"Wat het periodiek systeem der elementen is voor de Scheikunde, is het relationele model voor databasetechnologie." Met deze uitspraak, tijdens een interview op het tweede lustrum van de gebruikersverenigingen van Open Ingres en Idms typeert Chris Date zijn fundamentele visie op databases.
hype over universele en object-relationele databases doet hem ineenkrimpen. Objecten passen keurig binnen het relationele model. Hij pleit dan ook voor een alternatieve versie van het op stapel staande SQL3.
Het relationele model beschrijft de gegevensstructuur in relationele databases. Er moet onderscheid gemaakt worden tussen model en implementatie. "Nieuwe gegevenstypen kunnen definiëren is een goede zaak. Het relationele beperkt zich echter niet tot klassieke gegevens, zoals cijfers, letters en datums. Nieuwe datatypen passen binnen het model, maar moeten op een nieuwe manier geïmplementeerd worden." Ook de gevolgen voor SQL moeten nauwkeurig en industriebreed bekeken worden. "SQL heeft het relationele model, dat in feite toegepaste logica is, nooit goed geïmplementeerd."
Met gelijkgezinden publiceert Date volgend jaarThe third manifesto: object, relations, and the future of database management. De auteurs bestempelen het relationele model als hoogste goed en bekritiseren de huidige opvattingen over databases. Ze formuleren een aangepaste relationele algebra, die eenvoudiger is dan de gebruikelijke. Verder trachten ze een aantal objectgeoriënteerde kenmerken te definiëren. Het boek moet een richtsnoer bieden aan gebruikers die objecttechnologie willen toepassen op relationele fundamenten.
Ten slotte pleit Date voor een alternatieve versie van SQL3. De nieuwe standaard, waar nu de laatste hand aan wordt gelegd, bestaat uit een boekwerk van meer dan 1500 pagina’s en is volgens Date veel te complex. "Bovendien moeten we goed nadenken of we een fenomeen als ’tabellen in tabellen’ wel toe moeten laten, omdat dat de taal SQL op zijn kop zet.