Wat heeft de crisis met de ict-sector gedaan? Hoe doen Nederlandse bedrijven het? En hoort Apple eigenlijk wel in de lijst thuis? Voor Computable lichtte Mazars Berenschot Corporate Finance alle ict-bedrijven in Nederland financieel door. De consultants voorzien de resultaten van commentaar.

Wisselvallig en onvoorspelbaar? Tien jaar geleden waren die woorden wel van toepassing op de ict-sector. Anno 2011 ligt dat heel anders. Al een aantal jaren achter elkaar levert het onderzoek van Mazars Berenschot Corporate Finance een stabiele lijst op met de financieel krachtigste ict-bedrijven in Nederland. Daarin is goed zichtbaar wat bedrijven de afgelopen jaren hebben gedaan. Als we ervan uitgaan dat verdere economische rampspoed uitblijft, kunnen we zeggen dat de angst voor grote klappen tijdens de recessie ongegrond was.
‘Vorig jaar hadden we nog deels te maken met cijfers uit 2008, dus van vóór de crisis', zegt Kevin Driesen, consultant bij Mazars Berenschot Corporate Finance. ‘Een lijst als deze maken, blijft altijd achterom kijken (dit jaar zijn de cijfers van 2010 en in enkele gevallen van 2009 gebruikt, MV), maar we zien een consistent beeld en de financiële resultaten vallen beslist niet tegen.'
Hollands glorie
In de vorige editie werd het al gememoreerd, maar dit jaar zet de trend door: een aantal Nederlandse, gespecialiseerde bedrijven doet het buitengewoon goed.
Dat geldt natuurlijk voor de nummer 1, Chipsoft. Het haalde al eens eerder de toppositie in deze lijst, maar vorig jaar moest het bedrijf dat voor de medische sector actief is die positie afstaan aan Accountview. De nummer 1 van vorig jaar duikelt nu naar de 15e plaats. Collega-adviseur bij Mazars Ramon Schuitevoerder: ‘Dit bedrijf heeft een aantal jaren een stormachtige groei doorgemaakt en is inmiddels door het Noorse Visma overgenomen. De vraag is of je dat op hetzelfde niveau volhoudt. Chipsoft doet het natuurlijk fantastisch, maar dat geldt ook voor andere bedrijven die zich sterk specialiseren. Ze onderscheiden zich in hun branche en zijn door hun specialisatie ook in beeld. Dat zal ook een reden zijn dat ze in het imago-onderzoek en dus in de Computable 100 als geheel hoge ogen gooien. Naast de nummer 1 doet ook Afas het opnieuw goed. Verder zijn Metrixlab en LBI opvallend. Die laatste heeft veel concurrenten, maar die zijn net iets minder groot en komen niet in de eindlijst voor.'
In de min
Tegenvallende resultaten zijn er onder andere voor Ordina. ‘Als pure Benelux-speler heeft deze dienstverlener het slecht gedaan door verlies in 2010. Verder kun je zeggen dat bedrijven aan de bovenkant van de markt de crisis aardig hebben doorstaan. Bedrijven onderaan blijven het minder goed doen.' Zo kwamen we ook vorig jaar NXP, UPC, Nedstat en Scarlet Telecom al onder aan de lijst tegen, tussen plek 100 en 150, en dit jaar is dat niet anders. ‘NXP is inmiddels beursgenoteerd en zal het komende jaar echt betere resultaten moeten laten zien. Voor UPC geldt dat het moederbedrijf diepe zakken heeft, waardoor het al langere tijd volhoudt.'
Hardware
Welke ondernemingen horen in de lijst van ict-bedrijven thuis en welke niet? Kevin Driesen: ‘Samsung stond vorig jaar hoog in de lijst, maar omdat het meer een consumentenelektronica-bedrijf dan een ict-onderneming is, hebben we het dit jaar uit de lijst gehaald. Je zou je ook kunnen afvragen of Apple straks nog wel een plek in de lijst verdient.' Hardwarefabrikanten horen volgens de consultants absoluut thuis in de lijst. Dell was te laat met het aanleveren van cijfers en werd daarom niet meegenomen. ‘Volgend jaar hopen we op een betere vergelijking tussen hardwarefabrikanten. Ook moeten we volgend jaar bekijken of we consultancy-afdelingen van grotere bedrijven als KPMG niet bij het onderzoek moeten betrekken.' Over volgend jaar gesproken: de consultants verwachten dat volgend jaar enkele namen wel uit de lijst verdwenen zullen zijn als gevolg van overnames.
Social media
Nieuwe trends, zoals social media, zien we nog maar heel beperkt terug in de lijst. Ramon Schuitevoerder: ‘Hyves is een grote speler, maar is onderdeel van een mediaconcern. Dat kunnen we niet als geheel opnemen en afzonderlijke cijfers zijn er niet. Social media is overduidelijk een trend, maar het ontbreekt nog aan echt goede businessmodellen. Hetzelfde zag je een aantal jaren geleden bij Google, dat pas relatief kort veel verdient aan advertenties en cloud-diensten. Hetzelfde geldt voor offshoring. De trend was een aantal jaren geleden al zichtbaar, maar nu zie je dat er geld mee wordt verdiend. Xebia is bijvoorbeeld een heel sterke speler op dit gebied. Voor cms-diensten kun je hetzelfde zeggen: pas nu komen bedrijven als LBI en SDL in de lijst voor.'
Berekening Mazars Berenschot
De berekening van de financieel krachtigste bedrijven is gebaseerd op drie factoren. De winstgevendheid van een bedrijf (bedrijfsresultaat gedeeld door de omzet), de solvabiliteit (eigen vermogen ten opzichte van het balanstotaal) en de omzet per werknemer. Omdat de omzet per werknemer, in tegenstelling tot de andere twee factoren, geen percentage is, werd bij deze factor de score van een bedrijf gedeeld door de score van het bedrijf met de hoogste winst per werknemer. Dit getal werd met honderd vermenigvuldigd, zodat ook een percentage ontstond (het bedrijf met de hoogste winst per werknemer staat op 100 procent). De eindscore is een weging van deze drie factoren, waarbij de winstgevendheid 40 procent van de eindscore uitmaakt, evenals de solvabiliteit. De winst per werknemer bepaalt voor 20 procent de eindscore. Een organisatie kan een negatieve eindscore behalen bij een negatieve winst (verlies). Ook de kredietwaardigheid van een bedrijf kan negatief zijn. Dit is het geval als een bedrijf na een aantal verliesjaren een negatief eigen vermogen krijgt. Van zeven ict-bedrijven waren geen financiële cijfers voor Nederland, de Benelux of Europa voorhanden. Het gaat om Citrix, Packard Bell, EMC, Oracle, Telindus, Sybase en Rockwell.
Omdat een vergelijking met de andere ondernemingen onmogelijk is, ontbreken deze bedrijven in de eindlijst van de Computable 100. Ook in het imago-onderzoek zijn deze bedrijven dit jaar niet meegenomen.