Ten minste zes universiteiten in Nederland zijn indirect het Chinese leger van dienst door hun samenwerking met vooraanstaande Chinese technische universiteiten. De Chinezen gebruiken wetenschappelijke samenwerking voor onderzoek of technologie met zowel civiele als militaire toepassingen. Dat meldt Delta, een journalistiek platform van TU Delft.
TU Delft, Erasmus Universiteit Rotterdam, Technische Universiteit Eindhoven, Wageningen University, Universiteit Twente en Rijksuniversiteit Groningen hebben elk samenwerkingsovereenkomsten met Chinese topuniversiteiten op gebieden van onder meer luchtvaart, ruimtevaart en maritieme technologie, aldus Delta. Deze Chinese kennis- en onderzoeksinstituten staan in dat land bekend als de Seven Sons of National Defense.
Nauwe banden met Chinese leger
Delta schrijft dat de Seven Sons vallen onder het ministerie van Industrie en Informatietechnologie, dat indirect ook toezicht houdt op de Chinese defensie-industrie. De civiele universiteiten hebben nauwe banden met het Chinese leger en zeker de helft van hun onderzoeksbudget gaat naar militair onderzoek. Onder meer in Australië krijgen de Chinese topinstituten het hoogste veiligheidsrisico mee.
De samenwerking tussen Nederlandse en Chinese universiteiten betreft onder meer de uitwisseling van studenten en promotieplekken, samenwerking op bepaalde onderzoeken en de gezamenlijke opleiding van personeel en studenten. De Delftse faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek spant de kroon, met samenwerkingsverbanden met vier van de Seven Sons. Daarnaast weet Delta dat zeker 29 Chinese militaire wetenschappers onderzoek aan de TU Delft hebben gedaan.
Afweging van risico’s en voordelen
TU Delft springt eruit op een aantal technische terreinen die strategisch belangrijk zijn voor Beijing, meldt Ingrid d’Hooghe aan Delta. D’Hooghe bracht voor het Leiden Asia Centre wetenschappelijke samenwerking tussen Europa en China in kaart. Niet alle samenwerking is risicovol, maar op sommige gebieden bestaan volgens haar wel degelijk forse risico’s. ‘Alle universiteiten in China hebben sterke banden met de Chinese overheid. Daarom moet je per project een goede afweging maken van de risico’s en de voordelen van samenwerking.’
Delta nam 350 wetenschappelijke publicaties onder de loep, de meeste gepubliceerd na 2014. De publicaties gingen onder meer over gezichtsherkenningssoftware, robotica, vliegtuigmaterialen en radartechnologie. Vrijwel elk technologisch onderzoek is bruikbaar voor militaire doeleinden, meldt Georg Eitelberg, hoogleraar aan de faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek, aan Delta. Zelf houdt hij zich om die reden afzijdig van de implementatie van technieken.
Ondertussen circuleert onder Nederlandse universiteiten een checklist die onderzoekers helpt bij het selecteren van en samenwerken met Chinese collega’s. De lijst is in 2018 opgesteld door denktank The Hague Center for Strategic Studies. Ook is er overleg tussen enkele universiteiten en drie ministeries hoe ze de problematiek samen kunnen aanpakken. Bovendien stelde TU Delft eind 2019 een senior beleidsadviseur aan die zich specifiek richt op samenwerking met Chinese partners.
Gedurfd onderzoek. Deze kwestie doet velen denken aan de zaak van de “gescreende” Pakistaanse fysicus Abdul Qadir Khan, die nucleaire spionage kon plegen via West Europese universiteiten, waaronder de Technische Universiteit Delft en ook via het Fysisch Dynamisch Onderzoekslaboratorium van Stork Amsterdam en Urenco Almelo. Klokkenluider Frits Veerman kreeg uiteindelijk ontslag en moest van de Binnenlandse Veiligheidsdienst even naar de Bijlmer bajes komen om hem ervan te overtuigen dat hij moest zwijgen. Nederlandse bedrijven en verantwoordelijke autoriteiten gingen vrolijk verder met de nucleaire proliferatie van Pakistan en daarmee met die van Iran, Noord-Korea en bijna ook van Irak en Libië. Door een “vormfout” van ons Openbaar Ministerie werd de straf van Khan van 4 jaar gevangenisstraf voor spionage gedurende de jaren 1976 en 1977 al snel teniet gedaan. Pas kort voor zijn dood kreeg Frits Veerman eerherstel.
Zo werd Khan de vader van de Pakistaanse atoombom en Nederland de moeder. Dus ook bovengemiddeld intelligente mensen moeten zich realiseren dat zij nuttige idioten kunnen worden.