De voortdurende concentratiegolf in de chipindustrie zorgt voor verrassing. Zo kaapte de Amerikaanse chipproducent Micron de chipactiviteiten van Toshiba weg voor de neus van zijn Duitse concurrent Infineon. Dit gebeurde op de valreep van 2001. Micron praat nu verder met het noodlijdende Zuid-Koreaanse Hynix.
De onderhandelingen tussen deze twee chipfabrikanten zouden zo goed als rond zijn. Dit laten woordvoerders van beide bedrijven weten. Een gezamenlijk persbericht meldt dat de twee een mogelijke strategische alliantie bespreken.
Micron heeft al geruime tijd terug laten weten actief op zoek te zijn naar alliantie- of fusiekandidaten. Een woordvoerder zei onlangs in een reactie op berichten over het bezoek van president Steve Appleton aan Hynix-thuisland Zuid-Korea: "Wij praten met iedereen, behalve met Samsung." De gesprekken met Hynix verlopen voorspoedig; de twee bedrijven verwachten deze maand nog tot overeenstemming te komen.
Slechts intentie
Ironisch genoeg waren de overnamegesprekken tussen Infineon en Toshiba ook in het laatste stadium aanbeland. Er was zelfs midden vorige maand een intentieverklaring getekend. Deze moest alleen nog de goedkeuring verkrijgen van de wederzijdse directieraden.
Zelfs het struikelblok van de lucratieve productie van flash-geheugen, met name in gebruik in consumentenelektronica, was te overkomen. Infineon wilde de flash-activiteiten namelijk in eigen handen houden, terwijl Toshiba dat juist in de koop wou betrekken. Een gespleten constructie met een dochteronderneming voor de dram-productie en één voor de flash-fabricage moest uitkomst bieden. Hierbij zouden de eigendomsverhoudingen in de dochters op respectievelijk 80 en 20 procent voor Infineon liggen.
Infineon-topman Ulrich Schumacher hoopte de overeenkomst nog voor het einde van het jaar rond te krijgen. Krap voor die deadline bedacht Toshiba zich ineens en verliet het de onderhandelingstafel. Infineon laat weten dat het uiteindelijk met Toshiba is overeengekomen dat de besproken opties niet vatbaar zijn voor beide bedrijven. Dus geen overeenkomst.
Laten schieten
Toshiba laat de productie van geheugenchips nu helemaal schieten. Het Japanse concern verkoopt zijn Amerikaanse geheugendochter Dominion en de bijbehorende productiefaciliteit aan Micron en sluit of verbouwt zijn Japanse fabrieken. De fabricage van meer gespecialiseerde halfgeleiders, zoals processoren, blijft wel gewoon in stand.
Toshiba boekte flinke verliezen op zijn chipproductie, met name door de malaise in de geheugenmarkt. Dit heeft Toshiba in de financiële min gebracht: in de eerste zes maanden (april tot september) van het huidige fiscale jaar leed het een verlies van 965 miljoen dollar. President Tadashi Okamoto omschrijft de huidige situatie als: "de ernstigste sinds de oprichting van ons bedrijf". Dat was 126 jaar geleden.
De prijzen voor geheugenchips zijn de laatste maanden met 90 procent gedaald. Onderzoeksbureau Gartner schat dat de wereldwijde omzet uit halfgeleiders over 2001 uitkomt op slechts 8,5 miljard dollar. Dat is nog niet eenvijfde van de omzet die in piekjaar 1995 werd geboekt. Gartner voorspelt een verdere omzetteruggang in 2002.
Snel afstoten
Het afstoten van de geheugenchip-activiteiten genoot dan ook prioriteit voor Toshiba. Naar schatting scheelt dit de helft van de vaste kosten voor de chipactiviteiten. De voorkeur voor Micron komt mogelijk voort uit het feit dat die geen gezamenlijk dochter nastreefde, zoals Infineon, maar de geheugentak in z’n geheel wil opslokken.
Of wellicht dat de Amerikaan meer bood dan het Duitse Infineon. De exacte voorwaarden van de overeenkomst met Micron zijn namelijk niet bekend. Toshiba heeft al wel aangekondigd een eenmalige kostenpost van 304 miljoen dollar af te schrijven voor de herstructurering naar aanleiding van de verkoop.
Infineon lijkt nu alleen te staan. De voormalige Siemens-dochter zegt nog altijd open te staan voor samenwerkingen of fusies met andere chipproducenten zolang dit maar niet de financiële reserves aantast.
Dit kan echter een fors struikelblok zijn, aangezien de aandelen van de meeste geheugenproducenten sterk in waarde zijn gedaald. Hierdoor is een wederzijdse aandelenruil nauwelijks aantrekkelijk. Zo heeft het Zuid-Koreaanse Hynix al duidelijk laten weten uit te zijn op een financiële injectie bij de vorming van een alliantie.
Anderzijds is die eis van Hynix weer onder druk komen te staan door de overeenkomst tussen Toshiba en Micron. Laatstgenoemde producent was al wel in onderhandeling met Hynix, maar zit nu in een betere positie dan voorheen.
Aandelen-opleving
Ondertussen doen geruchten de ronde dat Philips zijn zinnen heeft gezet op Infineon. Het Nederlandse elektronicaconcern ontkent dit. Woordvoerder Ben Geerts noemt het ronduit nonsens. Analisten twijfelen ook aan de juistheid van deze berichten. Zij menen dat het onwaarschijnlijk is dat Philips zich wil wagen aan een relatief risicovolle activiteit als de dram-productie van Infineon.
Toch beleefden de aandelenkoersen van beide bedrijven een lichte stijging vorige week. Hetzelfde geldt voor Hynix die voor de derde achtereenvolgende keer zijn prijzen flink heeft verhoogd. Over de hele linie gloort er ook hoop door cijfers van branche-organisatie SIA (Semiconductor Industry Association) waaruit blijkt dat de chipverkoop lichtjes aantrekt.
Dergelijke oplevingen, zowel van koersen als van de verkoop, zijn echter al eerder aan de orde geweest. De geheugensector zit immers al geruime tijd in een dip en elk lichtpuntje kan het einde van de tunnel betekenen. Leveranciers en aandeelhouders willen dan graag aan boord van de sneltrein zitten.
