Drie brancheorganisaties STOBI, FIAR en ICT~Office zeggen hun vertrouwen op in het functioneren van de Nederlandse Thuiskopieregeling. Met het eenzijdige besluit van de SONT-voorzitter tot introductie van nieuwe consumentenheffingen op MP3-spelers en harddiskrecorders en tot voortzetting van de bestaande hoge heffingen op blanco schijfjes, is de limiet bereikt.
De voorzitter kwam tot zijn besluit nadat de partijen, die in de Stichting Onderhandelingen Thuiskopie praten over de hoogte en toepassing van de heffing, uiteindelijk geen overeenstemming bereikten. Met zijn besluit negeert de voorzitter van de SONT de uitdrukkelijke voorwaarden van de Minister van Justitie in afstemming met de Tweede Kamer, die op terughoudendheid heeft aangedrongen.
De minister had aangegeven dat gewacht moest worden op de aanstaande Europese aanbeveling. Bovendien moest bij de verdeling van de bij consumenten geïnde gelden door de stichting Thuiskopie eerst orde op zaken worden gesteld. Eerder had zijn voorganger al aangedrongen op het definiëren van duidelijke criteria en randvoorwaarden, voorafgaand aan een eventuele nieuwe heffing. Aan geen van deze drie voorwaarden is voldaan.
Genegeerd
Het besluit van de SONT toont aan dat de voorzitter willens en wetens buiten de kaders opereert die de Minister van Justitie in afstemming met de Tweede Kamer en in navolging van de Europese wetgever eerder heeft gesteld.
Met zijn beslissing:
negeert de voorzitter de oorspronkelijke bedoeling van het systeem waarvan altijd voorzien is dat het uitfaseert en plaats maakt voor betere, meer eigentijdse alternatieven;
negeert de voorzitter de huidige economische en technologische ontwikkelingen die rechtstreeks afrekenen tussen rechthebbende en consument via digitale rechtensystemen al tot dagelijkse realiteit hebben gemaakt;
gaat de voorzitter, door eigenhandig vooruit te lopen op de aanstaande Europese aanbeveling, voorbij aan de expliciete wens van de minister en de Kamer om tot Europese harmonisatie te komen ten aanzien van thuiskopiëren;
heeft de voorzitter geen enkel oog voor de eigen verantwoordelijkheid van auteursrechthebbenden en -organisaties waardoor elke prikkel ontbreekt om hun werk beter te gaan beschermen tegen illegaal kopiëren;
denkt de voorzitter in de schoenen van de Minister en de Kamer te kunnen gaan staan door zelfstandig te beoordelen of, en zo ja hoe groot, het gevaar voor innovatie in Nederland is als gevolg van de bestaande Thuiskopieregeling.
Onduidelijk, onrechtvaardig, oncontroleerbaar
De Minister van Justitie heeft vorige maand al aangegeven dat hij zal ingrijpen met een Algemene Maatregel van Bestuur als toch besloten wordt tot nieuwe heffingen. De brancheorganisaties vragen de minister dringend dat nu te doen en het SONT-besluit te herroepen.
Daarnaast vragen de organisaties om de terughoudendheid, die telkens met de mond beleden is, nu ook wettelijk vast te leggen zodat nieuwe consumentenheffingen worden voorkomen en bestaande heffingen direct worden verlaagd. Alleen zo kan een begin gemaakt worden met de uitfasering van het bestaande systeem, zoals de wetgever dat ook altijd heeft bedoeld.
Daarmee komt het einde in zicht van een stelsel dat al jaren onduidelijk, onrechtvaardig en oncontroleerbaar is. Onduidelijk, omdat er nooit heldere criteria voor zijn afgesproken. Onrechtvaardig, omdat het een rough justice systeem is dat alle betrokkenen dupeert en waar iederéén -ongeacht zijn feitelijk kopieergedrag- aan meebetaalt: vaak onterecht, soms dubbel en telkens onevenredig hoog. En oncontroleerbaar vanwege het ontbreken van openheid over de wijze waarop de door de consument opgebrachte gelden worden verdeeld, en vanwege het ontbreken van democratische controle op het systeem zélf.
Eigenzinnigheid
Alexander Hent, voorzitter van de STOBI (producenten, importeurs en distributeurs van blanco informatiedragers): “De voorzitter van de SONT gaat stelselmatig voorbij aan de gegronde argumenten die we in de SONT naar voren hebben gebracht. De vandaag genomen beslissing is typerend voor eigenzinnigheid van de voorzitter en demonstreert nadrukkelijk de praktische oncontroleerbaarheid van dit hele stelsel. Niet uitbreiding, maar uitfasering moet het doel zijn.”
Directeur André Habets van FIAR, de branchevereniging van de Nederlandse consumentenelektronicamarkt: “De introductie door de voorzitter van een nieuwe heffing op MP3-spelers en harddiskrecorders, óók al is dat in eerste instantie nog een 0-heffing, zet de deur open naar een verdere belasting van consumenten van vele tientallen miljoenen Euro’s per jaar. Dat betekent een onterechte en ongefundeerde aanslag op de portemonnee van de Nederlandse consument en een slag voor de Nederlandse handel en industrie.”
Bernd Taselaar, operationeel directeur ICT~Office (branchevereniging van de Nederlandse IT, Telecom, Kantoor en Internetbedrijven): “Daarnaast is de kans nu groot dat andere apparatuur zoals PC’s en mobiele telefoons volgend jaar ook aan de beurt zijn. ICT~Office blijft pleiten voor een rechtvaardig systeem voor consument, muzikant en leveranciers van MP3-spelers, gebaseed op Digital Right Management (DRM).”
De thuiskopieregeling
Wie in Nederland blanco CD’s, tapes en DVD’s koopt, betaalt een bedrag aan thuiskopieheffing. Deze heffing bestaat sinds begin jaren negentig en is bedoeld om artiesten te compenseren als consumenten voor persoonlijk gebruik een kopie maken van auteursrechtelijk beschermd werk. De vergoeding is dus niet bedoeld voor compensatie van schade veroorzaakt door piraterij, noch als verkapte cultuursubsidie door de consument.
Vereniging FIAR vertegenwoordigt de fabrikanten, importeurs en agenten van audio en visuele media in Nederland. FIAR vertegenwoordigt meer dan 90% van de Nederlandse consumentenelektronicamarkt.
STOBI vertegenwoordigt de producenten, importeurs en distributeurs van blanco informatiedragers in Nederland. De deelnemers van STOBI vertegenwoordigen gezamenlijk meer dan 90% van de Nederlandse markt.
ICT~Office is de branchevereniging van de IT-, Telecom-, Office- en Internetbedrijven in Nederland. ICT~Office behartigt de belangen van de aangesloten organisaties richting politiek en overheid. Met een achterban die € 30 miljard omzet en meer dan 250.000 medewerkers telt, is ICT~Office dé belangenbehartiger van de Nederlandse ICT- en Office sector.
