Smart Photonics krijgt van het kabinet via de Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij (BOM) een lening van twintig miljoen euro. Dit bedrag maakt deel uit van de 35 tot veertig miljoen euro die een Nederlands consortium gaat investeren in deze Eindhovense producent van fotonische chips. Ook Innovation Industries, het investeringsfonds dat het consortium gaat leiden, PhotonDelta en KPN Ventures steken er geld in.
Staatssecretaris Mona Keijzer (Economische Zaken en Klimaat) kondigt dit aan in een brief aan de Tweede Kamer. Ze wil voorkomen dat Smart Photonics door een buitenlandse partij wordt overgenomen. Eind vorig jaar dreigde zo’n situatie te ontstaan, toen de Eindhovense scale-up geld nodig had om de productiecapaciteit van wafers te vergroten en de technische ontwikkeling te versnellen.
Keijzer vreest dat bij een overname van buiten Europa het risico groot wordt dat productie- en onderzoeksfaciliteiten naar elders worden overgeheveld. Dat zou de positie van Nederland als centrum voor geïntegreerde fotonica ernstig ondergraven. Keijzers beslissing om met geld over de brug te komen is mede een reactie op de oproep van de Europese Commissie te voorkomen dat Europa strategisch nog afhankelijker wordt van de Verenigde Staten en China. Ook dreigt het gevaar dat vitale processen dan speelbal worden van een handelsoorlog of geopolitiek.
De staatssecretaris wijst erop dat veel startups in Eindhoven van Smart Photonics afhankelijk zijn. De toegang van lokale partners tot de productiefaciliteit wordt van essentieel belang geacht voor het succes van Eindhoven op gebied van fotonica. Dit soort technologie gedijt het beste in een ecosysteem van nauw samenwerkende bedrijven, stelt Keijzer. Belangrijk is de fysieke nabijheid van een ‘foundry’ zoals Smart Photonics. Om productieprocessen en -ontwerpen op gebied van geïntegreerde fotonica succesvol van de grond te tillen is veel face-to-face-overleg tussen de ingenieurs nodig.
Bakermat
De TU Eindhoven geldt als bakermat van de fotonische chips. Vanuit deze universiteit is daar meer dan dertig jaar lang fundamenteel en toegepast onderzoek naar gedaan. Smart Photonics borduurt voort op die kennis. Dit heeft geresulteerd in een generiek ontwerp- en productieplatform voor photonic integrated circuits. Het gaat hierbij om microchips die niet met elektriciteit maar met licht werken. Die chips gelden als nauwkeuriger, sneller en betrouwbaarder dan conventionele chips. De toepassingen strekken zich uit over een breed gebied variërend van datacentra tot medische scanners en gezondheidszorg. Verder valt te denken aan uiterst gevoelige sensoren die vervormingen kunnen meten. Ook telecom (5G) is een toepassingsgebied.
In zelfrijdende voertuigen kunnen de chips worden ingebouwd in de laser (lidar) voor de bepaling van afstanden tot objecten. Samen met Bright Photonics werkt de scale-up uit Eindhoven ook mee aan de ontwikkeling van een laser-detectiesysteem voor de LISA-ruimtemissie van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA.
Het kabinet heeft begin vorig jaar fotonica tot een speerpunt gemaakt. De ambitie is om in 2026 met ten minste 25 bedrijven een omzet van een miljard euro en vierduizend arbeidsplaatsen te realiseren.
