Met de stap terug van Sanjay Kumar, topman van softwaregigant Computer Associates, trekt weer een deel van het mistgordijn rond het bedrijf op. Het is echter nog lang niet het einde van CA’s kwellingen.
Het gerommel met de cijfers vond eind jaren negentig plaats. Kumar was in die periode de op één na belangrijkste functionaris bij het bedrijf. Hij is, zo verklaarde het bedrijf vorige week, op geen manier betrokken geweest bij de financiële misstappen. De overtredingen vonden echter wel plaats toen Kumar aan de top van het bedrijf stond. “De Raad van Commissarissen denkt daarom dat deze zet nodig is.”
Kumar is nu dus ‘chief software archtitect’, een nieuwe functie voor CA. Grofweg hetzelfde deed Microsoft voor topman Bill Gates, die in 2000 het roer overdroeg aan Steve Ballmer.
Kumars opvolger in de Raad van Bestuur van CA is Lewis Ranieri, tot zijn aantreden bij CA in 2001 een succesvolle bankier, vooral bekend voor het opstuwen van de winst uit hypotheekobligaties voor de bank Salomon.
Computer Associates wordt sinds 2000 achtervolgd door boekhoudschandalen. Er lopen drie onderzoeken, twee door de Amerikaanse autoriteiten en één door een eigen team van boekhouders.
Het bedrijf nam in 2000 verkooporders te vroeg in de boeken op, zodat de bedrijfsresultaten er beter uitkwamen. Financieel directeur Ira Zar, afgelopen herfst ontslagen, bekende deze maand voor een Amerikaanse rechtbank schuld. Hem hangt maximaal twintig jaar gevangenisstraf boven het hoofd, een periode die hij fors kan verminderen als hij meewerkt met het onderzoek. Zar verklaarde dat hij in januari 2000 overleg pleegde met twee andere belangrijke CA-topmannen over de tegenvallende resultaten van het afgelopen kwartaal. Ze besloten om nieuwe verkoopcontracten zo te boeken dat het leek dat ze het kwartaal ervoor waren behaald. Om de antedatering te verbergen, verwijderden medewerkers van CA de tijdsaanduiding op de gefaxte contracten.
Twee jaar eerder toucheerden de drie topmannen van het bedrijf een zelfs voor die tijd gigantische bonus van 1,1 miljard dollar. Het bedrijf is sindsdien dan ook achtervolgd door boze aandeelhouders.
Naar aanleiding van het eigen onderzoek ontsloeg CA afgelopen herfst een drietal medewerkers, waaronder cfo Zar. Begin vorige week werden nog eens negen medewerkers ontslagen. Op dat moment verwachtten analisten ook het vertrek van Kumar.
Keiharde zakenman
Het verleden laat Computer Associates maar niet met rust. Dat gold al in 2000 voor de oprichter van het bedrijf, Charles Wang. Net als Kumar nu, werd hij achtervolgd door hetzelfde financiële schandaal. Wang had echter een tweede brandmerk: hij torste het negatieve imago van een keiharde zakenman, iemand die het eigen bedrijf weliswaar snel wist te laten groeien, maar vooral door overname voor spotprijzen van zo’n tweehonderd veelal kwakkelende ict-bedrijven. De bedrijfstop werd ontslagen, en het geld verdiend aan de bestaande (onderhouds)contracten.
Wang en zijn sinds lang gekoesterde opvolger Kumar schiepen in het bedrijf een vechtcultuur, beschreef Business Week in 2002. “Ze veroorzaakten hoogoplopende verschillen van mening. Medewerkers die in de gratie waren, werden aangemoedigd met nieuwe ideeën te komen en ermee aan het werk te gaan.” (…) “Dieper in de organisatie was het echter geen pretje. Elk jaar werd het corps verkopers fors door elkaar geschut, waarbij soms wel 60 procent van hen nieuwe klanten onder de hoede kreeg.”
In zijn laatste jaren als topman doneerde Wang steeds meer geld aan charitatieve doelen; hij kocht een ijshockeyteam en stopte zelfs met het voor het gerecht dagen van de klanten. Zijn imago bleek echter niet meer te redden.
Bonus
Kumar heeft vanaf zijn aantreden in 2000 als hoogste baas zijn best gedaan om het aangezicht van CA te verbeteren. Om te beginnen voerde hij nieuwe bedrijfsregels in, en kwam hij met een ander systeem voor het registreren van omzet. Hij breidde de Raad van Commissarissen uit van acht naar elf, pensioneerde een aantal lang zittende leden en benoemde zeven nieuwe leden, waaronder een voormalig accountant van de Amerikaanse beurswaakhond.
Ook begon hij een klant- en partner-programma, om de verstoorde relaties met deze groepen te herstellen. In 2002 en 2003 zag hij ook van de hem toekomende bonussen af. (Een paar weken voor zijn stap opzij maakte CA bekend dat Kumar opnieuw een flinke bonus kreeg; zo’n acht miljoen dollar in de vorm van aandelen.)
Kumar bezocht de meest gedupeerde klanten en ontsloeg medewerkers die dreigden computers uit te schakelen als ze de contracten niet verlengden.
Kumar ontkende ook van deze praktijken weet te hebben. Hij ontbeet met aandeelhouders en voerde op beurzen en bijeenkomsten geduldige gesprekken met klanten, pers en medewerkers. Hij stelde, onder meer op de beurs CA World in Las Vegas in 2003, dat CA ‘aardiger, en netter was geworden’.
Toch kleefde aan hem het imago van het brute CA van Wang. Ook de onderzoeken naar de wanpraktijken uit 2000 duren maar voort; de onzekerheid over de uitkomst ervan hangt nog immer boven het bedrijf. Nog steeds kunnen CA en ook topmedewerkers voor het gerecht gedaagd worden.< BR>