Aanslagen op premiers in India en Groot-Brittannië, gifgas in India, de komst van de Mac, rondslingerende wachtwoorden en optimistische edp-managers. Het is 1984.
India heeft problemen met zijn Sikhs. Ze vormen een nipte meerderheid in de deelstaat Punjab, maar vrezen nochtans voor culturele en maatschappelijke overheersing door de Hindoes, die op hun beurt in het hele land een meerderheid vormen. Ze willen daarom speciale privileges. Die krijgen ze echter niet van premier Indira Ghandi – en al helemaal geen autonomie. In de loop van enige weken verzamelen zo’n duizend Sikhs zich in de Gouden Tempel, het Sikh-heiligdom in Amritson. Een soort Maagdenhuis-bezetting, maar dan heftiger. De Sikhs zijn zwaarbewapend.
Uit vrees voor ernstige onlusten aarzelt Ghandi nog even om maatregelen te nemen, maar op 6 juni zet het leger toch met vierduizend man de aanval in op de Tempel. Die duurt 36 uur; dan is de strijd gestreden. De strijd kost 260 Sikhs en 60 soldaten het leven; de Gouden Tempel heeft het ternauwernood overleefd. Vooral dat laatste is tegen het zere been: de Sikh-leiders zweren wraak voor de heiligschennis. Overal in het land verhevigen zich de onlusten tussen Sikhs en Hindoes, en gematigde en radicale Sikhs.
De Sikh-leiders houden woord: vier maanden later wordt Indira Ghandi in de tuin tussen haar huis en kantoor door haar twee Sikh-lijfwachten vermoord. Waarna in het hele land de Sikhs het weer zwaar te verduren krijgen.
Premier niet vermoord
Meer geluk heeft Margaret Thatcher. Ook zij staat natuurlijk hoog op diverse hitlists, waaronder die van de IRA. De IRA werkt niet met Sikhs, maar met bommen. Sikhs doen het beter. Terwijl de IRA toch aardig uitpakt, daar in Brighton. In het plaatselijke Grand Hotel houden de Conservatieven hun jaarlijkse congres. De IRA plaatst een bom, die het middenstuk van het hotel grondig verwoest. Er vallen een paar zwaargewonden, maar Thatcher, die een paar verdiepingen lager nog zit te werken op haar kamer, en het hele kabinet blijven ongedeerd. Nee, Maggie Thatcher is nog lang niet weg.
Bevolking vermoord
Slecht opgeleid personeel en volstrekt ontoereikende veiligheidsvoorschriften zijn er debet aan dat er uit een opslagtank van de Union Carbide fabriek in de Indiase stad Bophal in het holst van de nacht een wolk extreem giftig gas kan ontsnappen. De wolk drijft spoorslags af op de stad met zijn 700.000 inwoners. De bewoners van de aangrenzende sloppenwijken zijn het eerst aan de beurt, maar de rest volgt. De bevolking wordt in haar slaap overvallen. Honderden, misschien wel duizenden, worden niet meer wakker; evenzovele anderen ontwaken nog en zoeken, als ze merken dat ze blind worden en dreigen te stikken, in paniek – en vergeefs – hulp. Er zijn vele tienduizenden gewonden. Meer dan tien jaar later vallen er nog steeds slachtoffers.
Union Carbide wijst hautain alle verantwoordelijkheid van de hand, maar wordt natuurlijk wel voor de rechter gesleept. Een jarenlange juridische strijd ontspint zich. Uiteindelijk schikt Carbide voor een bijna symbolisch bedrag van rond de 500 miljoen dollar. Waarmee, zo zeggen tegenstanders die nog steeds actie voeren om Union Carbide te laten ontmantelen, maar weer eens is aangetoond dat een multinational in de Derde Wereld letterlijk ‘can get away with murder’.
Tien jaar na de ramp laat Carbide weer een jaarwinst van 380 miljoen dollar noteren.
Mac brengt redding
In het eerste nummer van dit jaar licht Computable een tipje op van de sluier die ‘Het best bewaarde geheim van 1983’ verhult. Na de geflopte Apple III (met teveel kinderziektes op de markt gebracht) en de technisch hoogstaande maar eigenlijk ook geflopte Lisa (veel te duur en zonder voldoende software op de markt gebracht), zal eind januari de ‘Mac’ ten doop worden gehouden. Uit ‘doorgaans welingelichte bronnen’ zijn al wat bijzonderheden doorgelekt. ‘Met een prijskaartje van ongeveer achtduizend gulden voor ogen,’ zo lezen we, ‘heeft Apple toch wel een aantrekkelijk alternatief voor IBM’s PC in petto. Vooral als men bedenkt dat DigitResearch druk doende is om een versie van Concurrent-CP op de markt te brengen voor de 68000-processor. Daarmee zou de Macintosh zich tevens voor de verwerking van IBM-PC programmatuur lenen.’ En zo geschiedde.
Wachtwoord
Het is nog maar 1984 en men begint zich al grootscheeps zorgen te maken over computerkraken. EDP-accountant drs. F. Hoek van Van Dien & Co laat in een maart-nummer waarschuwende woorden horen die sindsdien door velen in alle toonaarden zullen worden herhaald: ‘Mijn ervaring is dat in Nederland in vrijwel alle gevallen waarin met wachtwoorden wordt gewerkt, onvoldoende zorg wordt besteed aan het vernieuwen of verwijderen van wachtwoorden, en de geheimhouding. Je zou er versteld van staan als je eens wist hoeveel terminals in Nederland staan opgesteld waarop rechtsboven het beeldscherm een papiertje geplakt is met het systeemwachtwoord.’
Een roepende in de woestijn, die Hoek.
Optimisme troef
Het nummer van 27 april doet verslag van de bevindingen van het ‘Urwick/Computable gebruikersonderzoek’, dat werd uitgevoerd onder negenhonderd edp-managers. ‘Optimisme troef’ staat er boven het artikel. Een paar uitkomsten: ‘Bijna 30 procent [van de ge-enquêteerden] denkt over te gaan op het gebruik van elektronische post, terwijl 15 procent Viditel-achtige systemen wel als toekomstmogelijkheden voor het bedrijf ziet. Het in gebruik nemen van digitale huistelefooncentrales is nog niet erg in zwang, hetgeen overigens niet verwonderlijk is gezien de houding in deze van de Nederlandse PTT.’
‘De salarisverwachtingen zien er voor het personeel zelf niet zo florissant uit. Een lager percentage managers verwacht de salarissen met 5 tot 9 procent te kunnen verhogen binnen twaalf maanden en een hoger percentage dan voorheen ziet het algemene salarispeil zelfs zakken.’ Maar, zo zien we met enige geruststelling in de tabel ernaast, die groep pessimisten beslaat maar 10 procent van alle ondervraagden. Zo slecht zal het dus ook wel weer niet gaan.
