De participatie van ouderen op de arbeidsmarkt moet omhoog, aldus minister-president Wim Kok tijdens een conferentie van het Rathenau Instituut over de sociaal-economische positie van ouderen in de informatiesamenleving.
De IT-arbeidsmarkt schreeuwt om personeel. Bedrijven scholen werklozen om, werven in het buitenland en lokken professionals met allerlei extra’s. Ook de belangstelling voor ouderen groeit. Het ministerie van Economische Zaken meent dat vergrijzing één van de belangrijkste demografische trends van de komende jaren zal zijn. Door de toename van het aantal ouderen kunnen financiële problemen ontstaan. De sociale zekerheid en AOW dreigen onbetaalbaar te worden. Daarom moeten mensen langer doorwerken, aldus EZ.
Kok: "Oudere werknemers hebben zoveel te bieden en de samenleving heeft oudere werknemers tevens zo hard nodig, dat we deze verspilling van menselijk kapitaal niet mogen toestaan." De overheid kan meer doen om senioren aan werk te helpen en te houden, ondermeer door leeftijdsdiscriminatie bij werving en selectie en bij ontslagen te bestrijden. Verder pleit Kok voor een gelijkwaardige behandeling van ouderen bij arbeidsbemiddeling.
Veel mensen hebben geen zin om met pensioen te gaan. Kok vindt dat ouderen meer ruimte moeten krijgen in de pensioendatum. Hij wil hiervoor meer aandacht besteden aan ‘uittreding op maat’, via deeltijd-pensioen en flexibele werktijden.
FNV-voorzitter L. de Waal vindt dat de overheid werving van ouderen bemoeilijkt door de uitvoering van de sociale regelingen te privatiseren. M. Jaarsma, senator van de PvdA kon zich wel in deze visie vinden. "Privatisering van de sociale zekerheid roept een markt op. Deze markt selecteert ouderen eruit vanwege de angst dat ze vaker ziek zijn."
Het Rathenau Instituut ondersteunt het parlement bij de oordeelsvorming over wetenschap en technologie. Het vindt dat IT toegankelijker moet worden voor ouderen. Scholing is noodzakelijk om ouderen langer aan de slag te houden. Veel scholing is echter gericht op de technici en niet op ouderen met weinig IT-kennis. "De achterstand wordt steeds groter", concluderen onderzoekers van het instituut. Hoogleraar ouderenbeleid aan de Katholieke Universiteit Brabant R. Muffels zegt dat bedrijven niet veel doen aan scholing van werknemers die ouder dan veertig jaar zijn. "Een grote meerderheid van de werkgevers denkt niet na over een ouderenbeleid." Om de werkgevers te bewegen tot scholing van ouderen is een cultuuromslag noodzakelijk, aldus Muffels.
Voorzitter Mieke Andela-Baur van het Nederlands Platform Ouderen en Europa vindt het belangrijk dat bedrijven erkennen dat mensen na hun veertigste nog over leervermogen beschikken. Uit onderzoek van het Rathenau Instituut blijkt dat het beeld van de oudere ondermeer is gebaseerd op de vooronderstelling dat hij niet bereid is tot scholing. Verder zou de oudere vaker ziek en vastgeroest, minder productief en minder flexibel zijn. Bovendien zijn ze te duur om in te investeren. Zolang dit beeld niet verandert, blijft de bron van ouderen onaangeroerd. "De druk om gebruik te maken van ouderen is niet groot. Er is nog geen sprake van wanhoop", concludeert De Waal.
