De Enterprise Service Bus

De term Enterprise Service Bus (ESB) bestaat al enige tijd, maar begint nu pas bij het grote publiek door te breken. Door de groeiende interesse voor webservices en service oriented architectures (soa) begint de markt de ESB te ontdekken en de waarde er van in te zien.

Er bestaat nog geen algemeen geaccepteerde definitie van ESB. Wel is iedereen het eens over de te bieden functionaliteit. Een ESB is pas een ESB als er de volgende eigenschappen op staan: gebaseerd op webservice-gerelateerde standaarden, document- ofwel XML-georiënteerd, content-based routing en filtering, uitgebreide transformatiemogelijkheden, messaging faciliteiten, gedistribueerd beheer en verwerking.
Dat de term populairder wordt, heeft waarschijnlijk veel te maken met dat we steeds meer producten op de markt krijgen die dit predikaat mogen dragen, zoals die van Fiorano, Sonic en Spiritsoft.
Veel van de opgenoemde functionaliteiten vinden we ook terug in meer klassieke eai-tools (enterprise application integration), zoals die van See Beyond, Tibco en Vitria. Eigenlijk is de verzameling ESB-tools een deelverzameling van de eai-tools.
Deze relatie tussen eai en ESB doet erg veel denken aan de pre-relationele en relationele databaseservers. Begin tachtiger jaren kwamen de eerste relationele databaseservers op de markt, zoals DB2, Informix en Oracle. Voor die tijd moesten we het doen met producten als Idms, IMS en Total. De nieuwe generatie databaseservers ondersteunden de internationale standaard SQL, terwijl de oude garde juist proprietary talen ondersteunden.
Oud en nieuw, het waren allemaal databaseservers. Ze waren op een bepaalde manier vergelijkbaar in functionaliteit. Maar er waren een paar cruciale verschillen, zoals de ondersteuning van standaarden en ook de gebruikswijze. En dat leidde toen tot vele discussies. Wanneer is iets wel en wanneer niet relationeel? Hoe relationeel dient een product te zijn? Hoe belangrijk is eigenlijk het ondersteunen van standaarden? Wat zijn de praktische voordelen van relationeel? Wordt relationeel ooit volwassen genoeg voor zware applicaties? We weten allemaal wie er uiteindelijk gewonnen heeft: de nieuwe generatie.
We zullen er niet aan ontkomen, we zullen vergelijkbare discussies over ESB moeten aanhoren. Wanneer is iets een ESB en wanneer is een product een klassiek eai-tool? Welke functionaliteit dient een ESB te ondersteunen? Is een nieuwe ESB wel krachtig genoeg voor zware applicaties? Leveranciers van eai-tools die moeite hebben een omschakeling te maken naar ESB zullen lang blijven bestrijden dat een ESB iets nieuws is. Ze zullen blijven aangeven dat hun product net zo goed is.
Omdat we dus al een vergelijkbare situatie gehad hebben, is het relatief eenvoudig te voorspellen wat er gaat gebeuren. Heel langzaam zal de markt de klassieke eai-tools vervangen door ESB-tools. De bekende leveranciers zullen hun bestaande producten zodanig uitbreiden dat ze steeds meer ESB-functionaliteit bieden. En sommigen zullen met geheel nieuwe producten uitkomen. Van de gevestigde orde heeft See Beyond dat al gedaan door Ican uit te brengen.
Rond de ESB zal een fors gevecht losbarsten. Wie krijgt uiteindelijk het grootste marktaandeel in de ESB-markt? Nu komen de meeste ESB’s nog van relatief kleine leveranciers. De grote jongens houden zich er nog niet mee bezig. Maar dat zal niet lang meer duren. Een aantal is zich al aan het positioneren. Oracle heeft bijvoorbeeld vorig jaar Collaxa gekocht en IBM en Microsoft hebben ook al stappen genomen, al vinden we de afkorting nog niet terug op de website van Microsoft. De markt zal uiteindelijk wel weer verdeeld gaan worden tussen drie of vier van de dominante leveranciers (0.81316 probability).< BR>
 
Rick F. van der Lans is onafhankelijk adviseur, een internationaal bekend spreker en auteur van diverse boeken, tevens gespecialiseerd in softwareontwikkeling, datawarehousing en internet.