet te rekenen. Toch volhardt Turing in zijn missie. Zijn rol wordt overtuigend gespeeld door Benedict Cumberbatch, die we onder andere kennen van 12 Years a Slave, Thor: Ragnarok en War horse.
Enigma
De eigenzinnige mathematicus en informaticus is dag en nacht bezig met het ontcijferen van Duitse boodschappen die de Britse overheid zo nu en dan onderschept. De berichten worden verstuurd via het bekende communicatiesysteem van de nazi’s, de Enigma code. Dat systeem kun je met één van de eerste vormen van internet vergelijken. Zelfs wie het verhaal niet kent, wéét dat er een genie bezig is, maar de relatie met de Britse overheid – zijn werkgever dus – is slecht. Dat wordt alleen maar erger wanneer Turing een bericht ontcijfert dat de Duitsers een bombardement plannen op de plek waar een familielid actief is. Turing wil dat er geanticipeerd wordt op de aanval, maar daarmee zouden de geallieerden hun ontdekking prijsgeven, hetgeen de oorlog een andere wending zou geven. Turing beseft dat, maar is radeloos.
Nasleep
Het treurige is: op een goed moment is de oorlog gewonnen, mede door het harde werk van Turing, maar zelf wordt hij gezien als iemand die te veel weet over geheime codes, een gevaar voor de Britse geheime dienst. Waar iedereen opgelucht is dat de oorlog ten einde is gekomen, is de held een persona non grata. Daar komt nog bij dat hij wordt opgepakt vanwege vermeende homoseksuele handelingen, in die tijd een strafbaar feit in Engeland. Hij mocht kiezen tussen gevangenisstraf of chemische castratie. Dat was in 1952. Pas zes(!) decennia later kwam het idee om de man gratie en eerherstel te verlenen. Way too little, way too late, want in 1954 werd Alan Turing levenloos aangetroffen, een einde waarvan de oorzaak nog steeds niet helemaal helder is.
