De waarde van certificering in ICT

De gemoederen lopen hoog op als het gaat om certificering van ict-professionals. Wat zegt een certificaat nu wel helemaal? En welke conclusies moeten je er eraan verbinden als iemand een certificaat heeft?

Voordat we bovenstaande vragen kunnen beantwoorden moeten we een onderscheid maken tussen technische en niet-technische functies. Voor technische functies, zoals technisch beheerder van een bepaald platform of een programmeur, is technische kennis zeer belangrijk voor het uitvoeren van de functie.  Zij moeten het platform of de ontwikkeltaal van binnen en buiten kennen. Certificering is in deze functies gebruikelijk.

Vaardigheden

Dan zijn er ook functies waarin persoonlijke vaardigheden zoals inlevingsvermogen, communicatieve vaardigheden en diplomatieke vaardigheden belangrijker zijn dan technische vaardigheden. Voorbeelden van deze laatste functies zijn requirementsanalist en functioneel tester, in deze functies zijn certificaten minder belangrijk voor het uitvoeren van de functie. Dus zegt een certificaat in dergelijke functies minder dan in meer technische functies omdat de certificaten over het algemeen betrekking hebben op het kennen van methoden en technieken en niet op persoonlijke vaardigheden. De mate waarin je een bepaalde methode of techniek kent, bepaalt in beperkte mate of je succesvol bent in dergelijke functies. Maar betekent dit dat certificaten in niet-technische functies geen toegevoegde waarde hebben? Nee, die conclusie is zeker niet gerechtvaardigd. 

Dit licht ik graag toe aan de hand van het Certified Professional for Requirements Engineering (CPRE) certificeringsprogramma voor requirementsanalisten van IREB (voor details over dit programma zie www.ireb.org). Om het CPRE foundation of advanced certificaat te kunnen halen, moet je je vooral theorieën en technieken op het gebied van requirementselicitatie en -management eigen maken. Met een goede cursus en de nodige uren blokken haal je dat wel. Ben je na het halen van de certificaten een goede requirementsanalist? Nee, maar je hebt wel een basis. Vervolgens moet je bouwen op die basis. Het is te vergelijken met je rijbewijs. Ben je een goede chauffeur als je een rijbewijs hebt? Nee, maar je weet wel hoe je moet autorijden. Voor veel functies in de ict is basiskennis essentieel. En met een certificaat toon je aan dat je die basiskennis hebt.

Overigens zegt een certificaat niet alleen iets over de kennis van methoden en technieken. Het zegt ook iets over de persoon. Stel dat je beginnend programmeur bent en je verder wil ontwikkelen als programmeur. Dan ga je toch geen certificaat halen op het gebied van technisch beheer? Dan was je wel technisch beheerder geworden! Als iemand een certificaat heeft behaald, zegt dat iets over zijn of haar motivatie en inzet voor het  vakgebied. In ieder geval op het moment van het behalen van het certificaat.

Kritiek

Waarom is er dan zoveel kritiek op certificeringsprogramma’s? Omdat mensen, vooral afdelingen werving en  selectie, teveel waarde hechten aan een certificaat. Als een certificaat belangrijker wordt gevonden dan de persoonlijke eigenschappen van een kandidaat, dan gaan kandidaten met een verkeerde motivatie certificaten behalen. En uiteindelijk zegt dat organisaties niets over de kwaliteit van de kandidaten.

Kortom, een certificaat zegt iets, maar lang niet alles. Een certificaat geeft op z’n minst interesse, motivatie en een basiskennis aan. Maakt dat de persoon een vakman of – vrouw is? Nee, op een basis moet voortgebouwd worden en voor sommige functies zijn persoonlijke eigenschappen belangrijker dan technische vaardigheden. En zeker dan is de waarde van een certificaat beperkt.