Minstens een op de zes personal computers die bij consumenten terechtkomt, wordt momenteel via de werkgever aangeschaft. Deze verhouding zal volgens marktleider Compaq spoedig oplopen naar een op de vijf of zelfs een op de vier. De Nederlandse PC-markt komt steeds sterker in het teken van de PC-Privé-projecten te staan.
In deze trend ligt wellicht de verklaring voor het feit dat PC-winkels dit jaar tot nog toe niet geweldig draaien, terwijl de markt voor thuiscomputers in het eerste kwartaal een groei doormaakte van 39 procent. Veel mensen wachten met de aanschaf van een PC totdat hun werkgever er een aanbiedt.
Profijt
PC-aanbieders die in een vroeg stadium het belang van de PC-Privé-projecten hebben ingezien, profiteren momenteel sterk van deze hausse. Vooral het trio Compaq, Vobis en IBM zit volop in de PC-Privé-projecten. De eerste twee kunnen daardoor enorme groeicijfers laten zien, terwijl de projecten bij IBM de matige winkelverkoop kunnen compenseren.
Bij PC-projecten gaat het veelal om grote aantallen. Tot de toppers behoren projecten bij ING (13.000 PC’s) en Rabo (7000 PC’s). Ook de Luchthaven Schiphol – waar IBM hofleverancier is – kocht duizenden PC’s voor haar personeel.
Het nadeel dat grote afnemers doorgaans een forse korting in de wacht weten te slepen, wordt gecompenseerd door het feit dat het gemiddelde bestedingsbedrag per PC behoorlijk kan oplopen. IBM heeft de ervaring dat bij zo’n project gemiddeld al gauw 3300 tot 3800 gulden wordt besteed aan apparatuur, software en service.
Fiscaal vriendelijk
De voornaamste reden achter het succes van de PC-projecten is de fiscaal vriendelijke financiering. Sinds begin vorig jaar kan de werkgever onbelast een PC verstrekken dan wel vergoeden aan zijn werknemers. Tot een maximum van 5000 gulden mag de werkgever apparatuur beschikbaar stellen. Dit kan op verschillende manieren. Bij verstrekking wordt het personeelslid eigenaar. Deze draagt dan ook meestal de risico’s van beschadiging, reparatie en diefstal, aldus Moret, Ernst & Young. Bij het ter beschikking stellen, blijft een ander dan de werknemer eigenaar van de PC. Dit kan de werkgever zijn of bijvoorbeeld een lease-maatschappij. Een derde vorm die men kan kiezen, is dat de werknemer zelf een PC aanschaft. Vervolgens vergoedt de werkgever de kosten. Deze vergoeding kan onder voorwaarden onbelast zijn.
Een computer kan in het kader van een PC-project slechts een keer in de drie jaar worden verstrekt. De periode voorafgaande aan het jaar 1997 blijft buiten beschouwing.
Dienstbetrekking
Belangrijk is dat de computer mede gebruikt kan worden voor de dienstbetrekking, zo weten de fiscale adviseurs van Vobis. Een zuivere spelletjescomputer is uit den boze. Evenmin mag een PC worden verstrekt aan een medewerker die in diens werk nooit met een computer te maken zal krijgen. Maar de fiscus doet doorgaans niet moeilijk als betrokken werknemers kans lopen in het kader van een reorganisatie werk te krijgen dat wel enige vaardigheid in het omgaan met een PC vereist.
Sinds 1 januari 1997 kan een PC-project onder voorwaarden zelfs geheel belasting- en premievrij worden doorgevoerd, stelt Moret. Daarbij maakt het geen verschil welke variant van de eerder beschreven mogelijkheden wordt gekozen.
Eigen bijdrage
Omdat in de praktijk de PC ook voor prive-doeleinden wordt gebruikt, willen veel werkgevers niet alle kosten van een PC-project dragen. Van de werknemer wordt een eigen bijdrage gevraagd. Meestal komt die neer op verlaging of inlevering van nettoloon, standaard brutoloon, tantieme of winstdeling dan wel vakantiedagen of ADV-dagen.
Bedrijven die met een enorme werkdruk zitten, grijpen vaak een PC-project aan om hun werknemers tevreden te stellen. Daarmee slaan zij twee vliegen in een klap. Het personeel is blij met de gekregen PC en leert er thuis vaak beter mee werken, wat cursussen en kostbare bedrijfstijd uitspaart. Bovendien worden ADV- of vakantiedagen ingeruild waardoor problemen in de personeelsbezetting afnemen of helemaal niet ontstaan. Het opnemen van dagen leidt er immers vaak toe dat de rest van het personeel een stapje extra moet zetten. En in organisaties met een continu hoge werkdruk zoals in de IT-sector is die rek er soms helemaal uit.
Landelijke verschillen
Soms staat de fiscus toe vakantiedagen of ADV-dagen in te ruilen voor een PC, zonder inhouding van loonheffing. Vaak gebeurt dit onder bepaalde voorwaarden. Het probleem is dat die voorwaarden landelijk van elkaar kunnen verschillen. Wat de ene belastinginspecteur toestaat, ziet de andere door de vingers. Daarom is het raadzaam vooraf uitgebreid met de belastinginspecteur te onderhandelen over een PC-Privé-regeling. Doet men dat niet dan bestaat er een dikke kans dat de fiscus naderhand moeilijk gaat doen.