Voor startups of kleine bedrijfjes is het vaak te duur om voldoende specialistische ict-expertise in huis te hebben. Het vakgebied is te groot, te complex en ontwikkelingen gaan te snel. Dan lijkt de overstap naar de cloud snel gemaakt, zeker voor het onderbrengen van de ict-infrastructuur. Die wordt dan virtueel aangeboden, terwijl alle hardware eigendom is van de serviceprovider. En, belangrijker, de afnemer betaalt alleen voor het daadwerkelijke gebruik.
Toch zijn de Computable-experts het niet eens met de stelling dat IaaS vooral interessant is voor kleinere organisatie, die niet in eigen hardware willen investeren. Centric ziet zelfs een omgekeerde beweging op het gebied van infrastructuur. Manager research & development Leen Blom: ‘Juist organisaties met meer dan 150 medewerkers vragen om IaaS, mits het beheer van operating systems en dergelijke wordt meegeleverd. We vinden dat ook logisch. Ict-beheer wordt binnen deze organisaties zo groot dat het er niet even bij gedaan kan worden en dan speelt het investeringsvraagstuk mee.’ De stelling gaat volgens Blom wel op voor Software-as-a-Service. ‘Kleine organisaties zijn eerder bereid om ict in te zetten zoals het zich aandient en meer geneigd de standaard te volgen.’
Consumptiemodel
CTO Hans Timmermans van EMC gaat nog een stap verder. Volgens hem is er met byod en cloud computing een totaal ander consumptiemodel ontstaan voor eindgebruikers van informatie. En dit consumptiemodel geldt voor elke organisatie: groot, klein, commercieel, overheid of zelfs een zelfstandige. ‘De basis van dit model is dat de techniek van informatievoorziening ‘onder de motorkap’ verdwijnt. Dit kan in een eigen private cloud, in een cloud bij een service provider of in een public cloud’, legt hij uit.
Senior consultant Jacco Klomp van T-Systems is het met hem eens. ‘Voor Iaas stelt een leverancier hardware schaalbaar via de cloud beschikbaar. Dat impliceert dat technisch- en functioneel applicatiemanagement door de klant wordt uitgevoerd. De keuze voor Iaas heeft dus te maken met het sourcingsbeleid van de klant, wat wil de klant zelf blijven doen en wat wil hij vanuit de cloud betrekken.’
Cloud-diensten zijn interessant voor alle organisaties die ict willen inzetten om innovatie te versnellen, vindt Microsoft. Infrastructure-as-a-Service moet geen doel op zich zijn maar een verlengstuk van de lokale ict-infrastructuur en een onderdeel van publieke cloud-diensten, aldus product manager Windows Azure Erik Jan van Vuuren. ‘Kiezen voor IaaS moet onderdeel zijn van de IT-strategie van een bedrijf. Bij het opzetten van een nieuwe organisatie kies je er natuurlijk voor om waar mogelijk de ict volledig in de cloud te zetten, maar veel bestaande organisaties zullen dat gefaseerd moeten aanpakken. In stappen zullen applicaties steeds vaker als dienst worden afgenomen. Het is niet de vraag of IaaS aantrekkelijk is voor een kleine organisatie, maar in hoeverre een organisatie moet innoveren en ict daarbij kan helpen door de inzet van cloud-diensten, dat geldt voor SaaS, PaaS én IaaS.’
Flexibel
Het gaat dus niet om de omvang van een bedrijf, maar om de bereidheid te willen veranderen. Want IaaS is interessant voor alle organisaties die op zoek zijn naar een flexibel en schaalbaar platform. Simon van den Doel van KPN Consulting: ‘Veel grotere organisaties hebben hun infrastructuur uitbesteed. Voor deze bedrijven kan IaaS al snel een flexibeler alternatief bieden. Ook kunnen ze IaaS inzetten om de pieken in belasting van hun eigen ict-infrastructuur op te vangen.’
IaaS is volgens Van den Doel nu al succesvol binnen grotere organisaties wanneer de bestaande datacentercapaciteit niet effectief kan worden ingezet. ‘Denk hierbij aan ontwikkelomgevingen en big data- en analysetoepassingen. Hier ligt dan ook een uitdaging voor grotere organisaties om IaaS te evalueren voor hun omgeving’, zegt hij. Maar ook hij gelooft in een gefaseerde aanpak. ‘De complexiteit van de ict-omgeving van grotere organisaties en de afhankelijkheden tussen systemen zijn vaak redenen waardoor grote organisaties niet in staat zijn om in één keer over te stappen op IaaS.’ Maar de mogelijkheden om IaaS in te zetten zijn volgens hem de afgelopen tijd sterk verbeterd.
