Ict-projecten bij de overheid worden uitgevoerd door projectmanagers die te weinig ervaring hebben. Dat zegt Tweedekamerlid Hero Brinkman van de PVV. Hij deed met de ict-werkgroep van de Tweede Kamer onderzoek naar ict-projecten bij de overheid. 'Het zijn vaak mensen die twee of drie kleine projecten tot een goed einde hebben gebracht. Voor grote projecten waar meerdere afdelingen bij betrokken zijn hebben ze te weinig ervaring.'
De grootte van een ict-project bij de overheid is vaak lastig in de hand te houden, constateerde de ict-werkgroep. 'Vaak komen er steeds meer wensen op het lijstje. Dat zorgt voor overschrijdingen van het budget', zegt Brinkman. Een projectmanager moet de scoop van het project vasthouden. 'Dat dit niet lukt, komt door gebrek aan ervaring bij de projectmanager', zegt de PVV'er.
Brinkman pleit voor een pool van ambtenaren die ervaring hebben met grote ict-projecten. Als een project wordt opgestart, kan uit die pool een projectmanager worden gekozen. Brinkman denkt echter dat het lastig is om de juiste mensen voor een dergelijk systeem te vinden. 'Dat betekent dat ict'ers ambtenaar moeten worden. In de ict-sector wordt veel geld verdiend. Een ervaren projectmanager in de ict-sector verdient echt niet minder dan de Balkenende-norm.'
Gateway
De werkgroep presenteerde begin oktober zijn eindverslag. Zij willen dat minister Guusje ter Horst van Binnenlandse Zaken de Gateway-methode verplicht stelt bij ict-projecten. Gateway zorgt ervoor dat projecten op gezette tijden kort, maar intens worden beoordeeld. Ook moet de rapportage met de ict-projecten die de minister nu naar de Tweede Kamer stuurt worden uitgebreid.
Uit de eerste rapportage die in juli naar de Tweede Kamer werd gestuurd, bleek dat de ict bij het Rijk 200 miljoen euro duurder uitvalt dan eerder gepland. Uit de raming die in januari 2009 werd gedaan, blijkt dat de totale kosten van 74 ict-projecten bij het rijk 2,2 miljard euro bedragen. In deze rapportage zijn de projecten niet meegenomen die een budget hebben dat kleiner is dan 20 miljoen euro en de projecten bij de zelfstandige bestuursorganen (zbo's).
Niet alleen het gebrek aan projectmanagementervaring speelt parten. Wat te denken aan het gebrek aan ervaring van het hogere management? Een goed project is gebaseerd op (o.a.) een goede projectorganisatie. Onderdeel daarvan is ook de stuurgroep waaraan de projectmanager verantwoording aflegt. Een onervaren stuurgroep kan net zo goed een project tot een slecht einde brengen als een onervaren projectmanager.
De “scoop” van een project in de gaten houden? Echt iets voor een PVV’er.
“Pay peanuts, get monkeys.”
Ervaring kost geld. Ervaring is wat een PM nodig heeft om projecten succesvol af te ronden. Met een 23-jarige schoolverlater met een Prince2 Foundation certificaatje red je het niet. Sorry.
Ik weet niet waar meneer Brinkman zijn info vandaan haalt, maar in ieder geval niet op de werkvloer.
Uit eigen ervaring weet ik dat ik meer dan capabele projectmanagers rondlopen bij diverse overheidsinstellingen.
De reden dat projecten mislukken moet meneer Brinkman iets dichter bij huis zoeken, Den Haag zelf. Politici leggen druk bij de hoge ambtenaren en die weer bij de projecten. Scope’s worden aangepast, deadlines verschoven en beslissingen uitgesteld.
Projectmanagement begin bij goed opdrachtgeverschap en daar zit nu net de angel.
Salarissen van 170.000 euro ben ik ook nog niet tegenkomen. Een erg zware projectmanager zal max. tussen de 100.000,- en 120.000,- euro aan bruto salaris ontvangen.
Artikel heeft een hoog Telegraaf gehalte.
Misschien moeten ze eens kijken naar 50 plussers.
Overigens een PVVer kan je toch niet serieus nemen of . . . ?
