Opent 5G wel de deur naar hoge beschikbaarheid?

De standaard van 5G belooft dat door toepassing van nieuwe techniek, de beschikbaarheid van het netwerk veel hoger wordt. Maar is dat ook echt zo?

De afgelopen periode worstelde ik regelmatig met het idee van missie-kritische netwerken. Mijn achtergrond is vooral publieke mobiele netwerken, waarbij elke verstoring er één te veel is. Tegelijk merk ik dat er organisaties zijn, waarbij medewerkers voor hun eigen veiligheid vertrouwen op de beschikbaarheid van een mobiel netwerk. Niet alleen (oneerbiedig gezegd) de zwaailichtensector, maar ook in de geestelijke gezondheidszorg en industriële omgevingen willen medewerkers kunnen vertrouwen op het netwerk, zodat altijd collega’s te hulp kunnen schieten.

Beschikbaarheid

Publieke netwerken hebben in Nederland een hoge beschikbaarheid. Helaas kunnen we verwachten dat mobiele netwerken ongeveer één dag per jaar niet beschikbaar zijn door technische problemen. Daarnaast wordt er veelal ’s nachts onderhoud gepleegd aan de software, nieuwe functies toegevoegd en upgrades aan het glasvezelnetwerk uitgevoerd. Omdat de meeste gebruikers ’s nachts slapen, is dit de beste keuze. Maar de werkelijk beschikbaarheid gekeken naar 24 uur en 365 dagen per jaar is lager door dit geplande onderhoud.

Operators vertellen hun klanten normaal gesproken niet als er ’s nachts onderhoud wordt gepleegd. Een aantal operators zien dit als iets waar klanten niks mee te maken hebben. De angst is waarschijnlijk dat als je met (grote) klanten moet overleggen, dat veel tijd kost en mogelijk de planning in de war kan schoppen. Bovendien zien operators het mobiele netwerk als hun netwerk. Dat is natuurlijk zo, maar in de maatschappelijke beleving is de publieke dienstverlening en mobiele connectiviteit zeer belangrijk geworden. Het is onderdeel van ons zakelijk- en privéleven, we vertrouwen erop. Reputatieschade ligt ook op de loer, want we willen graag uitstralen dat het netwerk een hoge kwaliteit en beschikbaarheid heeft.

Voor bedrijven waar de logistieke processen of productiebesturing afhankelijk zijn van de beschikbaarheid van een mobiel netwerk, wordt bijna zonder uitzondering gekozen voor een privaat netwerk. Voor spraak is dat al jaren het geval bij elke grote organisatie, bijvoorbeeld middels portofonie-netwerken. Voor data begint dit ook steeds meer te gelden. Mobiele operators willen graag deze markt aanboren, vooral nu met de komst van 5G en de belofte van hoge beschikbaarheid. In de standaardisatie van 5G wordt zelfs gesproken van zes negens, oftewel 99,9999 procent beschikbaarheid. Dat wil zeggen dat de verwachte verstoring per jaar slechts 31 seconden is. Iets wat veel hoger is dan de ervaring nu met complexe systemen en applicaties.

Maar hoe wordt die hogere beschikbaarheid van 5G verwacht? Dit wordt gedaan door in de toekomst radioverbindingen vanaf meerdere zenders naar één ontvanger te coördineren, oftewel coordinated multipoint (afgekort: comp). In moeilijke radio-omstandigheden, zoals in een fabriek met metalen installaties, heeft dit zeker voordelen. Maar als de transmissieverbindingen, de voeding van het systeem of het core-netwerk niet redundant is uitgevoerd, zal er niks verbeteren aan de technische beschikbaarheid.

Sterker nog, door de komst van virtuele systemen en nieuwe afhankelijkheden in de servicearchitectuur, zal de beschikbaarheid van 5G-netwerken volgens virtualisatie experts eerder dalen. Uiteindelijk zitten onder de virtuele laag storage-, compute- en netwerk-componenten die in de praktijk onverwachte complexe issues kunnen hebben.

Voldoende redundantie

Echt hoge beschikbaarheid is mogelijk door voldoende redundantie in het systeem in te bouwen. Op voertuigen kan dit bijvoorbeeld betekenen dat er twee modems met simkaarten worden toegepast. Eigenlijk is de focus op het voorkomen van single points of failures (spof’s) in de communicatieketen. Vooral bij grote storingen in de (publieke) dienstverlening wordt duidelijk dat er verbeteringen mogelijk zijn bij organisaties. Soms is dit noodzakelijk om medewerkers voldoende vertrouwen te geven bij de uitoefening van hun dagelijks werk.