Het lukt kopieer- en printgigant Xerox maar niet om uit het dal te klimmen. De teruggekeerde Paul Allaire kan het tij ook niet keren. De 62-jarige ex-bewindsman trad afgelopen mei opnieuw aan als ceo. Het ‘Steve Jobs’-effect is tot nog toe echter uitgebleven.
Xerox heeft zware weken achter de rug. Het kondigde voor het derde kwartaal van 2000 een winstwaarschuwing aan (de vijfde in een jaar tijd), zag de aandelenkoers opnieuw fors kelderen en sprak geruchten tegen over een ophanden zijnde faillissement omdat het geen geldleningen meer zou kunnen krijgen. Het concern treft nieuwe reorganisatiemaatregelen, waaronder verdere kostenbesparingen, verkoop van onderdelen en een vermindering van de schuldenlast, om te proberen in 2001 weer winstgevend te worden. Bij de bekendmaking van de definitieve cijfers deze week, die bij het ter perse gaan van dit nummer nog niet waren gepubliceerd, zullen de plannen verder worden toegelicht.
Parc
Intussen zwellen de geruchten aan dat Xerox het vermaarde Palo Alto Research Center (oftewel Parc) geheel of gedeeltelijk wil verkopen. Dat zou een geweldig gezichtsverlies betekenen, daar Parc aan de wieg stond van diverse belangrijke technologische uitvindingen, zoals Ethernet, de muis en icoon-gebaseerde grafische interface. Had Xerox een manier weten te vinden om dit soort innovaties commercieel uit te baten, dan was de huidige malheur wellicht niet de realiteit geweest.
Voorts zou de kopieergigant in gesprek zijn met GE Capital om de verkoop te bespreken van de financieringsactiviteiten van Xerox. GE Capital is de financiële tak van het conglomeraat General Electric.
Zwaar teleurstellend
De nieuwe winstwaarschuwing is vooral het gevolg van tegenvallende resultaten in Noord-Amerika en Europa in de maand september. De verwachte verbetering in de verkoop van zware kopieer- en printmachines bleef uit. "Deze cijfers zijn zwaar teleurstellend en absoluut onacceptabel", riepen Paul Allaire, chairman en chief executive officer, en Anne Mulcahy, president en chief operating officer, in koor in een persverklaring.
Het eerste kwartaal van 2000 liet reeds een fors verlies zien van 243 miljoen dollar, met name veroorzaakt door een ingrijpende sanering en kosten die gerelateerd zijn aan de overname van Tektronix. Hoewel het concern in het tweede kwartaal van 2000 weer winst boekte, lag die beduidend lager dan een jaar daarvoor.
Lastig parket
Xerox – een van de beeldbepalende ondernemingen van de Amerikaanse technologische industrie (het werkwoord ’to xerox’ staat in de VS voor kopiëren) – bevindt zich in een lastig parket. Het bedrijf moet zijn aandacht verleggen van het traditionele, gecentraliseerde kopiëren naar het gedistribueerde netwerkprinten in de kantooromgeving. Documenten worden tegenwoordig haast niet meer gekopieerd op een centraal opgesteld kopieerapparaat en dan onder medewerkers verspreid. Nee, medewerkers ontvangen een e-mail en bepalen vervolgens zelf of ze er een printje van maken. Deze omslag gaat bij Xerox niet snel genoeg, waarbij het concern ook nog de strijd is aangegaan met nieuwe, geduchte tegenstanders als Hewlett-Packard en Lexmark.
In de laatste anderhalfjaar kreeg de omzet ook nog eens klappen door de negatieve effecten van het millenniumprobleem, de recessie in Brazilië, een grote fraudezaak in Mexico en de zwakke euro. Bovendien lanceerde de concurrentie allerlei nieuwe digitale kopieerapparaten en supersnelle printers. Volgens zakenblad The Economist zag de directie van Xerox de versnelling in de digitale revolutie in de kopieer-en printmarkt wel aankomen, maar faalde het in het adequaat reageren hierop. De organisatie – verwend geraakt door de vele successen – was niet scherp genoeg meer. Het kwam te laat op de markt met de nieuwe serie kleur- en inktjetprinters en de zogenaamde geïntegreerde digitale documentcenters, die zowel kunnen printen als kopiëren. Het veel geroemde Xerox Parc-laboratorium blijkt moeite te hebben uitgedachte, innoverende technieken om te zetten in praktisch haalbare toepassingen.
Daarbij verkwanselde Rick Thoman – de in april 1999 van IBM overgekomen nieuwe topman van Xerox – de erfenis van Paul Allaire, die het kopieerbedrijf in de jaren negentig op het digitale pad zette. ‘Thoman the showman’ zette het mes zo hevig in de organisatie dat de dienstverlening achteruit holde, facturen niet werden geïnd en goede verkopers zelf hun biezen pakte, aldus The Economist. Thoman mocht met een vette oprotpremie na 13 maanden weer vertrekken, maar de teruggekeerde Alliare heeft het lek ook nog niet boven water. In juli verklaarde hij nog dat er geen verrassingen meer zouden komen.
Laag groeitempo
Een van de oplossingen waarin de kopieerreus een uitweg ziet, is document outsourcing. Daarbij adviseert Xerox klanten over workflowmanagement, en kan het de gehele documentenstroom van een organisatie in beheer nemen. Het bedrijf is al vanaf 1997 bezig met het opzetten van deze dienstverlening, waarin het als dozenschuiver nauwelijks ervaring had. Hoewel deze strategische activiteit in 2000 wel groeiende is, blijkt ook hier dat het groeitempo in vergelijking met voorgaande jaren lager ligt.