Volgende aflevering, f-IT-na de projektchaos!
Alsof Hero Brinkman daar verstand van heeft! Volgens mij weet die meer van de barcultuur in de 2de kamer!
Om nou de schuld (alleen) bij de projectmanagers neer te leggen zegt meer over het onderzoek dan over die projectmanagers. De belangrijkste problemen zitten in de lijn van de overheid zelf en daar kunnen projectmanagers, die doorgaans juist gewend zijn strak te sturen, vaak helemaal niets aan doen. Steek de hand in eigen boezem zou ik zeggen. Neem verstandige beslissingen op basis van het raadplegen van echte professionals en werk aan cultuurverandering binnen de overheid zodat die beslissingen en de plannen die daarop zijn gebaseerd ook serieus genomen worden. Als dat niet gebeurt loopt zelfs de beste projectmanager volkomen vast.
Ik zie veel projectleiders bij de overheid worstelen om Grip op hun IT project te krijgen. Dat zit inderdaad voor een deel in gebrek aan ervaring. Overzicht, inzicht en sturing, dat heb je nodig. Maar het hele besturingsmodel en het opdrachtgeverschap zijn mede oorzaak van veel IT projectleed. Systeemontwikeling is nu eenmaal geen routinematig proces en vergt veel adaptiviteit en flexibiliteit van zowel de projectleider als de opdrachtgever. In het bedrijfsleven speelt dat ook, maar het ziet er naar uit dat men daar beter om weet te gaan met onzekerheden en risico’s.
Positief dat iemand vanuit de politiek interesse in ICT-projecten bij de overheid heeft. Helaas Hero Brinkman is niet bepaald het sterkste kamerlid. Dat laat hij weer eens zien. Wat een onzin spuit hij weer.
Fouten worden overal gemaakt, maar slechte (gedelegeerde) opdrachtgevers zijn hier de belangrijkste boosdoeners, niet de projectmanagers. Er komt weinig van de aansturing terecht als de meeste politici in Nolan fase 0 blijven zitten, oftewel niet het verschil kennen tussen ICT-Governance en een gouvernante met een ECDL (Europees Computer Rijbewijs).
Ook een ervaren projectmanager kan een een te groot, door de politiek gewenst maar verder onrealistisch, project niet vlot trekken. Een ervaren projectmanager kan wel zo’n project weigeren of in delen laten opknippen. Maar hiervoor is wel een stuurgroep nodig met deelnemers die deze politiek onwelkome beslissing durven te nemen.
Verder richt de kritiek zich alleen op budgetoverschrijdingen van de IT-projecten. Minstens even interessant vind ik de kwalitatieve beoordeling van deze projecten: heeft de burger meer waarde gekregen? Tot nu toe richt de overheid zich voornamelijk op kwantitatieve doelstellingen (denk aan de NUP) en invalide meetmethoden (denk aan de Overheid.nl Monitor). Dat is een gemiste kans.
Kortom: het ligt niet alleen aan de projectmanager, maar aan de hele manier waarop IT wordt bedreven binnen de overheid. Men wil te veel te vlug en te makkelijk. Maar zo werkt het niet.
Er zijn gelukkig voorbeelden van IT-projecten waarin het wel goed gaat. Kenniscentrum-ICTU heeft de rol om die projecten te benoemen als best practices en ervoor te zorgen dat anderen daar van kunnen leren. Laat ik zeggen dat in die kennisuitwisseling nog veel moet gebeuren.
Van een afstand bekeken zie ik dat de ‘alignment’ tussen de politiek en de uitvoeringsorganisaties altijd al matig is geweest. Zolang hier niet aan wordt gewerkt, blijven IT-projecten binnen de overheid – en dan heb ik het vooral over de grotere projecten – budgetoverschrijdende, frustrerende en weinig toegevoegde waarde biedende martelgangen waar uiteindelijk niemand profijt van heeft.
Als Gateway werkelijk serieus wordt ingezet, voorzie ik een reeks aan stopgezette en in kleinere delen opgeknipte projecten, waarbij de ‘business case’ helder is geformuleerd en er geen losse eindjes meer zijn in de uitvoering.