Atos, CapGemini, CGI, IBM, KPN en Ordina zijn voorlopig aangewezen als ict-partijen die vallen onder het strategisch leveranciersmanagement van het Rijk. De leveranciers behoren tot de top zes van ict-bedrijven waaraan de rijksoverheid het meeste geld besteedt. Strategisch leveranciersmanagement houdt in dat er voor hen aparte plannen worden opgesteld waardoor het Rijk meer voordeel wil halen uit hun werkzaamheden en kosten wil besparen door contracten beter op elkaar te laten aansluiten.
Naar aanleiding van de het eindrapport Tijdelijke Commissie ICT projecten (‘commissie Elias’) heeft het kabinet onder meer besloten om de aansturing van leveranciers te verbeteren, de kwaliteit van het geleverde zien te verhogen en de ict-kosten te reduceren door het beter organiseren van de vraag vanuit het Rijk aan de markt. Daarvoor is er het zogeheten rijksbreed strategisch leveranciersmanagement en het categoriemanagement ICT opgezet.
Vorig jaar zijn al met Microsoft, Oracle en SAP afspraken gemaakt over strategisch leveranciersmanagement. Deze concerns zijn gekozen omdat hun (software)producten en de diensten die ze leveren een vitale rol spelen in de ict-infrastructuur van het Rijk, aldus minster Blok voor Wonen en Rijksdienst in de ‘Tweede voortgangsrapportage uitvoering kabinetsreactie op Eindrapport Tijdelijke commissie ICT’.
Voorstudies
Blok schrijft in de aanbestedingbrief verder dat ook voor de hofleveranciers KPN, CapGemini, Ordina, ATOS, CGI en IBM strategisch leveranciersmanagement wordt toegepast. Daarvoor zijn er inmiddels zogeheten voorstudies voor de inrichting van strategisch leveranciersmanagement gestart. De bewindsman laat weten dat in de komende voortgangsrapportage van september definitief zal worden aangeven voor welke leveranciers daadwerkelijk strategisch leveranciersmanagement wordt ingericht. Het zou nog kunnen dat er op basis van omzetcriteria nog partijen afvallen.
Categoriemanagement
Voor de overige groep van ict-leveranciers die actief zijn voor de rijksoverheid geldt dat het strategisch leveranciersmanagement wordt uitgevoerd binnen zeven generieke ict-categorieën: Enterprise Business Applicaties, Totaaloplossingen, Standaard (pakket)software, Datacenter, Dataverbindingen, ICT-inhuur en ICT-werkomgeving Rijk (een samenvoeging van de categorieën Vaste werkplek, Mobiele werkplek en Spraakverbindingen).
Op basis van de categorieplannen worden rijksbrede Europese aanbestedingen uitgevoerd middels een select aantal Inkoopuitvoeringscentra (IUC’s), waar ict-categorieën zijn belegd. Op deze wijze wordt de centralisatie van de algemene ict-inkoop voor het Rijk verder ingevuld.
SAM-Rijk
Randvoorwaardelijk voor het succes van strategisch leveranciersmanagement en categoriemanagement ICT is het inzicht in de software die door het Rijk wordt gebruikt, laat Blok weten. Vandaar dat er ook een Software Asset Management voor het Rijk (SAM-Rijk) wordt opgezet. ‘De strategisch leveranciermanagers, categoriemanagers en de ict-organisaties binnen het Rijk krijgen hierdoor zicht op gebruik en benutting van contracten zodat zij beter in staat zijn hun strategie te bepalen ten aanzien van leveranciers en ict-categorieën’, aldus de minister.
Of het inrichten van demandmanagement en het toepassen van ‘strategische leveranciers’ nu echt de oplossing gaat zijn voor probleem van een veel grotere orde? Het artikel – zelfs op de computable site – druipt van de ambtelijke verwoording, niet van daadkracht en visie. Gaat dit goedkomen? Het lijkt erop dat er geen wezenlijke verandering in gang wordt gezet. Men zal een stap verder moeten gaan om echt te verbeteren.
SAM-rijk versus Rijks-ICT dashboard lijkt me een herhaling van zetten met dezelfde voorspelbare uitkomst omdat de rekenkamer eerder al constateerde dat er een cultuuromslag nodig is, papieren tijgers temmen nu eenmaal niet de realiteit zoals eerder bleek met hofleveranciers.
Een strategisch ICT beleid dat uitgaat van de omzetcijfers is gewoon ouderwets cliëntelisme wat huidige oligopolie alleen maar versterkt. De genoemde afspraken met Microsoft, Oracle en SAP hebben tenslotte veel overeenkomsten met de ‘Teeven-deal’ als we kijken naar alle ‘disconnected’ processen binnen de overheid. De omzet van sommige hofleveranciers is kunstmatig als deze grotendeels bepaald wordt door een ongezonde hoeveelheid overheidscontracten. Ik hoop dat de minister in zijn studie dus ook de Europese regels aangaande ‘staatssteun’ meeneemt.
Als we deze top-6 van bedrijven waaraan de overheid het meeste geld besteed boekhoudkundig even opdelen naar CapEx en OpEx dan kunnen we namelijk stellen dat er sprake is van fraude, het vervalsen van de administratie door wederom de bonnetjes zoek te maken.
Tav. Aanbesteding en contractmanagement wordt ‘past performance’ onderdeel van een leveranciersmonitor. Dit gebaseerd op de nieuwe aanbestedingsrichtlijn.
Het lijkt mij aanbevelingswaardig de ‘past performance’ a priori onderdeel te laten zijn van de voorstudies voor strategisch leveranciersmanagement mbt. de leveranciers KPN, CapGemini, Ordina, ATOS, CGI en IBM.