De Gelderse gemeente Neerijnen gaat werken met LibreOffice als vervanger van Microsoft Office. De afgelopen maanden heeft het it-team van de gemeente de nodige voorbereidingen getroffen en recentelijk zijn de eerste migratie-trainingen afgerond. Jan Visser van Neerijnen: 'Je kunt – met een knipoog – wel zeggen dat kasteel Neerijnen is Librerated.'
In het kasteel van Neerijnen, waar het gemeentehuis is gevestigd, werkten tot voor kort alle bijna honderd ambtenaren met een oudere versie van Microsoft Office. Voor het zoeken van een opvolger daarvan, werd gevolg gegeven aan het beleid van de nationale overheid, dat open source software belangrijk vindt en het gebruiken van open documentstandaarden verplicht, tenzij het niet goed mogelijk is daaraan te voldoen.
In Neerijnen bleek vrij snel dat het voor de meeste functies en taken geen probleem is om te gaan werken met een open source office-pakket. Dat heeft de aantrekkelijke kanten van het delen van kennis/ontwikkeling, lage kosten, en een uitstekende ondersteuning van de ISO standaard ODF: Open Document Format voor officedocumenten. Een afweging tussen OpenOffice en LibreOffice viel uit in het voordeel van de laatste: het ontwikkelt zich sneller, en heeft dus ook meer mogelijkheden. Daarnaast kent het een bredere ondersteuning met een grote, diverse internationale community. Gunstige voorwaarden voor een blijvende sterke ontwikkeling.
Ict-medewerkers Jan Visser, Danny Bovenschen en Frank van de Linden hebben het gebruik van office en documenten onderzocht en de overstap gepland zodat het gelijk kon vallen met de overstap naar een nieuwere versie van Centric MDU-applicatie. Voor het DMS pakket Decos is al een plugin beschikbaar voor de koppeling met OpenOffice en LibreOffice.
Bij Neerijnen zijn wat aanpassingen in het proces gedaan en de oudere documenten en functies uit Word zijn omgebouwd. Bovenschen: ‘er zaten in de Word-sjablonen nogal wat oneffenheden en we hadden ook wat nieuwe wensen. Dat hebben we allemaal gelijk opgepakt, samen met het bedrijf Nou&Off, die de conversie voor ons verzorgde.’
Een andere component was een migratie-training voor de medewerkers. Van de Linden legt uit dat er gekozen is voor een korte introductie-training. ‘Een paar uurtjes is voldoende om de hoofdlijnen van de nieuwe situatie duidelijk te maken, uit te leggen wat LibreOffice is, hoe je met handig met nieuwe en oude documenten werkt en daarbij kun je ook gelijk wat aandacht schenken aan de algemene office-vaardigheden. Altijd nuttig.’ Als er enkele weken met LibreOffice is gewerkt, zullen er enkele aanvullende trainingen worden gegeven voor een beperkte groep medewerkers, die werken met de geavanceerdere functies in het office-pakket.
De enige toepassing die op dit moment nog afhankelijk is van Microsoft Office is het vergunningen-systeem van SBA. Dat wordt gebruikt door een kleine groep medewerkers. Visser, oudgediende in de ict bij Neerijnen: ‘het gaat maar om een kleine groep gebruikers, maar toch willen we ook hen volledig laten werken met open source office en open standaarden. Dus we gaan proberen of we dat met de leverancier kunnen oplossen.’
Bij de migratie naar LibreOffice is geïnvesteerd in de training en de conversie van documenten. Volgens Visser zouden die kosten ook gemaakt zijn indien was overstapt naar een nieuwe versie van Microsoft Office. ‘En dan komen daar nog de jaarlijkse licentiekosten bovenop.’
Neerijnen sluit vooralsnog geen speciaal servicecontract af voor LibreOffice. Visser: ‘we hebben een goed overzicht van de toepassing in onze organisatie, en zijn erg tevreden met de deskundige en flexibele ondersteuning die we kunnen krijgen van Nou&Off. In ieder geval besteden wij zelf nog wel enige aandacht aan in dit project.’
@Reza,
Waarom zou die andere gemeente ook niet overstappen als blijkt dat LibreOffice inderdaad voldoet ? Dat scheelt alleen nog meer aan jaarlijks terugkomende licentiekosten.
Waarom altijd alles omdraaien ? Het is ook een tunnelvisie om alleen maar te blijven kijken naar MS producten, dat kost de samenleving namelijk pas veel geld.
Dat is goed nieuws!
Overigens het macro-argument. Met de macrotaal die in Libre/Open Office zit kun je volgens mij alles wat MS kan.
