Merkel wil nieuw internet

Voor het eerst in de geschiedenis heeft een regeringsleider eisen gesteld aan het internet. Vorige week sprak Bondskanselier Angela Merkel zich uit voor een nieuw en veilig Europees Internet. Het is een opmerkelijke trendbreuk.

Tot ongeveer veertig jaar geleden vond de beslissing over automatisering plaats binnen de boardrooms van ondernemingen. Daar werden de eisen gesteld waaraan een automatiseringssysteem moest voldoen. Dat veranderde toen de ceo c.s. een cio benoemde die voortaan als specialist de automatisering in goede banen moest leiden. Dat Merkel nu komt met eisen is om twee redenen opmerkelijk. Ten eerste omdat in veertig jaar automatisering het bedrijfsleven niet de juiste requirements heeft kunnen doorvoeren. Ten tweede, nog opmerkelijker, dat de politiek wèl de behoefte heeft om voor de toekomst een goed en betrouwbaar Internet te realiseren.

Wanneer de trendbreuk doorzet heeft dit verstrekkende gevolgen. Ict is tot nu toe een specialistische industrie die door de aard van de computertechniek te weinig weerwerk krijgt vanuit de samenleving. Het monoculturele karakter van ict, waarbij innovatie een gevolg is van de ontwikkeling van de techniek, heeft nog niet geleid tot een zodanige culturele innovatie dat ‘de computer’ een geaccepteerd onderdeel is van de samenleving. De samenleving volgt als het ware hijgend de ontwikkeling maar is onvoldoende in staat sturing te geven aan die ontwikkeling.

Wil een technologie echt slagen dan moet zij gedragen worden door de samenleving en zich daar ook door willen laten sturen. De meest vergaande toepassing van automatisering heeft plaats gevonden in de financiële wereld, ver weg van de primaire processen die ‘gewone’ mensen uitvoeren en waar zij van moeten leven.

Volgende week wordt in Hannover de CeBIT gehouden. Gewoontegetrouw is Angela Merkel bij de opening aanwezig. De industrie heeft nog niet echt gereageerd op haar voorstel. Dat ze het besprak met Hollande is voldoende aanleiding om het niet als een voorbijgaande oprisping te beschouwen. Ik ben benieuwd of zij het nieuwe Europese Internet opnieuw aan de orde stelt, nu in het hart van de ict-industrie. Ik ben nog meer benieuwd naar de reacties.

Persoonlijk ben ik van mening dat requirements die vanuit de samenleving worden gesteld, uiterst belangrijk zijn. Het kan het begin zijn van een nieuwe ontwikkeling waarin niet het verdienmodel van de industrie voorop staat, maar het leveren van toegevoegde waarde voor de samenleving als geheel. Daar kan de wereld en de ict-industrie alleen maar beter van worden.