Memphis, Tennessee, is de belangrijkste stad van Amerika. Niet alleen heeft het gerenommeerde Peabody Hotel een lobby met een fontein waarin echte eenden zwemmen, het is ook de plaats waar Sam Phillips eigenhandig de popmuziek heeft uitgevonden. Hij deed dat door in de jaren vijftig lui als Johny Cash, Jerry Lee Lewis, Elvis Presley en Roy Orbison van de straat te plukken en op te nemen in zijn Sun Studio.
De belangrijkste ‘cross over’ in de geschiedenis van de muziek vond plaats toen Elvis in 1954 in de Sun Studio in Memphis ‘That’s all right’ van Arthur ‘Big Boy’ Crudup opnam. In de woorden van Sam Phillips: "Ik had een blanke jongen gevonden die zwarte muziek kon zingen."
Er was in de jaren vijftig in Memphis een zanger die een veel merkwaardiger ‘cross-over’ maakte: Charley Pride. Deze zoon van een zwarte katoenboer uit Missisippi was namelijk de eerste zwarte die country & western muziek zong. Een zwarte country zanger was toen – en nu nog – ongeveer net zeldzaam als een schaatsenrijder uit Burundi. Pride heeft zo’n beetje zijn hele leven moeten horen dat hij zijn afkomst verloochende. Een zwarte muzikant uit Mississippi hoorde immers de blues te spelen, aan de drank te gaan en een jonge dood te sterven. Charley Pride hield gewoon meer van Hank Williams dan van Muddy Waters en werd in 2000 als eerste zwarte zanger opgenomen in de Country Music Hall of Fame in Nashville.
Over de laatste cd van Charley Pride ‘A Tribute to Jim Reeves by Charley Pride’ is nu veel te doen in de VS. Niet om de muziek – dat is erg veel country-treurigheid – maar om de cd zelf. Daarop staat in hele kleine lettertjes: ‘This audio cd is protected by Sunn Comm… Media Cloq… Ver 1.0.. It is designed to play in standard audio cd players only and is not intended for use in dvd players. Licensed copies of all music on this cd are available for downloading. Simply insert cd into your computer.’
Kort gezegd: Lekker puh, deze cd valt niet te kopiëren!. Pride heeft goed verdiend aan de ‘white men’s blues’ en hij wil dat kennelijk zo houden.
De cd van Pride was de eerste op de Amerikaanse markt die niet gekopieerd kan worden. Men kan de cd gewoon afspelen op een cd-speler maar niet met een dvd-speler of een pc. Wie de cd in een computer stopt, wordt verwezen naar de website van de firma Sunn Comm waarvan men een ‘licensed copy’ van de opname kan downloaden. De technologie werkt omdat op de cd zowel onjuiste informatie over de nummers als flauwekul ‘foutcorrectiecodes’ in de nummers zijn aangebracht. ‘Domme’ cd-spelers negeren deze informatie en spelen gewoon de muziek. De veel intelligentere dvd-spelers en cd-drives van pc’s lezen de onjuiste informatie, proberen tevergeefs correctie uit te voeren en geven er daarna de brui aan.
Veel Amerikanen zijn woedend. De copyright-bescherming zou een inbreuk betekenen op hun rechten als consument. Immers, ook het legaal kopiëren van zo’n cd is onmogelijk. Lui met fijngevoelige oren beweren dat ze de foute foutcorrecties kunnen horen als plops in de muziek. Genoeg reden voor Rick Boucher, lid van het Huis van Afgevaardigden voor Virginia, om op de barricaden te klimmen. Hij heeft een wetsontwerp aangekondigd waarin het aanbrengen van copyright-bescherming op cd’s illegaal zal worden gemaakt. Zijn belangrijkste tegenstander is senator Fritz Hollings. Die wil juist een wet die het gebruik van copyright-bescherming voor alle digitale formaten verplicht stelt.
Michael Eisner, baas van Walt Disney Company en spreekbuis van Hollywood, eist dat de makers van elektronica (zeg maar Silicon Valley) onkraakbare technologie ontwikkelen die het illegaal kopiëren en downloaden van digitale ‘content’ onmogelijk maakt. Woordvoerders van Silicon Valley – voorop Steven Jobs van Apple – zeggen echter dat het niet goed is technologische vernieuwing stop te zetten omdat het de copyrights bedreigt. Apple’s marketing slogan ‘Rip, Mix, Burn’ klinkt Hollywood en de platenbonzen in de oren als een oproep om digitaal te stelen en te plunderen. Jobs zegt dat de filmproducenten en platenmaatschappijen hun ondernemingsplannen maar moeten aanpassen aan de nieuwe technologie. Het leuke is dat Jobs als ceo van het filmbedrijf Pixar nauw samenwerkt met Disney.
Voor Charley Pride en de andere artiesten staat er heel wat op het spel. Volgens de ‘officiële’ cijfers uit Nasville heeft Pride meer dan 35 miljoen albums verkocht. Hij is daarmee na Elvis Presley de beste verkopende solo-zanger aller tijden in de VS. Zonder copyright-bescherming zou hij flink ‘geript’ worden.
Teake Zuidema, medewerker van Computable.