Testen: Van 100 naar 100.000 criticasters

Wanneer is een product of dienst goed genoeg? Zodra het testteam alle specificaties heeft afgevinkt? De baas zijn goedkeuring heeft gegeven? Of als de klant enthousiast is? De graadmeter van een afgevinkte lijst met functionaliteiten is inmiddels ingeruild voor de beoordeling van die duizenden gebruikers van jouw it-applicaties. Kortom, de kwaliteit van software wordt meer dan ooit beoordeeld door je klanten.

In het verleden kon je je nog wel veroorloven dat een boekhouder een paar uur niet verder kon, omdat de software een fout telde. Tegenwoordig ligt de hele organisatie plat. Of sterker nog, komen klanten van je bedrijf massaal in opstand.

Tegelijkertijd wordt de software nog altijd ontwikkeld en gebouwd door it-professionals. Experts die het naadje van de kous weten van ontwikkeltaal Java of .NET, maar weinig op hebben met bijvoorbeeld gebruiksgemak, beleving en snelheid van applicaties. Logisch, want daar zijn de it-specialisten niet voor opgeleid. Laat een software-ontwikkelaar een scherm bouwen en zonder gebruikersperspectief ben je er veelal zeker van dat er nauwelijks mee te werken valt, omdat de informatie niet op een logische plek staat. En zo kan het nog altijd gebeuren dat bij de aanvang van een softwareproject honderd functionaliteiten worden opgesteld, er vijftig worden gebouwd en dat de klant uiteindelijk daarvan maar de helft gebruikt.

En dat terwijl de klant ook zo zijn eisen heeft opgeschroefd de laatste jaren. Duizenden gebruikers werken multiscreen. Van smartphone, tablet naar laptop of andersom. En ze doen sneller dan ooit een beroep op verschillende applicaties tegelijkertijd. De veeleisende consument gaat er klakkeloos vanuit dat alles werkt op basis van individuele wensen en eigen verwachtingen. Is personalisatie van de software dan een optie? Nee, dat maakt onderhoud en beheer nog complexer dan dat het al is.

Kortom, uitdagingen alom. Software-ontwikkeling is meer dan ooit een organisch proces wat niet betekent dat het eindeloos duurt voordat de applicatie live kan gaan. Zet toekomstige gebruikers, codeschrijvers, de producteigenaar en testers bij elkaar om in korte perioden van twee tot vier weken goede software op te leveren. Iedere betrokkene probeert de applicatie uit waarna fouten onmiddellijk verbeterd kunnen worden. Die geïntegreerde aanpak zorgt ervoor, dat niet het proces maar de mens centraal staat. En leg daarbij de beslissingsbevoegdheid waar de kennis zit. In dit projectteam dus. Dat zal nog even wennen zijn voor de nog altijd veel hiërarchische organisaties. Maar wat mij betreft is dat de beste manier om die honderdduizend criticasters tevreden te stellen. Of anders gezegd, significant bij te dragen aan het bedrijfssucces!

Marco van den Brink, directeur Testing & Quality Control van Sogeti