Investeringen in ICT-beheer bedragen slechts een fractie van de tijd, kosten en moeite die worden besteed aan ICT-implementaties. Maar organisaties komen meer en meer tot het inzicht dat het draaiend houden van systemen net zo belangrijk is. Een aantal bedrijven sloeg daarom de handen ineen en ontwikkelde met subsidie van de Europese Gemeenschap een concept voor een prognostische benadering van ICT-beheer. Een toelichting van Marc Konings.
Met de volledige automatisering van processen, het steeds virtueler worden van bedrijven en de verregaande verstrengeling van keten- en businessintegratie heeft de term ‘bedrijfskritische systemen’ een nieuwe lading gekregen. Het is een betiteling die nog niet zo lang geleden al in de mond werd genomen voor bijvoorbeeld een intern financieel systeem of de semi-geautomatiseerde orderverwerking. In werkelijkheid kon de productie of dienstverlening nog wel enige tijd worden voortgezet als deze systemen niet naar behoren functioneerden. E-handelorganisaties, waarvoor Internet het eerste of zelfs enige contactpunt met klanten vormt, kunnen zich daarentegen nog geen uur down-time veroorloven. De klanten die in die tijd tevergeefs hun site proberen te bezoeken, komen nooit meer terug. Producerende bedrijven kennen een vergelijkbare afhankelijkheid ten opzichte van hun erp-systemen.
Interne knowhow onmisbaar
Het beheer van de steeds complexere ICT-infrastructuren van organisaties is dan ook uitgegroeid tot een factor van levensbelang. Uitbesteden leek enige tijd het antwoord. Bedrijven hoefden zo zelf minder of helemaal niet te investeren in personeel, faciliteiten en de tijds- en arbeidsintensieve kennisopbouw betreffende systemen. Maar mettertijd bleek een zekere mate van interne knowhow en zelfredzaamheid onmisbaar te zijn. De beheertools waarvan er in het afgelopen decennium vele op de markt zijn verschenen, speelden in op die behoefte. Ook die tools hebben echter nog geen eind kunnen maken aan de redundantie en back-upsystemen die bedrijven inzetten om hun systemen te allen tijde in de lucht te houden. Hoewel de tools uitgebreide functionaliteit bieden op het gebied van monitoring en signalering, blijft de aard van hun functioneren in wezen reactief. Weliswaar wordt de beheerorganisatie eerder en beter geïnformeerd over de beschikbaarheid, responstijden en calamiteiten, maar de taak van het oplossen van problemen wordt in het gros van de gevallen niet overgenomen door de beheertools. En van het voorspellen van mogelijke problemen is slechts zeer beperkt sprake. ‘Better safe than sorry’ lijkt daarom het devies te blijven, met als gevolg torenhoge investeringen in een overdaad aan vangnetten.
Prognostisch beheerconcept
Met het oog op deze problematiek vormden Inter Access, Perot Systems Nederland BV en IBM in 1998 een consortium dat zich volledige richtte op de ontwikkeling van een beheerconcept dat daadwerkelijk pro-actief of zelfs prognostisch kon worden genoemd. Elk van de drie organisaties bracht binnen het consortium specifieke kennis en kunde in: Inter Access nam de ervaring mee op het gebied van beheer en beveiliging van complexe SAP-systemen, Perot Systems Nederland BV verzorgde de technologische component en IBM’s inbreng kwam voort uit haar bedrijfsonderdeel Tivoli, de organisatie achter het gelijknamige IT-managementtool. Een verzoek aan de Europese Unie om in aanmerking te komen voor het ICT-subsidiëringsprogramma Esprit werd gehonoreerd. Jaarlijks worden in Europa kapitalen geïnvesteerd in het beheer van ICT-infrastructuren. Een relatieve besparing op die kosten van enkele procenten zou al leiden tot een absolute kostenvermindering van miljarden euro’s, zo redeneerde de commissie die verantwoordelijk is voor het toekennen van de Esprit-subsidies. Reden genoeg dus om onderzoek en ontwikkeling op beheergebied te stimuleren.
Patroonherkenning
De doelstelling die het consortium zichzelf oplegde was het ontwikkelen van een omgeving voor ‘intelligent networked application & system management’ (inasm): een zelflerend, pro-actief en correctief beheerconcept op basis van patroonherkenning en datamining-technologie. Een belangrijk uitgangspunt daarbij was dat een dergelijk concept ook de mogelijkheid zou moeten bieden om diepgaande wat-als-analyses uit te voeren om zo voorafgaande aan onder meer complexe implementatie- en upgradetrajecten beheerorganisaties uitvoerig te informeren over de mogelijke gevolgen op het gebied van beschikbaarheid, capaciteit en responstijden van systemen. Een concreet voorbeeld van een dergelijk traject is bijvoorbeeld de migratie naar Windows 2000 binnen grote tot zeer grote organisaties. Maar ook prognoses over de gevolgen van pieken in de belasting van systemen zouden tot de mogelijkheden moeten behoren. Wat zijn bijvoorbeeld de consequenties voor het functioneren van de infrastructuur van een Internet service provider als de site van een van haar klanten morgen duidend keer zoveel hits genereert als vandaag?
Automatisering van respons
Inasm is geen concept ter vervanging van bestaande beheer-tools zoals BMC Patrol, HP Open View of Tivoli; het maakt juist gebruik van de data die door deze tools wordt gegenereerd. In concreto wordt een kennisdatabase aan de infrastructuur en de toegepaste beheertools gekoppeld. Deze database is op voorhand al gevuld met alle beschikbare informatie over de onderliggende systemen. Daarnaast bestaat er een continue aanvoer van nieuwe informatie, gebaseerd op de door de beheertools gesignaleerde activiteiten en gebeurtenissen binnen de infrastructuur. Door te ‘leren’ van herhalende gebeurtenissen en de daarop genomen acties, genereert de kennisdatabase scripts waarmee in de toekomst respons op systeemgebeurtenissen automatisch kan worden aangestuurd. Deze constante leercyclus heeft tot gevolg dat de bemoeienis van systeembeheerders wordt teruggebracht tot een eenmalig optreden bij een specifieke gebeurtenis. Heeft de correctieve handeling eenmaal plaatsgevonden, dan wordt deze opgeslagen in de kennisdatabase als geautomatiseerde oplossing voor de volgende keer dat het specifieke probleem zich voordoet. Bijkomend voordeel is dat op deze manier kennis wordt gegenereerd die ook kan worden ingeladen in kennisdatabases die aan andere, vergelijkbare systemen worden gekoppeld.
Pilot
Inmiddels is de ontwikkeling van Inasm in het stadium dat zij wordt toegepast binnen de ICT-infrastructuur van de vliegtuigindustrie, de telecom-branche en de ICT-industrie zelf. De keuze voor dergelijke grootschalige organisaties komt voort uit het feit dat het zelflerende concept in de huidige fase het meest tot zijn recht komt bij ICT-infrastructuren die dagelijks veel data genereren. De participanten in het onderzoek- en ontwikkelingsprogramma verwachten dat in de toekomst de oplossing kan worden gedownsized naar een systeemtoepassing die ook in de bovenlaag van het midden- en kleinbedrijf kan worden ingezet. Ook wordt momenteel gewerkt aan versies van het systeem die pakketonafhankelijk zijn ten opzichte van de verschillende beheertools.
Marc Konings,
directeur businessunit Business Solutions, Inter Access
