Bij een groot deel van de ict-transacties in het tweede kwartaal van 2015 zijn investeerders betrokken. Hun stijgende belangstelling is al een aantal kwartalen zichtbaar. Naast kapitaalverstrekking aan jonge bedrijven valt in het afgelopen tweede kwartaal op dat er steeds meer steun komt voor meer volwassen bedrijven die overnames willen doen. Dit blijkt uit het driemaandelijkse overzicht van overnames, fusies en deelnemingen op de Nederlandse ict-markt dat Computable steeds met financieel adviesbureau MBCF samenstelt.
In de periode april tot en met juni 2015 vonden 63 door MBCF en Computable geregistreerde transacties op de Nederlandse ict-markt plaats. Dat is een fractie minder dan het tweede kwartaal (65 transacties) van 2014, en een stuk minder dan het eerste kwartaal van 2015 (77 transacties).
Interessant wordt om te zien of het komend kwartaal weer net zo’n hausse ontstaat als in het derde kwartaal van 2014, dat ondanks de zomerperiode, eindigde met 93 geregistreerde transacties. De afgelopen weken in juli was er de nodige dynamiek te zien op de overnamemarkt, met onder andere de investering van vijftien miljoen euro van de Nederlandse investeerder Prime Ventures in de Franse onlinebetalingsverwerker Slimpay en de overname van VisionWaves, een aanbieder van managementondersteunende oplossingen uit Zeist, door de Zweedse bedrijfssoftwareleverancier IFS. Maar vooralsnog lijkt het recordaantal van vorig jaar een uitschieter.
Grote klapper
In het tweede kwartaal blijken veel investeerders actief te zijn geweest, stelt Ramon Schuitevoerder adviseur in het ict-team van MBCF. Bij 26 van de 63 transacties – ruim 40 procent – waren durfkapitaalverschaffers betrokken. Hij maakt daarbij een onderscheid tussen ‘venture capital’-investeerders die jonge, snelgroeiende bedrijven ondersteunen, en ‘private equity’: participatiemaatschappijen die in meer volwassen bedrijven stappen die later in de traditionele groeicurve van een bedrijf overnames willen doen, of een onderdeel ervan begeleiden die een management buy-out (uitkoop) wil doen.
‘Venture capital’, ook wel groeikapitaal geheten, is bedoeld voor de eerste groeifase van een onderneming, stelt Schuitevoerder. ‘Bijvoorbeeld een start-up met veel potentie, maar die niet over voldoende eigen middelen beschikt om de snelle groei te bekostigen. Investeerders die dan instappen, kunnen een paar jaar later een grote klapper maken, maar ze lopen tevens een groter risico dat het later niet lukt. Vaak gaat het ook om kapitaalverschaffers die zich op één sector focussen, zoals ict, zodat ze de risico’s beter kunnen inschatten.’
Stenen en kliks
Collega-adviseur Pieter de Vries wijst als voorbeelden van investeerders met groeikapitaal op partijen als Prime Ventures (verstrekt vijf miljoen euro aan zorgsoftwareleverancier Forcare), Newion Investments (steekt 1,25 miljoen euro in ‘business collaboration platform Nallian) en Main Capital (ondersteunt marketingtechnologie- en webbureau The Valley). ‘In Nederland zijn er niet zoveel venture capitalists; vandaar dat je ook partijen uit het buitenland ziet opduiken, zoals in dit kwartaal Rocket Internet uit Duitsland. Daarnaast zie je dat bedrijven zelf een investeringstak oprichten die start-ups ondersteunen. Op die manier kopen ze innovatieve technologie in. Kijk naar Randstad dat via zijn fonds afgelopen juni investeerde in het Amerikaanse Brazen Technologies, een online berichtenplatform.’
De Vries wijst in dit verband ook op Sanoma dat via zijn investeringsfonds geld stak in een webwinkel voor kinderkleding (Brand for Kids). Die transacties is in zijn ogen typisch een voorbeeld van een traditioneel bedrijf dat in zijn bedrijfsstrategie ruim baan geeft aan de opbouw van een online kanaal (‘bricks and clicks’).
Vinger in de pap
Vergeleken met venture capital is private equity minder risicovol, zegt Schuitevoerder. Het draait vaak om professionele beleggers met fondsen die worden gevuld door (voormalige) ondernemers en institutionele vermogensverschaffers. Zij stappen in bij management buyouts en bij bedrijven die al langer op de markt actief zijn en door overnames sneller willen groeien. Die bedrijven, gesteund door hun bank, kunnen daarmee aanvullende financiering realiseren.
Typerend in zijn ogen is dat het doorgaans participatiemaatschappijen zijn die zich niet beperken tot een bedrijfssector, maar hun pijlen richten op diverse branches. ‘Al melden ze zich steeds meer in de ict-sector. In dit tweede kwartaal hebben de private equity-bedrijven een dikke vinger in de pap.’ Hij noemt als voorbeelden Waterland (investeerde in de Belgische hostinggroep Intelligent), H2 Equity Partners (financierde de overname van ict-branchegenoot Jenrick door personeelsbroker Myler), Gilde (kocht zorgtelecomdienstverlener Zetacom) Holland Venture (participeerde in systeemintegrator Qi ICT) en Soestdijk Capital (investeerde in webshopholding Creative Group).
