Met een jaaromzet van 47 miljard dollar en ruim 122.000 medewerkers is Hewlett-Packard een van de grootste IT-bedrijven ter wereld. Begin vorige maand besloot het bedrijf zichzelf in tweeën te hakken. Een computerconcern en een leverancier van medische apparatuur en meetapparatuur blijven over. Topman Lew Platt verklaarde dat hij opstapt als de splitsing medio 2000 is doorgevoerd. Een interview met deze opmerkelijk openhartige industrieveteraan over de ‘HP-way’, saai versus innovatief, moeizame acquisities en het verschil tussen potentieel en werkelijkheid.
HP heeft een historie van decentraal organiseren, waarbij iedereen eigen verantwoordelijkheid draagt. Een aantal jaren geleden werden alle computergerelateerde activiteiten samengetrokken onder Rick Belluzo. "Dat bleek achteraf niet zo goed te werken. We hadden managers nodig die gericht bezig waren met laserjet- en inktjet-printers, PC’s, servers, et cetera. Als je alles centraal wilt bestieren, vertraagt dat het zakendoen", blikt Platt terug.
Belluzo is al meer dan een jaar weg als HP zich realiseert dat de organisatie terug moet naar een decentrale opzet. Begin deze maand benoemde Platt vier chief executive officers (ceo’s) voor de verschillende divisies van het computerbedrijf. Naast de organisatorische veranderingen is het bedrijf bezig aan een cultuuromslag. Platt orchestreert hoogstpersoonlijk de eerste fase van de reorganisatie en vooral ook zijn opvolging.
Behoud van identiteit
Het betrouwbare, maar saaie bedrijf wil HP niet langer zijn, wél wil het als snel en innovatief te boek staan. Het bedrijf wil verbeteren, zonder zijn identiteit te verliezen.
"We gooien de oude ‘HP-way’ niet weg", stelt Platt. Die aanpak is ontwikkeld door de oprichters Bill Hewlett en David Packard en kan gevisualiseerd worden aan de hand van drie concentrische cirkels. In de binnenste cirkel bevinden zich volgens Platt de vijf kernwaarden van zakendoen, waarvan respect voor het individu en compromisloze integriteit de belangrijkste zijn. "Die waarden vormen nog steeds de basis van de ‘HP-way’ en zullen dat ook blijven, ze zijn er namelijk het hart van."
In de cirkel daaromheen bevinden zich de doelstellingen van het bedrijf. De huidige reorganisatie is een typisch moment; de doelstellingen veranderen. Gewoonlijk gebeurt dit elke acht tot tien jaar. "In de buitenste cirkel," zo omschrijft de scheidende topman, "vinden we de methoden en technieken van het zakendoen."
"Die dingen moeten naar mijn mening sneller veranderen. Bedrijven hebben de neiging vast te houden aan verouderde bedrijfspraktijken of manieren van zakendoen. Als ik praat over het veranderen van de HP-aanpak, om een agressiever, beweeglijker en sneller bedrijf te worden, dan heb ik het over het aanpassen van die buitenste laag, dan heb ik niet de kernwaarden van de onderneming op het oog."
Een van de belangrijkste culturele praktijken en tevens heilige huisjes binnen HP die Platt veranderd wil zien is het streven naar consensus. "De hele tendens binnen HP om altijd maar consensus te bereiken moet verdwijnen. Je kunt tegenwoordig niet meer voor elke beslissing wachten totdat iedereen het ermee eens is. Soms moeten er gewoon beslissingen genomen worden om vooruit te komen. Dat is één van de voorbeelden hoe ik denk dat HP een sneller bedrijf kan worden."
Strategie, richting en imago
Platt sluit overigens niet uit als bestuursvoorzitter aan te blijven. Na zijn vertrek als ceo kan de reorganisatie doorgaan: "Als mijn opvolger iets wil veranderen is daar ruimte voor. Gezien de huidige staat van de markt en de organisatie zijn wij al begonnen met het stroomlijnen van de organisatie. Het zou onverstandig zijn daar drie of vier maanden mee te wachten totdat de nieuwe ceo er is. Wil hij zaken veranderen, prima! Ondertussen bouwen wij verder aan onze marktpositie."
Zijn opvolger moet iemand zijn met ervaring in de IT-branche. Iemand van ‘buiten’ die de zaak vooral financieel herstructureert, zoals Lou Gerstner bij IBM heeft gedaan, is niet wat Platt voor ogen heeft. "HP’s situatie wijkt volledig af van die van IBM. Gerstner heeft bij IBM de eerste twee tot drie jaar nieuwe kosten- en waarderingsstructuren opgezet, hij genereerde kasstromen, kocht aandelen terug, allemaal financieel technische herstructureringen, geen strategische herbezinning. Daar houdt hij zich pas sinds kort mee bezig. HP heeft geen nieuwe financiële structuur nodig, die is gezond. Het gaat ons om zaken als strategie, richting en imago." Een pittig profiel voor één van de grootste IT-bedrijven ter wereld. Zeker nu de ceo-positie van concurrent Compaq ook vacant is.