Duur
Dat IaaS altijd goedkoper is, is een misvatting vinden de experts. Bij organisaties waar de vraag naar ict-capaciteit sterk fluctueert, kan IaaS uitkomst bieden. CTO Bert Bouwhuis van Triple P legt uit: ‘Bij het huidige prijsniveau blijkt namelijk dat bij een relatief constante capaciteitsvraag IaaS duurder uitvalt dan een eigen infrastructuur. Daarnaast is hardware steeds meer een commodity geworden en concentreren de echte zorgen – en bijbehorende investeringen – zich meer en meer op de softwarelicenties. Het uit de cloud betrekken van alleen de hardware biedt dus eigenlijk niet zoveel soelaas.’
Ewout Dekkinga van Unisys vult aan: ‘IaaS is vaak niet meer dan collocatie met een strik erom, waardoor het niet per definitie goedkoper of beter hoeft te zijn.’ Zonder een goed onderbouwde TCO (total cost of ownership), inclusief de kosten van techniek en beheer, is er dus eigenlijk niet veel te zeggen over het economische voordeel, vindt Dekkinga. ‘Kopen of huren is dan meer een boekhoudkundig besluit waarbij het laatste vooral interessant wordt als de duur beperkt is.’
Maar volgens technology consultant Microsoft Patriek van Dorp van Sogeti moet de keuze voor IaaS niet alleen worden afgezet tegen de initiële investeringen in hardware die anders zouden moeten worden gedaan. ‘Wanneer bedrijven kiezen voor IaaS hoeven zij geen onderhoud meer te plegen aan de servers of het netwerk en zich niet meer bezig te houden met de behuizing van alle hardware, inclusief de koeling daarvan. Dit zijn zaken die voor slechts weinig bedrijven behoren tot de core business’, zegt hij.
Hij denkt dat de verschillende clouddienstmodellen als IaaS, PaaS en SaaS moeten worden gewogen naar de hoeveelheid werk die overblijft voor de afnemer. ‘Als we beginnen bij SaaS zien we dat de beheerkosten hiervoor vaak zeer laag zijn, maar dat de afnemer slechts keuze heeft uit de aangeboden pakketten. Dit is vergelijkbaar met standaard software-pakketten. Als de afnemer specifiekere eisen heeft voor een softwareproduct, dan zal dit speciaal voor de afnemer gemaakt moeten worden. Maatwerksoftware kan in de cloud gehost worden in PaaS of in IaaS. De beheerkosten van PaaS liggen lager dan die van IaaS, omdat het platform wordt beheerd door de dienstverlener. Bij PaaS zorgt de dienstverlener ervoor dat het operating system, runtimes en eventuele middleware feilloos draaien en garandeert dit in een service level agreement. Omdat PaaS uitgaat van een standaard platform, kan dit platform maar beperkt worden aangepast. Hierdoor is niet iedere applicatie geschikt om in PaaS te hosten. Dit is waar IaaS om de hoek komt kijken. Ik denk dat organisaties van allerlei groottes op deze manier naar de clouddienstmodellen zouden moeten kijken. De cloud biedt een unieke kans voor bedrijven, klein én groot, om geld te besparen op zaken die niet tot hun core business behoren.’
ICT Services Guide 2013
Dit artikel verscheen in de Computable ICT Services Guide 2013. Kijk hier voor de complete inhoud van deze jaargids.
In de basis gaat het hier om een vergelijk van een exploitatiegericht model met een diensten model. Wanneer de verschillende componenten naar het financiële equivalent worden vertaald valt er een goed vergelijk te maken, waarop een overwogen keuze te maken is. Dat heeft niets meer met subjectiviteit te maken, mist de deelcomponenten op de juste wijze vertaald worden naar de financiële tegenwaarde, wel is er wat kennis en ervaring voor nodig.
Infrastructuur is maar een beperkt deel (laten we zeggen 30-40 procent) van de totale ict-kosten, het meeste geld gaat op aan licenties, applicatiebeheer, functioneel beheer, noodgedwongen versie upgrades, noodzakelijke OTAP straten, fusies en overnames van fabrikanten, conversies, etc. etc.
Als je wil innoveren of een nieuw bedrijf begint kijk dan vooral naar standaard software services die uit de cloud worden geleverd. Salesforce, etc. Echt alles is online verkrijgbaar, hassle-free, vaste prijzen, etc. Je kunt zelf vrij makkelijk online cloudservices integreren.
Ik hoor geen enkel rationeel argument om voor IaaS te kiezen, sterker nog alle experts hebben argumenten om het anders te doen of ondersteunen bovenstaande stelling.