In Europa komen de ideeën over het delen van gegevens tussen bedrijfstakken in Europa steeds dichter bij elkaar. Eenstemmigheid is bereikt over de basisprincipes en normen voor het uitwisselen van soevereine gegevens.
Dit blijkt uit de publicatie ‘Design Principles for Data Spaces‘. De International Data Space Association (IDSA) die zich hard maakt voor een vrije, veilige data-uitwisseling binnen Europa, spreekt van een mijlpaal in de evolutie van de data-economie. Volgens de IDSA is Europa met deze publicatie een stap dichter bij de digitale toekomst gekomen.
De Open DEI Data Sharing Task Force die bestaat uit ruim veertig data-experts van meer dan vijfentwintig Europese organisaties (Horizon 2020-projecten), heeft dit gezamenlijke document opgesteld. De standpunten tussen de verschillende domeinen en tussen de grote initiatieven op het gebied van gegevensuitwisseling in Europa beginnen te convergeren.
Het document biedt een visie op de EU-strategie voor gegevens-implementatie zoals die er over vijf jaar uit zou kunnen zien. Dan zullen meerdere dataruimtes in heel Europa op grote schaal worden gebruikt. Organisaties en individuen zullen controle hebben over hun data. Ook zal er minder dominantie en afhankelijkheid zijn van quasi-monopolistische spelers.
Europese dataruimte
Open DEI heeft ten doel referentie-architecturen, open platforms en grootschalige pilots onder een noemer te brengen voor de digitalisering van de Europese industrie. Het is een Horizon 2020-project van de EU. DEI staat voor Digitizing European Industry. Het genoemde rapport stelt vier ontwerpprincipes voor de Europese dataruimte voor. Het eerste principe om op voort te bouwen is soevereiniteit van gegevens. Het tweede beginsel is een gelijk speelveld te maken voor het delen en uitwisselen van gegevens. Verder is gekozen voor een gedistribueerde zachte infrastructuur én publiek-privaat bestuur.
Deze ontwerpprincipes bieden een routekaart voor de realisatie van de Europese datastrategie. Eerst wordt het kader voor regelgeving (Data Governance Act, Digital Services Act, Digital Market Act) ingevoerd. Vervolgens bouwt een gemeenschappelijke onderneming in heel Europa dataruimtes.
De paper schetst de fundamenten van dataruimte, de gemeenschappelijke bouwstenen, hoe de ontwerpprincipes kunnen worden toegepast in de vier Open DEI-sectoren (productie, gezondheid, energie en landbouw). Het illustreert sectorspecifieke vereisten. Het bevat ook een voorstel voor governance en bedrijfsmodellen voor dataruimten op gezamenlijk en individueel niveau. Ten slotte bevat het de roadmap voor het co-creëren van de zachte infrastructuur. Deze ligt ten grondslag aan de Europese dataruimte en de implementatie van de Data Governance Act. Daarbij ligt de nadruk ligt op de twee belangrijkste fasen van convergentie en grootschalige implementatie.
Gaia-X
De data-economie van de toekomst zal totale interoperabiliteit en vrijheid in data-uitwisseling vereisen, samen met het soevereine vermogen van dataproviders om de regels voor delen vast te stellen. De benadering van dataruimte en het soeverein delen van gegevens (en dus deze ontwerpprincipes) is sterk gebouwd op de archetypische en technologisch agnostische basis van de IDS RAM 3.0 en het gerelateerde grondwerk van de IDSA.
Eerder maakte de IDSA bekend dat het Europese data- en cloudinitiatief Gaia-X sterk kan gaan leunen op haar referentie-architectuurmodel.
