‘Always change a winning team’ was een van de statements die werd gemaakt tijdens het mini-symposium ‘CI(g)O, van I- naar exit-strategie’ ter gelegenheid van het afscheid van voormalig Rijks-CIO, Maarten Hillenaar.
De woorden van voetbalclub AZ’s directeur Toon Gerbrands bleken uiterst goed gekozen, want niet alleen Hillenaar, maar ook voormalig directeur-generaal Organisatie en Bedrijfsvoering Rijk en daarmee Hillenaar’s voormalige ‘baas’, Jaap Uijlenbroek, is per 1 januari 2014 met een nieuwe uitdaging gestart. Gerbrands’ statement was met name gericht op het feit dat voor goed leiderschap het eigenlijk altijd vijf voor twaalf moet zijn. Dan blijf je alert, dan blijf je scherp. Hillenaar creëert volgens Gerbrands met zijn vertrek de ‘change’ in het winnende team.
Regina Riemersma, gemeentesecretaris van Zwolle en voorzitter programmaraad stelsel van basisregistraties, legde in haar speech de nadruk op het belang van ‘connecting’ in de plaats van ‘connectivity’. Samenwerking tussen mensen en organisaties is dat wat goed leiderschap kenmerkt.
En Jaap Uijlenbroek tenslotte, hij refereerde aan het sollicitatiegesprek dat hij vijf jaar geleden met Maarten Hillenaar mocht hebben en diens intrinsieke overtuiging om ‘het verschil te gaan maken’. De I-Strategie is dat verschil geworden, zei Uijlenbroek. Het is het voorbeeld van ‘blijvende verandering’ tot op het hoogste niveau binnen het Rijk.
En dan Maarten Hillenaar zelf. Wat heeft hem in zijn loopbaan geïnspireerd? En wat inspireert hem naar de toekomst toe? Hij haalde zes inspiratiebronnen naar voren: een film, vier boeken en een game. In vogelvlucht:
De film ‘Enemy of the state’ liet in 1998 al zien hoe je met technologie de wereld naar je hand kunt zetten en hoe belangrijk het is dat je de mogelijkheden op een verantwoorde manier inzet. De film is inmiddels realiteit geworden.
Alvin Toffler was in ‘The third wave’ de eerste die inhoud gaf aan een grote verandering die nog niemand zag aankomen: de informatiemaatschappij. Na de agrarische en de industriële golf wees hij op een nieuwe maatschappijvorm, de derde golf, met veranderingen in het leefpatroon, werk, gedrag, gezin, liefde, economie en politiek.
En dan ‘Children of chaos’ van Douglas Rushkoff, die, ver voor het losbarsten van de social media, laat zien dat kinderen anders omgaan met het verwerken van informatie dan hun ouders: uit al die kleine stukjes discontinue informatie (zappen, appen, huiswerk, muziek) maken ze hun eigen continuïteit.
Van recenter datum is het boek ‘Black out, morgen is het te laat’ van Marc Elsberg, waarin een hacker er voor zorgt dat in een heel continent de stroom uitvalt. Het realisme van dit verhaal, het gebeurde al eerder in 2003 in Italië, maakt duidelijk waar de verantwoordelijkheden van overheden en bedrijven liggen.
De bestseller ‘The circle’ van Dave Eggers tenslotte illustreert de macht en invloed van social media-bedrijven en breekt een lans voor nieuwe privacyconcepten.
Waar je bij de film Enemy of the state nog comfortabel achterover kunt leunen en toeschouwer bent, ben je in de game ‘Watch_dogs’ hoofdrolspeler geworden in een vergelijkbaar en nog veel krachtiger decor. Het is een game dat nog moet uitkomen. Watch_dogs vertelt het verhaal van een briljante hacker die met zijn smartphone inbreekt op het central operating system van de stad Chicago. Het geeft hem toegang tot het informatienetwerk van die stad, inclusief alle persoonlijke data. De stad wordt zijn wapen. De zoons van de ex-Rijks-CIO zijn inmiddels volleerde scherpschutters, autocoureurs en piloten geworden op de PlayStation 3. Met dit nieuwe spel lonkt er een heel nieuwe uitdaging (en een PlayStation 4). Het is maar dat we het weten.
En om af te sluiten met nog een credo van Toon Gerbrands: ‘Iedereen deugt, alleen waarvoor?’ Dat zullen we binnenkort wel horen van Maarten Hillenaar.
Het is zeker niet voor het eerst dat films een ‘visionair’ karakter hadden in tijd. Het begon een beetje met het hackertje en zijn telefoonmodem van War Games. Zoals de ontwikkelingen niet stil staan, zo ook een ‘sluipend gevaar’ genaamd ‘Diversiteit’.
Het ene volgt het ander op terwel dat ene feitelijk nog niet eens zijn nut heeft kunnen bewijzen, laat staan dat het is uitgenut. Dat brengt ook met zich mee dat het langzaam maar zeker onoverzichtelijk aan het worden is. Wanneer je namelijk steeds sneller met steeds kleiner wordende opvolgingen te maken krijgt, schept dat gevaarlijke precedenten.
Dat misschien in een volgende aflevering van….
Laten we hopen dat men nu eens op dat niveau over één ding eens werkelijk goed gaat nadenken. Dat IT voorspelbaar is als vehikel en dat men daarbij zich eens terdege rekenschap moet geven dat je met dat vehikel besparingen dient te bewerkstelligen….. eens ….