Het verschil tussen een zwartkopmeeuw en een kokmeeuw is subtiel. Een iets andere kopkap en zwarte of witte vleugelpunten. Met het blote oog heel lastig waar te nemen. Toch is het van belang het onderscheid te maken en de aantallen vogels en nesten bij te houden om te zien hoe het met de vogelkolonies gaat in verschillende natuurgebieden in Nederland. Om dit proces te versnellen heeft Bureau Waardenburg een pilot gedaan met drones en objectdetectie in Esri’s ArcGIS Image Analyst for ArcGIS Pro. Hiermee worden de vogelsoorten automatisch van elkaar onderscheiden. Zo worden vogelkolonies van duizenden vogels met deep learning veel sneller geteld en geclassificeerd. Voor de hoofdjury van de Computable Awards 2022 reden om Bureau Waardenburg, Rijkswaterstaat, Stichting Het Zeeuwse Landschap en Esri te nomineren in de categorie Partnerproject.
De Waterdunen in Zeeuws-Vlaanderen is een nieuw natuurgebied met enkele broedeilanden: speciaal aangelegde eilanden waar kustbroedvogels in alle rust kunnen nestelen. Om te zien hoe het gaat met de vogelkolonies werden tot voor kort de vogels met een telescoop handmatig geteld. Sinds vorig jaar maakt Bureau Waardenburg, in opdracht van Rijkswaterstaat en Stichting Het Zeeuwse Landschap dronebeelden van de eilanden. Hierop worden de vogels door het handmatig zetten van stippen geteld en geclassificeerd. In de pilot kwam daar het tellen met behulp van Deep Learning bij. Dankzij deze technologie worden de vogels automatisch geteld en onderscheiden, wat uiteraard vele malen sneller is dan handmatig tellen.
Drones vliegen eerst hoog over de broedeilanden om te zien waar de nesten precies zitten. Aan de hand daarvan wordt een vliegplan gemaakt en vliegen de drones op een hoogte van twintig meter over het gebied met de nesten, zodat er een dekkende foto op hoge resolutie van het gebied gemaakt kan worden. Het is op de videobeelden heel mooi te zien dat de vogels totaal niet reageren op de drones, dus het is ook een diervriendelijke methode. Vervolgens worden de verschillende vogels handmatig geclassificeerd. De grote stern, zwartkopmeeuw, kokmeeuw en visdief vormen de grootste groepen. Het onderscheid zit in kleine details. Daarnaast moet ook bijgehouden worden welke vogels op een nest zitten en welke niet. De kolonie in Waterdunen werd eerst handmatig geteld. Daarbij kreeg iedere vogel een stip met kleurcode. Die dataset bleek het perfecte hulpmiddel om de deep learning-modellen te trainen en testen. Aan de hand van die data hebben de partners een subset gemaakt van een deel van de kolonie. Vervolgens is het een kwestie van op een paar knoppen drukken en dan classificeert het algoritme de rest van de vogels zelf.
