Systeembeheer en onderhoud

Wat is dat?

Beheer is wel het ondergeschoven kindje van de ict. Veel aandacht is er voor snelheid, verandering, flexibiliteit en in het algemeen de vele mogelijkheden die ict biedt. Er wordt minder stilgestaan bij het beheer van dat alles en de toenemende complexiteit ervan. Door de toenemende aandacht voor kosten en structuur is er een kentering zichtbaar.

Wat zijn de trends?

• Meer structuur, opgelegd vanuit het bedrijfsbelang. Dit wordt afgedwongen door onder meer wet- en regelgeving; voor het binnen korte tijd ophoesten van een specifieke mail of mailwisseling van een bepaalde persoon is goed beheer nodig. Voor het stabiel draaiend houden van ict, sterker nog: voor het hebben van een goede basis, is beheer broodnodig. En aangezien ict steeds onmisbaarder is en uitval dus steeds kostbaarder, groeit het besef dat goed beheer van levensbelang kan zijn.
• Tegelijkertijd ook kostenbesparing, eveneens vanuit het bedrijfsbelang. De tijden van budgetten die evenredig of meer groeiden met het ict-gebruik zijn allang voorbij. De druk neemt nu echter toe; efficiency is de eis, van de directie die dan ook meer en meer meekijkt. Beheer mag niet teveel kosten. Sterker nog; beter beheer moet juist kosten besparen, ook van en voor de beheeractiviteiten zelf.
• Rationalisatie van beheer, gericht op de geboden functies voor het bedrijf en de eindgebruiker. Dit leidt er toe dat de ict over interne deelgebieden heen moet kijken. Systeembeheer en -onderhoud kwam vroeger neer op bijvoorbeeld een enkele computer. Tegenwoordig is ‘het systeem' niet meer gedefinieerd in ict-termen maar in bedrijfs- of eindgebruikerstermen: bijvoorbeeld ‘het systeem e-mail'.
• In meerdere lagen en toch ook nog functiegericht. In het gerationaliseerde beheer is het te beheren systeem veel breder, groter. Wat in ict-termen meerdere zaken en lagen omvat. De mailserversoftware, het besturingssysteem waar het op draait en de onderliggende serverhardware, maar ook de netwerkverbinding, de beschikbare bandbreedte en zelfs de mailclientprogrammatuur. In een extreem geval kan zelfs de spamfiltering erbij betrokken worden. Deze kruislingse blik op beheer doet echter niets af aan de validiteit van de ‘traditionele' benadering van systeembeheer en -onderhoud. De componenten blijven gewoon nodig als onderlaag voor de geboden functies.
• Betere beveiliging. Een andere doorkruising gebeurt door beveiliging. De koppeling tussen beheer en beveiliging is er al jaren, maar ook dit staat nu meer in de aandacht. Zonder goed beheer geen goede beveiliging. Dit slaat enerzijds op het bepalen wie (gebruiker) en wat (applicatie) er toegang heeft tot wat (applicatie, netwerk, server en opslag, kortom: ict-service) en wanneer, maar anderzijds ook op het testen en doorvoeren van beveiligingsmaatregelen. Dat laatste omvat zowel het technische aspect van patches als het beheeraspect van regels, policies.
• Inzicht achteraf, gebeurtenissen en handelingen kunnen achterhalen. En ook in het negatieve geval is goed beheer nodig: als de beveiliging heeft gefaald, is doorbroken. Dan moet er nagegaan worden wat er waar door wie is gedaan, en wanneer. Wat er is aangepast, gecorrumpeerd, gekopieerd of gewist. Om de schade in te schatten, het puin te ruimen en de gaten goed te dichten.

Welke oplossingen zijn er?

• Grote, veelomvattende beheersoftware, zogeheten beheerparaplu's als HP OpenView, IBM Tivoli en CA Unicenter. Dit brengt grote, veelomvattende implementatietrajecten met zich mee, maar belooft dan wel een solide basis voor serieus beheer. Tegelijkertijd dreigt de starheid van grote installaties; veranderingen zouden te kostbaar, want complex, kunnen zijn.
• Kleinere, maar ‘opgroeiende' tools, vaak oorspronkelijk voor één specifieke applicatie. Dit begint vanuit het lage niveau van de ict-component of -functie. Indien dat echter een cruciaal element in de ict-organisatie betreft, is het een goed startpunt. Bijkomend voordeel is dat het overzicht behapbaar blijft.
• Relatief nieuwe managementsoftware, komt veelal vanuit de platformhoek, zoals HP Systems Insight Manager en Microsoft System Center. Deze ‘tussenvorm' begint meteen breder dan de kleinere tools, en kan door de relatieve nieuwheid hedendaagse voorkeuren bedienen en een moderne beheerblik geven.
• Beheersoftware vanuit de telecom-, datacenter- en hostinghoek, aangeboden door partijen als Kaseya en SPS. Het netwerk is de computer, luidt een oude ict-slogan die ooit bedoeld was om thin clients aan te prijzen. Toch is het netwerk, de uitwisseling van informatie, inderdaad het levensbloed van de ict. Dus beheer dáárvan is een groot goed.
• Beheer als dienst. Laat een ander zich zorgen maken over welke software en hoe die geconfigureerd moet worden. Door rationalisatie en eisen voor kostenbesparing kan externe uitvoering van beheer (managed services) gunstiger zijn dan het zelf doen, zeker voor bepaalde basale beheertaken.