Rijp en groen
De lijst van het tweede kwartaal 2015 beschouwend stelt De Vries vast dat rijp en groen door elkaar staan. In het oog springend was de crowdfunding-actie van Grexx, aanbieder van cloud collaboration software. Die haalde in vijf uur tijd driehonderdduizend euro op via het platform van Collin Crowdfund. Verder waren er ook diverse ‘ervaren’ bedrijven die deals sloten. Opmerkelijk was de management- en personeelsuitkoop van woningbouwautomatiseerder NCCW uit Almere begin mei. Het management en de medewerkers namen een meerderheidsbelang en kocht minderheidsaandeelhouder Unit4 uit. Dit, terwijl het er lange tijd had uitgezien dat Unit4 het bedrijf zou overnemen.
Ook de exit bij Eurofiber viel op. Investeringsmaatschappij Antin Infrastructure Partners (Antin IP) kocht de paar jaar geleden ingestapte aandeelhouders Doughty Hanson en Reggeborgh in de glasvezelleverancier uit Maarssen voor 875 miljoen euro uit. Interessant is ook dat de Rotterdamse ict-dienstverlener Ab Ovo in handen is gekomen van Nordian Capital Partners, de vroegere investeringstak van de Rabobank. Ab Ovo is gespecialiseerd in het leveren van softwareoplossingen voor de sector transport en logistiek, met name op het gebied van planning, en gaat met steun van Nordian op Europees avontuur in nieuwe markten.
Recidivisten
In de lijst staan ook weer diverse ‘recidivisten’ die in voorgaande kwartalen ook diverse acquisities pleegden. Voorbeelden daarvan zijn Wolters Kluwer (kocht Suretax, een Amerikaanse leverancier van belastingsoftware), Unit4 (nam de Amerikaanse schoolsoftware-leverancier Three River Systems over) en ICT Automatisering, dat Raster inlijfde, een specialist in proces- en productie- automatisering, softwareontwikkeling en advisering. Ook KPN liet zich weer gelden als deelnemer in een consortium dat kapitaal verschaft aan Actility, een Frans bedrijf dat netwerk-, cloud- en platform-oplossingen aanbiedt voor de markt van internet of things (IoT).
‘Ook de flexmarkt viel weer op. In deze markt zie je bijvoorbeeld momenteel veel aandacht voor het toepassen van nieuwe technologie’, zegt De Vries. ‘Neem de Redmore Group, een detacherings- en consultancybureau in de financiële sector. Dat kocht Triple S Unlimited over. Dit bedrijf uit Nijkerk levert software om contractadministraties van financiële dienstverleners goedkoper en gecontroleerd te beheren.’
Verder wijst collega Schuitevoerder er op dat de consolidatie op de hostingmarkt doorzet. Zo nam in het tweede kwartaal Sentia, dat een portfolio in deze markt aan het opbouwen is, ReasonNet over. Recent kondigde KPN overigens de overname van de IS Group uit Purmerend aan, maar die transactie valt officieel in het derde kwartaal. De IS Group pleegde zelf in de afgelopen jaren diverse overnames in de hosting- en cloudwereld.
Zeepbel?
Daarnaast laat de lijst van het tweede kwartaal zien dat er volop geloof heerst in de potentie van internetbedrijven. Zo leverde Rocket Internet aanvullend groeikapitaal aan online vakantie-aanbieder Travelbird Nederland. De Duitse investeerder stak samen met Prime Ventures ook geld in Dealernet. Een grote klapper was de acquisitie voor maar liefst 34 miljoen euro van Treatwell, een online boekingsplatform voor de haar- en schoonheidsbranche door de Britse concurrent Wahanda (waar het Japanse media- en marketingbedrijf Recruit in heeft geïnvesteerd).
Het valt Schuitevoerder en De Vries op dat vaak bij dit soort transacties de generatie ondernemers betrokken is die al eerder succes hebben geboekt met internetbedrijven. ‘Neem de mannen achter Rocket Internet. Dat zijn de oprichters van schoenenwebsite Zalando. Die weten hoe je geld moet verdienen met internet. Die stappen nu in nieuwe jonge technologiebedrijven die groeien als kool.’
Schuitevoerder is niet bang voor een zeepbel zoals in de internethype rond 2000. In die Dot.com-tijd was internet als ‘wereldwijd delivery-model’ nog niet geschikt. Dat is in de jaren erna veranderd. Het verhaal achter online zaken is vandaag de dag niet wezenlijk anders, wel de context. Een succesverhaal als Booking.com is daarvan natuurlijk een fraai voorbeeld.’
Van Brug Software
Ook het Utrechtse ict-conglomeraat TSS (Total Specific Solutions) was het tweede kwartaal van 2015 actief, zij het dat er weinig ruchtbaarheid werd gegeven aan de aankoop van Van Brug Software. Met deze transactie betreedt TSS de markt voor notariële bedrijfssoftware en krijgt het huidige management van Van Brug Software extra steun om verder te groeien, ook internationaal. Het bedrijf uit Heerde, opgericht in 1985, levert bedrijfssoftware voor het notariaat, onder meer met de producten Notarieel Informatie Systeem, Dataplaza en NotarisID.
TSS, dat zelf eind 2013 is overgenomen door het Canadese softwarebedrijf Constellation Software, richtte zich tot de overname van Van Brug Software met name op de sectoren (lokale) overheid, gezondheidszorg en financiën. Als onderdeel van Constellation Software zoekt TSS naar bedrijven die de huidige positie in bestaande markten versterken of toegang bieden tot nieuwe markten, zowel nationaal als internationaal. Met de overname van Van Brug Software, Dataplaza en NotarisID betreedt TSS een nieuwe markt: die van notarissen.
