Fontys ziet volop kansen voor vr in het mkb

Fontys Hogescholen verhuist zijn virtual reality (vr)-lab naar het Fontys ICT Innovatielab op Strijp-T in Eindhoven. Nu het pionierswerk rondom vr is afgerond en de technologie betaalbaar is, kan ook het mkb met vr aan de slag. Bijvoorbeeld met digital twins. Die virtuele reproducties van reële producten, diensten of processen zijn in trek bij het mkb, stelt coördinator Sjaak Verwaaijen. Hij beantwoordt zes vragen over vr, onderwijs en toepassingen in het mkb.

Hoe kijken jullie naar de ontwikkelingen van vr?

‘Vr kennen we al langer, maar er ligt nog veel onontgonnen terrein en er zijn kansen voor het bedrijfsleven. Met name voor het mkb zijn er veel mogelijkheden. Vr heeft zich in een paar jaar ontwikkeld van een toekomstige naar een dagelijkse toepassing die we allemaal kennen. Denk aan films en games, maar ook aan webwinkels waar je kleding kunt passen of kunt kijken hoe meubels in jouw woonkamer staan. Toch is vr nog niet ‘klaar’ als onderzoeksveld voor praktische toepassingen. Er is er veel ontwikkeling. Vr wordt vaak gebruikt voor trainingen en simulatie. De techniek is nu toegankelijker, waardoor er met name in het mkb kansen liggen.’

Wat maakt vr specifiek interessant voor het mkb?

‘De kostendrempel is lager omdat het om een gevestigde technologie gaat. Zo wordt de investering interessanter voor kleinere organisaties. Ook zijn er nieuwe ontwikkelingen die voor specifieke ketens bijzonder waardevol zijn, zoals het concept van digital twins. Door een digitale reproductie te maken in vr kunnen processen als assemblage, interventies, ontwerp-aanpassingen of specifieke aanpassingen per klant (customising – red.) verkend worden. Dat verkleint foutmarges in de productiefase en kan ook helpen om productontwikkeling te verbeteren of preventief onderhoud uit te voeren.’

Welke plaats neemt Fontys in binnen de vr-ontwikkelingen?

‘Fontys beschikt sinds 2010 over een eigen vr-lab. Een aantal jaren terug verrichtten we pionierswerk met de technologie, We onderzoeken al lange tijd de mogelijkheden van vr. Toen het zijn intrede deed, werkten we met alle grote techbedrijven uit de regio samen om toepassingen te verkennen. Nu verschuift onze rol. Veel grotere bedrijven hebben eigen vr-teams en de techniek is volwassen geworden.’

Hoe is jullie rol veranderd?

‘We worden steeds meer een partner in vr-prototyping. Fontys Hogeschool ICT werkte de laatste jaren aan prototypes in het domein van vr. Juist in onze expertise ligt onze meerwaarde. Studenten en onderzoekers gaan binnen speciale werkvormen samen aan de slag met toegepaste onderzoeksvragen uit het bedrijfsleven. Dat zorgt voor een brede kennisontwikkeling.’

Noemt u eens een voorbeeld van een project?

‘Anesthesia en Operating Room. Beide applicaties zijn ontwikkeld om studenten gezondheidszorg een immersieve trainingservaring te bieden. Het gaat om de perceptie van fysieke aanwezigheid in een niet-fysieke wereld. Het doel is de operatieruimte klaar te maken en een aantal procedures in willekeurige volgorde te trainen. Uiteindelijk zullen studenten de echte operatiekamer in moeten. Vr-trainingen helpen om hen klaar te stomen in het volgen van procedures en vaste handelingen. Om de ervaring compleet te maken, geeft een chirurg de student feedback in de vr-omgeving. Ook bij de applicatie Saasen Groep Onscene Design Challenge is het doel training. In dit geval van bedrijfshulpverleners in een noodsituatie, maar dan met een mixed reality-element. Het doel is om een leerervaring te bieden die echt aanvoelt en waarbinnen het risico-element zo goed mogelijk wordt getraind.’

Hoe kun je met vr stressvolle scenario’s trainen?

‘Vr is daarvoor uitermate geschikt. Voor degene die als eerste bij een noodsituatie aanwezig is – de zogenoemde first responder – is stressmanagement een belangrijke factor. De bestaande applicatie werd door Fontys-studenten doorontwikkeld om het immersieve karakter te verbeteren. Dat is essentieel om het stressgevoel teweeg te brengen en ook het stressniveau te kunnen meten. We hebben bijvoorbeeld applicaties gemaakt waarin een reanimatie in een niet-klinische trainingsomgeving werd uitgevoerd. Bijvoorbeeld op straat. Hierbij zorgden we voor omstanders, ofwel avatars, die zich met de medische handeling bemoeien. Ze schreeuwen, komen te dichtbij. In een specifieke applicatie zijn ‘huisgenoten’ overstuur en beïnvloeden op die manier de situatie. De studenten hebben ook een algoritme gemaakt om het stresslevel te meten. Dat bestaat uit een weging tussen factoren als zweten, stemgeluid, lichaamshouding en gezichtsuitdrukking.’