Digitale loketdiensten, gebouwd met open source software en open standaarden, en werkend met Google Earth en Google Maps: de gemeente Voorst gebruikt dit al. Sinds begin dit jaar biedt de stichting Gemgids deze goedkope opzet ook aan andere lokale overheden. De gemeente Utrecht trapt af met een bomenkaart.
Gemgids is sinds begin dit jaar actief. Het heeft een ‘framework’ voor e-loketfuncties ontwikkeld op basis van open source toepassingen en open standaarden. Lokale overheden kunnen tegen betaling lid worden en diensten afnemen. Gemgids is voortgevloeid uit de digitale activiteiten die de gemeente Voorst de afgelopen jaren heeft ontplooid, met ondersteuning van de provincie Gelderland en de gemeente Apeldoorn. Informatieadviseur Holger Peters was verantwoordelijk voor het opzetten van nieuwe basisregistraties bij deze gemeente. Hij koos daarbij voor een service oriented architecture waarbij met webservices en koppelvlakken (backofficespecificaties) gegevens uit bestaande databases worden getrokken. Tot de visitekaartjes van Voorst behoren de door de webfirma Max.nl ontwikkelde Google Earth- en Google Maps-toepassingen waarmee overheidsinformatie voor de inwoners wordt ontsloten. Zij kunnen via een speciaal ontwikkeld ‘dashboard’ en inloggend met hun sofi-nummer of DigiD een schat aan gemeentelijke informatie raadplegen. Door bijvoorbeeld via Google in te zoomen op zijn huis kan de Voorster de taxatiewaarde van zijn huis en drie nabijgelegen woningen opvragen, de status van zijn ingediende bouwvergunningen inzien of geo-informatie over zijn rioolaansluiting bekijken. “Via webservices leggen we een verbinding tussen Google Maps en de daarachtergelegen Basisadministratie Adressen en Gebouwen om de benodigde gegevens op te halen”, zegt Peters. Maar ook openbare informatie is op de website ‘vergoogled’, zoals het zoeken naar adressen, het bekijken van luchtfoto’s in Voorst en het lezen van milieupublicaties van de provincie Gelderland.
Het succes van Voorst was voor Peters aanleiding om een sprong in het diepe te wagen en samen met twee compagnons de stichting Gemgids op te richten. Dit platform heeft tot doel om op een pragmatische manier de elektronische overheid te realiseren. “Gemgids begint met iets nieuws als er een functionele vraag binnenkomt. Die spiegelen we aan de landelijke architectuur. Reeds bestaande hulpmiddelen, zoals DigiD of een basisregistratie, plakken we in de oplossing. Als er dan nog functies missen, vragen we bedrijven of freelancers of zij dat deel willen bouwen. Met behulp van webservices, geschreven in .Net of PHP, richten we ten slotte de werkprocessen binnen zo’n omgeving in. Dus uiteindelijk worden er alleen configuratiekosten gemaakt; dure licenties zijn niet nodig.”
Bomenkaart
Na grondlegger Voorst is Utrecht de eerste gemeente die aan Gemgids deelneemt. Een aanvraag van de provincie Gelderland is in behandeling. Het platform gaat voor de Domstad een bomenkaart ontwikkelen op basis van Google Maps die een overzicht moet geven van de plusminus 100.000 aanwezige bomen. Een actueel onderwerp, want de stad gaat op de schop en tot aan de rechter wordt er strijd gevoerd of afgegeven kapvergunningen wel in orde zijn. De gemeente Utrecht overweegt voorts om de afvalpunten in stad in de kaart te brengen met daaraan gekoppeld een routeplanner om de vuilophaal efficiënter te kunnen regelen.
Peters benadrukt overigens dat Gemgids niet in de geohoek moet worden geduwd. “We beschikken inmiddels over een aantal basisproducten voor burgers, zoals WOZ-taxatie, bouwvergunning en opvragen uittreksel. Deze functies kunnen we ook zonder ‘kaartje klikken’ aanbieden.” Wel stelt hij dat de bijbehorende e-formulieren altijd intelligent worden gemaakt, dus met vooringevulde gegevens. “Het gaat dus om meer dan alleen een PDF-formuliertje. Met behulp van webservices worden de data uit de basisregistraties gehaald.” Het framework biedt de mogelijkheid om snel nieuwe formulieren te implementeren. Gemgids heeft het ‘slimme’ Stuf-formulier voor ‘meldingen openbare ruimte’ (een loszittende stoeptegel, kapotte lantaarnpaal en dergelijke) net af en is volop bezig met de processen rond de omgevingsvergunning.
Dikke midoffice
De stichting is een opensourcegemeenschap die standaard-uitwisselingsformaten (de OGC-standaarden WMS en WFS voor gis-webservices en de W3C-webservices-standaarden SOAP en WSDL) hanteert. Deelnemers mogen het framework verder uitbouwen; Gemgids regelt de hosting en het frameworkbeheer van de kernel. Peters kijkt geregeld met verbazing naar de in zijn ogen dure midofficetrajecten. In zijn visie is het concept van een ‘dikke midoffice’ met een zaken- en een gegevensmagazijn alweer aan revisie toe. “De gemeente Voorst bouwt zijn gegevenspakhuis alweer af, want het dataverkeer kan met behulp van webservices en databases worden geregeld. Binnen nu en vijf jaar heeft de service oriented architecture de e-overheid op z’n kop gezet.”