Speculaties over opvolging
De vier onlangs aangestelde divisie-ceo’s moeten ondertussen elke bedrijfsactiviteit van HP een eigen gezicht te geven. "Ze runnen allemaal een bedrijf van zo’n 10 miljard dollar! Mijn opvolger moet dat allemaal op elkaar zien af te stemmen. Zodat een grote klant, die naast printers, PC’s en servers koopt, tegen één gezicht aankijkt. De nieuwe ceo moet kunnen uitleggen wat voor soort bedrijf HP nu eigenlijk is." Met de divisie-ceo’s wordt de nieuwe topfunctie niet uitgehold, meent Platt: "Geloof me, er is genoeg te doen. Mensen die dat niet geloven, zijn nog nooit ceo geweest."
Over kandidaten is nog niets bekend. Ann Livermore, de divisie-ceo van HP’s ‘Enterprise Computing Solutions’, wordt in de wandelgangen getipt als Platt’s opvolgster. Maar vooral de naam van voormalig HP-er Rick Belluzo, momenteel topman van Silicon Graphics, doet de ronde. Maar ook Roel Pieper, die niet helemaal tevreden is met Philips’ tweede viool, schijnt interesse te hebben in de topfunctie. Hoe openhartig Platt ook is, over namen en rugnummers laat hij niets kwijt. "We zijn net begonnen met het voeren van gesprekken."
De splitsing van HP komt op een moment dat er op de markt een consolidatie is waar te nemen. "Er is in de hardware-industrie inderdaad een trend naar consolidatie, maar dat is consistent met de splitsing van HP. De twee delen zijn totaal verschillend. Meetapparatuur heeft niets meer te maken met computers, die andere financiële modellen en een andere klantenkring hebben. Bovendien is meetapparatuur gebaseerd op andere technologieën en distributiekanalen. Onafhankelijk kunnen de twee delen beter presteren en op hun beurt een rol spelen in de consolidatie in de markt."
Platt noemt kostenbeheersing een cruciale factor in een consoliderende IT-markt. "Als je kostenstructuur niet in orde is krijg je het heel moeilijk. Alleen dat de prijzen continu blijven dalen, is zeker. De kosten moeten daarom continu gedrukt worden om concurrerend te blijven. Een bedrijf als Olivetti, maar ook de Japanse PC-fabrikanten, hebben daar momenteel problemen mee. Telkens als zo’n bedrijf in de problemen komt, overweeg je een acquisitie. Je denkt er altijd aan. Moeten we niet meedoen?"
Moeilijke acquisities
Het deert Platt niet dat critici HP verwijten grote en belangrijke overnamemogelijkheden aan zich voorbij te laten gaan: "We hebben ze niet gemist maar bewust laten schieten. Tot dusver blijken grote acquisities niet te werken. Dat blijkt weer uit de problemen die Compaq heeft met de integratie van Digital. Dat ziet er vooralsnog niet erg succesvol uit."
Om deze uitspraken in een juist perspectief te plaatsen; het interview werd gehouden voordat Eckhard Pfeiffer afgelopen weekend opstapte als ceo van Compaq.
"Grote acquisities zijn gewoonweg zeer moeilijk", vervolgt Platt. "De slaagkans is volgens investment bankers slechts 25 procent." HP is beter af is met een structurele en stabiele groei. Die overigens wel gepaard gaat met veel acquisities en samenwerkingsverbanden van kleinere omvang. Ook kleine overnames hoeven niet altijd succesvol te zijn, zoals HP’s acquisitie van Verifone (leverancier van betaalsoftware) in september 1997 bewijst: "We zouden beter af zijn als we Verifone niet hadden gekocht. Misschien hebben we er over een jaar of twee nog iets aan, maar tot op heden is het geen succes. De overnamekosten hebben vorig jaar alleen maar op onze resultaten gedrukt. We hebben geen goed werk geleverd met de integratie. De oorspronkelijke strategische noodzaak is nog aanwezig, maar we moeten het allemaal nog werkend krijgen. Het representeert nog potentieel, geen werkelijkheid."
Afscheid van een ‘gentleman’
Dat zijn echter zorgen die op de schouders van zijn opvolger rusten. Met het vertrek van Lew Platt gaat een ‘gentleman’ onder de ‘captains of industry’ verloren.
Zijn opvolger moet een ware duizendpoot zijn, een combinatie van Platt’s statige voorkomen, dat HP’s betrouwbaarheid uitstraalt, en van de frisheid van een jonge IT-ondernemer – om innovativiteit en snelheid te suggereren.
Roy op het Veld, redacteur
