Microsoft-loze desktop geeft bedrijven keuze

Een functionele desktopomgeving zonder Windows of andere Microsoft-software is best mogelijk. IBM promoot de combo Linux en Lotus Notes. Het Computable-panel Opensource is enthousiast maar nog niet overtuigd.

Volgens opensourcevoorstanders is een Microsoft-loze desktopomgeving al jaren mogelijk, ook voor bedrijfsgebruik. Volgens IBM is de zakelijke markt nu rijp; het biedt een combinatie van Linux met zijn eigen kantoorsoftware: Lotus Notes, Sametime en Symphony. Het expertpanel van Computable's topic Opensource is blij met het vooruitzicht van meer keuze, maar ziet nog wel wat beren op de weg.

Kosten voor overstappen

Wilko van Oosten, adviseur bij Alares, bespeurt een verschuiving: "Het is een kwestie van 'network-tipping'. Microsoft is de gevestigde orde en beheerst ruim negentig procent van de wereldwijde werkplekken. Afgezien van de kwaliteit van het product dat IBM levert zijn het de kosten voor het overstappen die de doorslag geven. Denk hierbij aan training, beheer, downtime, etcetera."

Daarnaast is zichtbaarheid ook nodig voor acceptatie. "Contextuele invloeden spelen hierbij een rol. de introductie van de Asus Eee-laptops bijvoorbeeld. Een deel van deze nieuwe lichting minilaptops draait Linux met OpenOffice daar bovenop. Wanneer meerdere initiatieven tegelijk de 'echte consumentenmarkt' bereiken (dus niet alleen de hardcore Linux-adepten) bestaat de kans dat de markt daadwerkelijk verschuift." Die nieuwe categorie nieuwe minilaptops heeft Microsoft al ertoe gebracht de Home-uitvoering van Windows XP te blijven leveren voor dat type pc.

De link tussen die consumentenapparaten en de zakelijke desktop is indirect maar wel van belang, aldus Van Oosten "Apple wint ook aan marktaandeel voor zijn Mac-computers door de populariteit van de Ipod en Iphone. Een eerste kennismaking met de mobiele devices zorgt hierbij ook voor een toenemende populariteit van 'the real thing'. Wellicht lift IBM ook mee in de slipstream van de Eee-laptops en soortgelijke producten."

Goede zet

Henk van Cann van 2Value kan de marktkansen van dit initiatief nog niet inschatten. "Mijn overtuiging is wel dat het een goede zet is in een onomkeerbare richting die de komende jaren zijn beslag zal krijgen."
"Wat ik mis in dit artikel is de nadruk op 'open'. Een van de grote voordelen is dat de broncode van deze systemen is (door iedereen die dat wil) aan te passen." Dat acht Van Cann van groter belang dan alleen maar ‘gratis. "Dat is mijns inziens geen sterk argument, het haalt de kwaliteitsbeleving van de genoemde omgevingen naar beneden en trekt het verkeerde afnemerspubliek in een zakelijke omgeving."

Verademing

Jan van Leeuwen, zelfstandig ict'er en lid van het panel Opensource, vindt dat IBM hier wel eerder mee had mogen komen. "Dat wordt ook tijd. Zelf werk ik al enkele jaren met een Microsoft-loze pc en eerlijk gezegd mis ik Microsoft niet. Het is een verademing dat je niet continu antivirus- en antispyware-programma's nodig hebt." Hij merkt ook op dat Linux minder zwaar is voor de pc-hardware.

"Updates komen net zo vanzelf als bij Windows en de installatie is geen groot probleem meer. Alles is in principe voorhanden: office, e-mail, websurfen, tekenprogramma's etcetera. Probleem blijft dat grote softwareleveranciers zoals bijvoorbeeld Adobe hun paradepaarden (Photoshop) nog niet voor Linux leveren."

Niet voor Linux leveren

De beschikbaarheid van specifieke applicaties kan nog wel een probleem blijven, zegt Van Leeuwen. "Het verhaal is dat van kip en ei. Als er een kleine installed base is, wordt software niet geport. En als software niet wordt overgezet, blijft de installed base klein. Het is helaas ook niet mogelijk betrouwbaar aan te geven hoeveel systemen Linux draaien omdat het gratis is. Er zijn dus geen verkoopresultaten." IBM noemt het gebrek aan branchespecifieke applicaties voor Linux ook als probleem.

"Dan hebben we nog de vastgeroeste gewoontes. ‘Iedereen' heeft Windows, dus hebben we het altijd zo gedaan. En wanneer het maar een klein beetje anders is, is het vreemd en slecht. Dat is het grootste om Linux aan de man te brengen, daarvoor is dit IBM initiatief erg goed en ik hoop dat het een succes wordt.

Zakelijke omgang

Walter van Holst, it-jurist bij Mitopics, is positief: "Meer concurrentie in werkplekoplossingen is altijd goed. Het biedt ruimte voor een meer zakelijke omgang met dienstverleners, al was het maar omdat die in een opensource context minder gemangeld worden tussen eindgebruiker en pakketleverancier."

"In de praktijk valt op dat de acceptatie van Linux als besturingssysteem op servers veel groter is dan publiekelijk bekend lijkt te zijn. Ook bij bedrijfskritische systemen. Linux-werkplekken zie ik nog niet vaak voorbijkomen bij transacties die door ons begeleid worden en hier lijken interoperabiliteitsproblemen mede debet aan te zijn. De markt lijkt er intussen wel rijp voor."

Zonder moeilijk gedoe

Dirk Jan van der Pol, enterprise architect bij Getronics, stipt de koppeling aan tussen pc's en Windows. "De dominante positie van Microsoft op de desktop markt is enorm. Ik ken geen winkels die een pc niet standaard leveren met Windows, behalve de Apple-stores natuurlijk." Dat helpt weer niet voor de zichtbaarheid, wat Van Oosten al noemde als voorwaarde voor acceptatie.

Van der Pol: " De meeste eindgebruikers hebben geen weet van andere mogelijkheden en vinden dat een pc gewoon moet werken zonder moeilijk gedoe. Gelukkig voldoet Linux de laatste jaren steeds meer aan dat laatste punt. Het werkt gewoon zonder dat je allerlei ‘moeilijke' dingen moet doen en moet weten."

Keuzevrijheid

"Ik juich een samenwerking tussen Red Hat, Novell, Canonical en IBM dan ook erg toe. De kwaliteit van Linux in combinatie met het marketingapparaat van IBM zou draagkracht en markt moeten creëren voor een Linux-desktop.

"Ik vind hierbij het feit dat de consument eindelijk kan kiezen het belangrijkste voordeel. Dat het gaat om een Microsoft-loze desktop is leuk maar niet het belangrijkste. Sterker nog, ik zou het toejuichen als een combinatie van Linux met Microsoft-producten mogelijk was, dus zonder politieke en juridische problemen."