Ik heb eens een kompleet adminstratief systeem omgebouwd van MS naar OO macros en was zeer verrast door de grote funktionaliteit.
Mijns inziens ligt het probleem in de slecht gedokumenteerde macros die als wildgroei in een ms-omgeving ontstaan.
Van leveranciers kun je eisen dat ze een koppeling maken of ten minste de specifikaties voor de koppeling vrijgeven.
De grootste oorzaak van de vendor-lockin is maatwerk. Daar is vaak niet onder uit te komen maar als het doorslaat is het andere uiterste. Maar ook hoe dit maatwerk wordt geimplementeerd is van belang. Ga je voor de manier waarop een leverancier je een tunnel in lokt waar je niet kan keren of houd je het juist open in die zin dat gebruikte componenten uitwisselbaar zijn?
Prachtig dat er verder gekeken wordt dan de gebruikelijke standaard oplossingen maar één zwaluw maakt nog geen zomer want dat puntje training kan nog weleens een struikelblok worden, net als het onderhoud.
Wat de boer niet kent dat lust hij meestal niet en zolang open source nog niet thuis op de PC staat is er ook nog geen sprake van echte acceptatie, meer een gedwongen winkelnering.
En zoals Maarten al zegt, ik ben benieuwd naar wat er onder de streep nu allemaal bespaart of gewonnen is. Want het zou toch zonde zijn als dit alles enkel maar voor de bühne was en men uiteindelijk weer voor iPads kiest.
Ik snap alleen het argument van vendor lock in niet zo goed.
Volgens wikipedia:
Vendor lock-in maakt een klant afhankelijk van een leverancier voor producten en diensten, omdat hij niet in staat is om van leverancier te veranderen zonder substantiële omschakelingskosten.
Wanneer ik nu alles op libre-offce maak, en ik wil over x jaar overstappen naar bijv. google docs, dan verander ik toch ook van leverancier waarbij ik substantiële kosten moet maken om templates en makro’s om te schrijven?
Het enige verschil is dat ik niet betaald heb voor het product, maar het concept van afhankelijk zijn van één product is niet wezenlijk anders volgens mij.
Het vendor lock in verhaal wordt mijns inziens niet zo zeer gedreven door het kiezen voor open- of closed source, maar meer door het gegeven dat men producten niet out-of-the-box kan/wil gebruiken, waardoor veel product-specifieke customisatie nodig is.
@ PaVaKe
Op zich is die vendor lock in (Ecosysteem??) niet zo erg als jet het meeneemt in een TCO berekening. Alleen dan wordt duidelijk wat het totaal plaatje kost. Opensource verschuift wat kosten……, maar is onder de streep best wel interessant. Komt ook nog bij dat bijvoorbeeld office e.d zoals het er nu uit ziet best wel uitontwikkeld is. Daarmee wordt het functionele gat met opensource weer veel kleiner.
@PaVaKe
Vendor-Lockin wordt als begrip gebruikt om aan te geven dat leveranciers hun produkten zo vormgeven dat een overstap moeilijk gemaakt wordt door software waarvan de specifikaties niet vrij toegankelijk zijn. Daarmee houden ze de klant “gevangen”.
Bij Open/Libre Office en ook bij Google docs zijn de specifikaties voor iedereen toegankelijk.
Makro’s en Templates habben daar weinig mee te maken. De problemen die door wildgroei op dat gebied ontstaan hebben met vendor-lockin weinig te maken maar tonen een falend ICT-beleid voor kantoor-automatisering.
@Jan
Altijd lastig als er meerdere definities zijn van hetzelfde begrip…
Maar, de specs maken volgens mij conversie hooguit eenvoudiger, wat niet wegneemt dat je nog steeds substantiële omschakelingskosten kunt hebben.
Ik zag eerder een bericht over Google Glass, waarin ook geworsteld werd over het begrip “vendor lock-in”.
Als je LibreOffice gebruikt, hoef je geen LibreServer met een LibreToetsenbord en een LibreServerruimte te gebruiken.
Dat er binnen het pakket, functionaliteiten zitten die bij de overstap naar een ander pakket geconventeerd moeten worden, is niet meer dan logisch.
Het “Outlook-dus Exchange” verhaal is een vrij bekende. Gebruikers willen Outlook, dus systeembeheerder moet Exchange gebruiken, terwijl die laatste relatief duur en slecht is.
@Technicus, gebruikers willen geen Outlook mar functionaliteit die Outlook hen bied.
If I would ask the customers what they wanted,
they would ask for faster horses.
– Henri Ford