Microsoft ziet af van een hoorzitting voor de EC om zich te verdedigen in het antitrust-onderzoek van de Europese overheid. Het wil deze kwestie zo snel mogelijk schikken, analoog aan de langlopende rechtszaak van het Amerikaanse ministerie van Justitie en de reeks privé-aanklachten in de VS tegen het concern.
In de antitrustzaken van privé-personen die teveel betaald hebben voor Windows stelde Microsoft eind vorige maand een schikking voor. Het voorstel omvat schenking van ruim één miljard dollar aan it-middelen voor ‘arme’ scholen in de VS.
Hierop volgde een storm van kritiek. Voorzitter Edward Black van de Amerikaanse brancheorganisatie Computer and Communications Industry Association (Ccia) stelt dat de schikking schadelijk is voor de technologiemarkt. Bovendien zouden de kosten in het niet vallen bij de financiële reserves van het concern en dus nauwelijks een straf vormen. Dit schrijft Black in een officieel bezwaarschrift aan districtsrechter Frederick Motz.
Beloning
Apple-topman Steve Jobs interpreteert de schikking als een beloning voor de ‘gestrafte’. Hij zegt ‘verbijsterd’ te zijn dat "de schikking voor het overtreden van de wet neerkomt op het toestaan en zelfs aanmoedigen van het op oneigenlijke wijze oprukken in de onderwijsmarkt – één van de weinige markten waar het geen monopoliepositie inneemt.
Analisten zijn verbaasd over de felheid van deze kritiek. Sinds Microsofts investering van 150 miljoen dollar in Apple in 1997 is de vijandigheid tussen de twee bedrijven sterk afgenomen. Rob Enderle van onderzoeksbureau Giga Information Group verklaart Jobs’ felle reactie uit het feit dat Apple het meest te verliezen heeft bij dit schikkingsvoorstel.
Ongeveer de helft van alle computers in de onderwijswereld zijn Mac’s. Apple is op pc-producent Dell na de grootste leverancier in die markt. Onderzoeksbureau Gartner trekt dezelfde conclusie als Giga: het voorstel is een overwinning voor Microsoft en de ontvangende scholen, maar niet voor Apple.
Districtsrechter Frederick Motz hield vorige week een hoorzitting over het aanbod. Daarbij verdedigden juristen van Microsoft het als een eerlijke en rechtvaardige oplossing, terwijl critici het afschilderden als marktverovering voor relatief weinig geld met als bonus gunstige positieve publiciteit. Motz zegt nog geen idee te hebben wat zijn standpunt is; zijn oordeel velt hij naar verwachting vóór de jaarwisseling.
Europa
In Europa loopt nog het antitrust-onderzoek van de Europese Commissie tegen Microsoft. Het concern heeft geen aanspraak gemaakt op het recht zich te verdedigen in een hoorzitting. In de planning van de EC stonden twee dagen ingedeeld voor de bijeenkomst, die nog net voor kerstmis had moeten plaatsvinden. Microsoft is uit op een schikking voordat het onderzoek overgaat in een rechtszaak.
De Europese antitrust-aandacht volgde op een officiële klacht van Sun. Die serverleverancier klaagde in 1999 al dat de Windows-producent de serveruitvoering van zijn besturingssysteem te hecht koppelde aan de marktdominante desktopuitvoering. Microsoft heeft dit altijd ontkend en stelt dat Sun klaagt uit concurrentie-overwegingen.
Daarnaast kijkt de EC ook naar de mogelijk illegale koppeling en dus meelevering van multimedia-applicatie Media Player aan besturingssysteem Windows. Dit zou andere leveranciers van multimediasoftware, zoals Real Networks, buitenspel zetten. Microsoft heeft een dergelijke strategie al eerder met succes gebruikt in de browseroorlog tegen Netscape.
Een schikking in Europa voor het tot een rechtszaak komt is niet onmogelijk. De concessies die Microsoft toezegt in de Amerikaanse antitrust-zaak van het ministerie van Justitie en achttien staten kunnen namelijk ook betrekking hebben op de Europese kwesties.
Microsoft belooft onder andere meer toegang tot de api’s (application program interfaces) van Windows. Hierdoor kunnen andere softwareleveranciers, waaronder Sun en Real Networks, hun producten beter laten samenwerken met dat pc-besturingssysteem.
Streng
Toch hebben de tegenstanders hooggespannen verwachtingen van de Europese zaak. Mededingingscommissaris Mario Monti heeft zich meermaals een strenge reguleerder getoond die niet terugdeinst voor een hardere opstelling dan zijn Amerikaanse tegenhangers, ook niet wanneer het Amerikaanse bedrijven betreft, zoals reeds bleek in juli dit jaar bij de voorgenomen en door de EU afgekeurde fusie van General Electric en Honeywell.
"De EU staat nu in de schijwerpers", aldus president Ken Wasch van de branchevereniging Software & Information Industry Association. "Het is waarschijnlijker dat het aan banden leggen van Microsofts monopoliepraktijken gebeurt in Europa dan in de VS."
Het enthousiasme van de tegenstanders kan mede Microsofts beslissing af te zien van de EC-hoorzitting veroorzaakt hebben. Die bijeenkomst zou namelijk ook open staan voor critici. Bovendien heeft Microsoft zijn standpunt reeds uitgebreid schriftelijk ingediend. Bovendien zouden er pijnlijke vragen van de EC-onderzoekscommissie ter tafel kunnen komen. Bijvoorbeeld over de misleidende actie die in oktober aan het licht kwam door uitgelekte EU-documenten.
Microsoft heeft de commissie vierendertig brieven overhandigd, ogenschijnlijk van klanten die zijn zakenpraktijken verdedigen. De brieven zouden echter zijn losgepeuterd zonder vermelding van het doel of door het concern zelf zijn geschreven. De EC heeft felle kritiek op deze actie.
Het in de VS reeds tot monopolist bevonden bedrijf heeft dan ook veel te winnen bij een schikking. Het wil allereerst zijn blazoen op alle fronten van smetten ontdoen. Daarnaast hoopt het een strenge Europese behandeling, mogelijk strenger dan wat in de VS als maximum was te verwachten, te voorkomen.
