Ziekenhuizen hebben steeds minder ruimte om te investeren in digitale innovatie. Het grootste deel van het ict-budget gaat naar het beheer en onderhoud van de bestaande ict-huishouding. Zonder extra investeringen is het plafond in 2026 bereikt en dreigt de verdergaande digitalisering van het zorglandschap te stagneren.
Dat stelt adviesbedrijf KPMG in een macro-analyse van de huidige en toekomstige ict-kosten van Nederlandse ziekenhuizen. Volgens de onderzoekers is extra geld hard nodig voor meer en betere digitale zorg. Dat moet bijvoorbeeld leiden tot betere gegevensuitwisseling en informatiebeveiliging om de kwaliteit van zorgverlening op peil te houden.
Volgens de onderzoekers investeert een ziekenhuis jaarlijks gemiddeld 3 tot 5 miljoen euro in digitale innovatie. Dat is ongeveer twintig procent van het totale ict-budget. De overige tachtig procent van de uitgaven wordt besteed aan het in de lucht houden van bestaande ict-systemen. KPMG: ‘Door toenemende complexiteit van het ict-landschap, meer aandacht voor informatiebeveiliging en bijvoorbeeld vervanging van oude technologie blijven exploitatiekosten verder stijgen, tot honderd procent van het huidige ict-budget in 2026.’ Volgens de onderzoekers is er structureel dertig procent investeringsruimte nodig om de digitale transformatie van ziekenhuizen te realiseren.
‘Er wordt veel verwacht van digitalisering in de zorg. Digitalisering is nodig om zorg anders in te richten en antwoord te bieden aan de stijgende vraag naar zorg en oplopende personeelstekorten. Ziekenhuizen staan daarom onder grote druk om bestaande ict-kosten verder te reduceren,’ schetsen de analisten.
Verschillende besparingsprogramma’s, zoals standaardisatie van applicaties en de transitie naar een cloud-omgeving moete helpen. KPMG waarschuwt dat het vaak jaren duurt voordat besparingen werkelijk gerealiseerd worden. ‘Zonder ingrijpen dreigt digitale transformatie in de Nederlandse ziekenhuizen vast te lopen’, stelt Hylke Kingma, partner digitale zorg en leider van het onderzoek bij KPMG.
Om te zorgen dat alle partijen in de zorg profiteren van ict-investeringen zullen verschillende typen zorginstellingen intensief moeten samenwerken. De onderzoekers stellen dat alleen dan de baten van die investeringen op meerdere plekken terechtkomen.
De digitale transformatie-agenda van ziekenhuizen omvat volgens KPMG vijf thema’s. Namelijk: De uitwisseling van patiëntgegevens, betere toegang tot relevante gegevens, datagedreven zorg (voor betere inzichten in zorg op maat en kwaliteit), bescherming tegen het toenemend aantal digitale inbraken en tot slot de transitie naar een cloudomgeving.
‘Datagedreven zorg levert betere inzichten op voor zorg op maat en meer kwaliteit. Dat vereist nieuwe nu nog veelal schaarse vaardigheden. Digitale zorg biedt vervolgens voordelen voor zowel de patiënt die niet altijd meer naar het ziekenhuis hoeft te komen als de zorgverlener die op afstand kan helpen’, stellen de onderzoekers.
Zij zien de inzet van ict in een cloudomgeving als randvoorwaarde voor de digitale transformatie. ‘Daarmee wordt het op- en afschalen in ict-capaciteit makkelijker en kunnen beheerkosten omlaag.’ Ze waarschuwen dat investeringen in de genoemde onderwerpen pas over een paar jaar hun vruchten afwerpen.
Als er al zoveel in innovatie gestopt wordt, dan moet die innovatie zich misschien eens richten op hoe dingen kosteneffectieve kunnen. Probeer dingen eens simpeler te houden. Kennelijk groeit het binnenkort iedereen zó boven het hoofd dat men een megabedrag aan onderhoud aan het besteden is.
Volgens mij is de ICT in een gemiddeld ziekenhuis prima en uitgebreid aanwezig, dus dat nóg beter maken zal altijd nóg meer gaan kosten. De wet van de verminderde meeropbrengst!